Dark
Light

Attila de Hun (ca. 406-453) – De ‘Gesel Gods’

Auteur:
4 minuten leestijd
"Het feestmaal van Attila" van Mór Than
"Het feestmaal van Attila" van Mór Than

Attila de Hun, gevreesd koning van de Hunnen die onder meer de bijnaam ‘Gesel Gods’ kreeg. Gedurende zijn leven leefden veel Europese volkeren in angst voor deze koning der Hunnen die, zoals hij zelf zei, geen gras achterliet als hij ergens was geweest.

Attila in het Liber Chronicarum (1493)
Attila in het Liber Chronicarum (1493)
Atilla kreeg in het jaar 434 na Christus de leiding over de Hunnen. Dit samen met zijn broer Bleda die hij in 445 vermoordde. Atilla’s voorganger, zijn oom Rua, had gedurende zijn koningschap verschillende stammen verenigd en de Byzantijnen gedwongen een verdrag te tekenen waardoor ze jaarlijks ongeveer 700 pond baar goud moesten betalen.

Onder leiding van Attila werden de Hunnen nog groter, onder meer doordat verschillende Germaanse stammen zich bij de Hunnen aansloten. Kort nadat Attila de macht heeft gekregen

Zwarte Hunnen

De Hunnen bestonden uit een groep verschillende volkeren, zoals Turken en Mongolen. Bekend is dat er twee verschillende groepen waren, de zwarte en de witte Hunnen. Attila was koning van de Zwarte Hunnen.

Attila de Hun kreeg het voor elkaar dat ook Goten, Slaven en Alanen zich bij zijn troepen voegden. Hierdoor kreeg hij een sterk leger en breidde hij zijn rijk fors uit. Op het toppunt van zijn macht liep Attila’s rijk van de Kaukasus tot aan de Rijn. Pannonië (gelegen in het huidige Hongarije) was het machtscentrum van zijn rijk, een provincie die aanvankelijk bij het Romeinse Rijk hoorde.

Oorlog in het oosten

Attila – volgens de overlevering een kleine man met een groot hoofd, platte neus en vlassige baard – beweerde kort nadat hij aan de macht was gekomen dat de Byzantijnse keizer Theodosius II in gebreke was gebleven wat betreft zijn betalingen aan de Hunnen. In het jaar 441 na Christus besloot Attila daarom de Donau over te steken en Singidinum (Belgrado) en enkele andere steden te plunderen.

Munt met de afbeelding van Attila
Munt met de afbeelding van Attila
Enige tijd hierna werd er een wapenstilstand afgekondigd, maar in 443 besloot Attila opnieuw aan te vallen. Ditmaal koersde hij op Constantinopel af maar besloot uiteindelijk uit te wijken naar Gallipoli waar het Byzantijnse Rijk een belsissende nederlaag werd toegebracht. Attila maakte de Byzantijnen hierop schatplichtig.

Schatplicht

Ondanks de wapenstilstand viel Attila het Byzantijnse Rijk in 447 opnieuw binnen. Dit omdat de Byzantijnen een van de afspraken zouden hebben gebroken, namelijk het herbergen van vluchtelingen uit het gebied van de Hunnen. Ditmaal vernietigden de legers van Attila het overgrote deel van het Balkan-schiereiland. Drie jaar werd hierna onderhandeld over een vredesverdrag. Uiteindelijk werd de schatplicht verhoogd en kregen de Hunnen een strook land ten zuiden van de Donau in handen.

Naar het westen

Omdat het Byzantijnse Rijk hierna verzwakt was, besloot Attila zijn aandacht te verleggen naar West-Europa. De zus van de Westromaanse keizer stuurde hem op een dag een ring en vroeg of Attila haar kon behoeden voor een huwelijk dat de keizer voor haar geregeld had. Attila beweerde hierna dat ze hem een aanzoek had gedaan en eiste de helft van het Westromaanse Rijk als bruidsschat.

De Romeinen en Westgoten sloten hierop een bondgenootschap om zich te verdedigen tegen Attila en zijn Hunnen en vertrokken naar Orléans om de Hun daar de pas af te snijden. Bij de Catalaunische velden (in de buurt van het huidige Troyes) troffen de verschillende legers elkaar. Na hevige gevechten trok Attila zich terug. Het zou zijn enige nederlaag zijn.

Belegering Rome

Het rijk van Attila de Hun
Het rijk van Attila de Hun
In het jaar 452 besloot Attila Rome te belegeren. Hij sloeg zijn kamp op in de buurt van het Gardameer en bereidde zich voor. De Romeinse paus Leo de Grote voorzag grote problemen en besloot een bezoek te brengen aan het legerkamp van Attila. Wat daar precies besproken werd, is onduidelijk. Vast staat wel dat Attila na deze ontmoeting zijn legerkamp opbrak en vertrok. Er wordt wel eens betwijfeld of het bezoek van Leo de Grote iets te maken heeft met deze beslissing van Attila. De leider van de Hunnen zou zijn legerkamp ook goed hebben kunnen opbreken omdat op dat moment de pest rondwaarde in zijn kamp.

Dood van Attila de Hun

Ongeveer een jaar na de aftocht uit Italië overleed Attila. Er zijn verschillende lezingen over hoe hij precies aan zijn einde kwam. Sommigen zeggen dat hij overleed tijdens de huwelijksnacht met een jonge Germaanse vrouw. Attila zou die nacht een bloeduitstorting in de hersenen hebben gekregen en zijn overleden. Andere lezingen zeggen dat Attila stikte in zijn eigen bloed tijdens een drankorgie bij de rivier de Tisza, een grote zijrivier van de Donau.

Eigenlijk had Attila de Hun ook Constantinopel willen vernietigen, maar zijn dood zorgde ervoor dat hij hier niet aan toekwam. Kort na het overlijden van de gevreesde leider van de Hunnen valt het Hunnenrijk uiteen. Veel Hunnen trekken zich dan terug naar Azië of gaan op in de bevolking van Europa. Een groep Hunnen voegde zich nog wel samen in Zuidoost-Europa en werd zo ‘het rijk van de Bulgaren’. Ze heersten daar over de Slaven in die streek en waren honderden jaren een doorn in het oog van het Byzantijnse Rijk.

Meer Romeinse Rijk
Boek: Attila The Hun. A Barbarian King and the Fall of Rome

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken.

Steun ons werk

Gerelateerde rubrieken:

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×