Dark
Light

Carthago, een legendarische havenstad uit de Oudheid

Auteur:
2 minuten leestijd
De Tophet, de beroemdste begraafplaats van Carthago Foto: Rijksmuseum van Oudheden
De Tophet, de beroemdste begraafplaats van Carthago Foto: Rijksmuseum van Oudheden
Godin met een leeuwenhoofd (RMO)
Godin met een leeuwenhoofd (RMO)

De havenstad Carthago spreekt nog altijd tot de verbeelding. Na de stichting in de negende eeuw voor Christus groeide deze bijzondere stad uit tot een belangrijk handels- en machtsimperium met uitgebreide netwerken in het Middellandse Zeegebied en in Afrika. Het Rijksmuseum van Oudheden heeft een grote tentoonstelling over de havenstad samengesteld. Deze is vanaf eind deze maand te bezoeken.

Carthago werd in de negende eeuw voor Christus waarschijnlijk gesticht door Feniciërs uit het huidige Libanon. Vanaf de vijfde eeuw voor Christusbeheerste de Carthaagse vloot grote delen van de Middellandse Zee. Het rijke en machtige Carthago werd een geduchte tegenstander van het opkomende Rome.

In 146 voor Christus maakten de Romeinen de stad, na drie felle oorlogen, met de grond gelijk. Honderd jaar later, onder keizer Augustus, werd de stad opnieuw opgebouwd, bovenop de oude ruïnes. Als hoofdstad van de Romeinse provincie Africa kwam Carthago opnieuw tot bloei en groeide zelfs uit tot de derde grote stad van het Romeinse rijk, na Rome en Alexandrië.

De ruïnes van Carthago, uitkijkend op de antieke haven Foto: Rijksmuseum van Oudheden
De ruïnes van Carthago, uitkijkend op de antieke haven Foto: Rijksmuseum van Oudheden

De Vandalen, een Germaanse stam, namen de stad in de vijfde eeuw na Christus in. Vanaf de zevende eeuw verloor de stad steeds meer aan betekenis. In e Europese verbeelding bleef Carthago als geliefd thema nog wel voortleven in klassieke muziek, kunst, literatuur en films. Sinds 1979 staan de ruïnes van Carthago op de werelderfgoedlijst van Unesco.

Tentoonstelling

Zegelring (goud, datering 3de eeuw na Chr., diameter 1,7 en 1,8 cm., gevonden in Carthago) Collectie: Musée national de Carthage, Tunesië
Zegelring (goud, datering 3de eeuw na Chr., diameter 1,7 en 1,8 cm., gevonden in Carthago) Collectie: Musée national de Carthage, Tunesië

De expositie ‘Carthago’ brengt eeuwenoude Carthaagse voorwerpen samen in een “decor van sfeerbeelden van de antieke stad en de karakteristieke ronde haven”. Het RMO:

“Historische en mythische personen als koningin Dido en de Trojaanse held Aeneas, krijgsheer Hannibal, de Romeinse consul Cato, keizer Augustus en kerkvader Augustinus voeren bezoekers langs de veelbewogen geschiedenis van de stad. “

Het verhaal is verdeeld over twee tentoonstellingszalen, die elk over een van beide grote bloeiperioden gaan. De eerste zaal gaat over de stichting door de Feniciërs in de negende eeuw voor Christus en de ontwikkeling van Carthago tot rijke handelsstad. Hier komen onder meer goden en godinnen, dagelijks leven, rituelen rond de dood en de grote concurrentie met Rome hier aan bod.

De tweede zaal gaat over de vernietiging door de Romeinen en de daaropvolgende tweede grote bloeiperiode van de stad, als nieuwe Romeinse metropool. Het tentoonstellingsverhaal loopt in deze zaal via Christelijk en Byzantijns Carthago door tot in de zevende eeuw, waarna de stad langzaam in vergetelheid raakte.

Prent: Hannibal en de strijd bij Zama, door onbekende kunstenaar. Papier, datering 1567, hoogte 44 cm. Collectie: Universitaire Bibliotheek Leiden
Prent: Hannibal en de strijd bij Zama, door onbekende kunstenaar. Papier, datering 1567, hoogte 44 cm. Collectie: Universitaire Bibliotheek Leiden

Daarnaast is er aandacht voor de herontdekking van Carthago’s ruïnes vanaf de vroege negentiende eeuw, waarin het Rijksmuseum van Oudheden zelf ook een rol speelde.

In de tentoonstelling zijn in totaal ruim 250 archeologische topstukken uit onder andere Tunesische musea, het Louvre en het British Museum. De sculpturen van marmer en brons, kleurrijke mozaïeken, verfijnde juwelen en opgedoken kostbaarheden getuigen van de archeologische rijkdom van deze ooit zo rijke en machtige stad aan de kust van het huidige Tunesië.

Het is voor het eerst dat in Nederland een grote expositie over Carthago is te zien.

Boek: Carthago. Opkomst en ondergang

Gesp (goud, parel en granaat, datering 5de eeuw na Chr., hoogte 5.3cm; gevonden in Carthago) Collectie: Musée national de Carthage, Tunesië
Gesp (goud, parel en granaat, datering 5de eeuw na Chr., hoogte 5.3cm; gevonden in Carthago) Collectie: Musée national de Carthage, Tunesië
×