Historiek
Desi Bouterse wordt op 13 oktober 1945 geboren in het Surinaamse dorpje Domburg. Na een opleiding te hebben gevolgd aan de Middelbare Handelsschool vertrekt hij in 1968 naar Nederland waar hij zijn militaire dienstplicht vervult. Nadat zijn dienst erop zit, meldt hij zich aan bij de Koninklijke Militaire School in Weert om zich op te laten leiden tot onderofficier. In deze periode blinkt Bouterse uit als sporter en wordt gekozen tot leider van het basketbal- en voetbalteam.
In 1970 trouwt hij met Ingrid Figueira die hij als tiener al kende. Uit dit huwelijk worden twee kinderen geboren: Peggy en Dino. Kort na de huwelijksvoltrekking vertrekt Bouterse naar Seedorf, een Nederlandse militaire basis in Duitsland.
November 1975 keert Bouterse terug naar Suriname. Kort na zijn terugkeer wordt Suriname onafhankelijk. Aanvankelijk wil Bouterse zich bezighouden met de opbouw van het leger van Suriname maar als hij gevraagd wordt voorzitter te worden van een militaire vakbond, gaat hij hier op in.
Sergeantencoup
Desi Bouterse wordt kort na de staatsgreep bevelhebber van de Surinaamse strijdkrachten. De opstandige militairen vormen een Nationale Militaire Raad (NMR) die het bestuur over Suriname overneemt. Ook Desi Bouterse wordt lid van deze raad. De NMR laat weten een einde te gaan maken aan corruptie en bovendien ingrijpende sociale en economische hervormingen te zullen doorvoeren. Een tegencoup wordt in maart 1982 door de sergeanten afgeslagen. Bouterse en zijn kompanen trekken de teugels hierna flink aan.
De president van Suriname, Johan Ferrier, wil de staatsgreep aanvankelijk legaliseren. Wel stelt hij als voorwaarde dat er een burgerregering komt en dat de bestaande grondwet gehandhaafd wordt. De burgerregering komt er. Zes maanden na de coupe stapt president Ferrier alsnog op. Dit nadat burgerregering en militairen hem gevraagd hebben de grondwet buiten werking te stellen en het parlement te sluiten.
Desi Bouterse ontpopt zich binnen de NMR tot een van de krachtigste figuren. In de jaren na de coupe heeft Suriname een serie linkse kabinetten. Uiteindelijk hebben de militairen, geleid door Desi Bouterse, echter het laatste woord. De rol van de volksvertegenwoodiging is gemarginaliseerd.
Decembermoorden
Guerrilla
Onder het militaire regime verslechtert de economische situatie en ook de politieke onvrijheid zorgt voor steeds meer ontevredenheid. Onder leiding van Ronnie Brunswijk, een voormalig lijfwacht van Bouterse, ontstaat er in 1986 een guerrilla. Brunswijk bouwt een opstandelingenleger op, het zogenaamde Junglecommando. De manschappen van Brunswijk slagen erin een groot deel van oostelijk Suriname onder hun invloed te krijgen. Door de guerrillastrijd wordt de economie nog verder ontwricht.
In de zomer van 1989 worden er voor het eerst vredesonderhandelingen gehouden tussen Desi Bouterse en Ronnie Brunswijk. Een kleine twee jaar later wordt een akkoord voor een staakt-het-vuren gesloten en nadat de democratie in augusts 1992 is hersteld staakt Brunswijk zijn strijd definitief.
November 1994 neemt Bouterse, na conflicten met de regering, ontslag uit al zijn militaire functie. Wel blijft hij actief in de politiek als leider van de Nationale Democratische Partij (NDP). In 1996 komt er een regeringscoalitie onder leiding van deze partij. NDP’er Jules Wijdenbosch wordt dan president en creëert speciaal voor Bouterse een nieuwe functie. Bouterse wordt ‘adviseur van de staat’.
Cocaïne
Juni 1997 laat Nederland via Interpol een internationaal arrestatiebevel uitgaan tegen Bouterse. Dit in verband met vermeende betrokkenheid van Bouterse bij de handel in cocaïne. Volgens de Nederlandse justitie was Bouterse betrokken bij de drugslijn Colombia-Paramaribo-Schiphol. Zelf heeft Bouterse altijd alle betrokkenheid bij drugshandel ontkend. April 1999 vindt het proces tegen Bouterse plaats. Juli datzelfde jaar wordt hij bij verstek veroordeeld tot zestien jaar gevangenisstraf en een boete van 4,6 miljoen gulden. De Haagse rechtbank noemt Bouterse ‘de onbetwiste leider’ van een criminele organisaties. De veroordeelde laat weten niet onder de indruk te zijn van de uitspraak. Bouterse bestempelt de veroordeling als “een politiek spel van Nederland”.
Proces Decembermoorden
Op 30 november 2007 begint in Suriname een proces over de Decembermoorden. Behalve hoofdverdachte Bouterse staan 24 anderen voor de krijgsraad terecht. Hoofdverdachte Bouterse heeft zelf nog geen zitting bijgewoond en laten weten dit niet van plan te zijn. In 2007 heeft Bouterse zijn excuses aangeboden voor de moorden. Hij erkende toen politiek verantwoordelijk te zijn maar benadrukte tegelijkertijd dat hij zelf op 8 december 1982 niet in Fort Zeelandia was geweest.
Op vrijdag 29 november 2019 veroordeelde een Surinaamse krijgsraad Bouterse tot twintig jaar cel vanwege zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden.
