Bossche Sint-Jan kathedraal in originelere staat dan gedacht

De Sint-Jan in Den Bosch en zijn vermaarde sculpturen zijn in veel originelere staat dan gedacht. Dat blijkt uit onderzoek naar de bouwgeschiedenis en bouwsculptuur van de kathedraal door bouwhistoricus Ronald Glaudemans. Hij promoveert op 18 april aan de Radboud Universiteit.

De Sint-Janskathedraal in ’s-Hertogenbosch behoort tot de grootste kerken van Nederland en is zelfs een van de rijkst gedecoreerde kerken van Noord-Europa: hij is vermaard om zijn sculpturen aan de buitenkant die vaak met het werk van stadgenoot Jheronimus Bosch worden geassocieerd. Bouwhistoricus Ronald Glaudemans:

‘Niet alleen de hoeveelheid bouwsculptuur is opmerkelijk, ook de originaliteit en de kwaliteit vallen op.’

Omdat de beelden van kwetsbaar natuursteen zijn gemaakt, is veel van de bouwsculptuur van het exterieur bij restauraties vervangen. De Sint-Jan is in Nederland dan ook mede bekend om het feit dat hij vrijwel altijd in de steigers staat. Glaudemans:

‘Maar uit mijn onderzoek blijkt dat, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, veel van het authentieke beeldhouwwerk bewaard is gebleven. Zowel in als aan de kerk, als in het Sint-Jansmuseum De Bouwloods.’

Glaudemans verklaart dit doordat tijdens de vele restauraties, vaak dezelfde zwakke onderdelen zijn vernieuwd.

Eerste volledige beschrijving

Glaudemans heeft voor het eerst alle middeleeuwse sculptuur van de Sint-Jan beschreven en gedateerd. Dat deed hij door op basis van 3D-visualisaties van de kathedraal een sluitende bouwgeschiedenis te reconstrueren. Glaudemans:

‘Door de visualisatie kon ik precies bepalen wat wanneer gebouwd is, en zo kon ik ook de sculpturen voor het eerst nauwkeurig dateren.’

Het proefschrift bevat verder (nieuwe) wetenswaardigheden over het gebruik en inrichting van de kerk, over de loodsmeesters, de beeldhouwers, de restauraties en de iconografie van het beeldhouwwerk. Het boek De Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch. Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 verschijnt op 18 april. In het boek worden 566 bouwsculpturen uit de periode 1250-1550 beschreven. De bouwgeschiedenis wordt door middel van 45 3D-reconstructies gevisualiseerd.

~ Radboud Universiteit