Amerikaanse anti-nazifilm uit 1934 teruggevonden

In een archief in België is een verloren gewaande anti-nazifilm uit 1934 gevonden. De film, getiteld Hitlers Reign (Hitlers bewind) werd ontdekt in het archief van het Koninklijk Belgisch filmarchief Cinematek.

Men ging er lange tijd van uit dat de film verloren was gegaan, maar nu is hij dus onverwachts opgedoken. De film werd in 1934 gemaakt door Cornelius Junior Vanderbilt die Duitsland in 1933 had bezocht. Dit was het jaar dat Hitler aan de macht kwam. De Amerikaan filmde onder meer hoe Duitsers de verkiezingsoverwinning van Hitler vierden. Ook legde hij verschillende nazi-bijeenkomsten, boekverbrandingen en plunderingen van Joodse winkels op beeld vast.

Vanderbilt was geschrokken van wat hij in Duitsland had gezien. Terug in Amerika maakte maakte hij daarom de anti-nazifilm Hitlers Reign. Tijdens zijn reis door Europa had hij onder meer gesprekken gevoerd net Mussolini, de voormalige Duitse keizer Wilhelm II en Adolf Hitler. Omdat hij geen filmbeelden had van deze gesprekken, besloot hij acteurs een gesprek met Hitler na te laten spelen.

Het zou gaan om de eerste Amerikaanse anti-nazifilm. De film bevat ook fragmenten uit bioscoopjournaals en andere professionele nieuwsuitzendingen.

In 1934 ging de film in New York in première. Later belandde hij in België. Vermoedelijk was het de bedoeling de film daar ook uit te zenden. Doordat de oorlog uitbrak gebeurde dit echter niet en uiteindelijk verloor men de film uit het oog. Nu is hij dus teruggevonden in het Koninklijk Belgisch filmarchief. Het gaat om het enig overgebleven exemplaar van de film.

Werk van een amateur

Volgens Roel Vande Winkel, filmdocent aan de universiteit Antwerpen, is het historisch gezien een bijzondere vondst. De film is volgens hem echter wel “het werk van een amateur”. Tegenover de NOS zegt hij: “Het is niet zo goed gemaakt. Het is meer een compilatie van scènes die willen aantonen dat de nazi’s gevaarlijk zijn dan dat er een sterke narratieve lijn in zit”.

De vondst werd overigens twee jaar geleden al gedaan. De afgelopen periode is de film gerenoveerd. Volgende maand wordt hij in zijn geheel vertoond in het MoMa in New York.