Dark
Light

De zondvloed en de kunst

Auteur:
3 minuten leestijd

Volgens de bijbel werd de mensheid ooit vrijwel volledig weggevaagd. Het verhaal van deze zogenoemde zondvloed wordt beschreven in het bijbelboek Genesis. Alleen Noach en zijn gezin werden gered én alle diersoorten, want die hadden een plek gekregen in de beroemde ark.

Begin van het Bijbelboek Genesis (CC0 - Pixabay - SpencerWing)
Begin van het Bijbelboek Genesis (CC0 – Pixabay – SpencerWing)
God besloot volgens de bijbel om de mensheid te vernietigen nadat hij gezien had dat “alle mensen op aarde slecht waren”. Toen Hij dit had geconcludeerd kreeg Hij er spijt van dat hij de mens ooit gemaakt had. In Genesis wordt de gedachte van God als volgt beschreven:

“Ik zal de mensen die ik geschapen heb van de aarde wegvagen, dacht hij, en met de mensen ook het vee, de kruipende dieren en de vogels, want ik heb er spijt van dat ik ze heb gemaakt. Alleen Noach vond bij de HEER genade.”

God wendde zich tot deze Noach en vertelde hem dat hij alle mensen en de aarde zou vernietigen omdat iedereen “een verderfelijk leven leidde”. Als Noach de ramp wilde overleven dan moest hij een ark van pijnboomhout bouwen. God gaf hem zelf de maten door en Noach begon met bouwen. God had besloten niet alleen Noach en zijn familie te redden maar ook de diersoorten. Tegen Noach zei hij daarom:

“Van alle dieren moet je er twee in de ark brengen, om ervoor te zorgen dat die met jou in leven blijven. Een mannetje en een wijfje moeten het zijn. Van alle soorten vogels, van alle soorten vee en van alles wat op de aardbodem rondkruipt, zullen er twee naar je toe komen; die zullen in leven blijven.”

Volgens de huidige begrippen was Noach overigens al extreem hoogbejaard toen hij zijn schip moest gaan bouwen. In de bijbel staat dat hij zeshonderd jaar oud was toen de zondvloed kwam. De bronnen van een zogenaamde oervloed kwamen los en de sluizen van de hemel werden opengezet. Veertig dagen en veertig nachten lang stortregende het. Maar Noach, zijn gezin en de dieren zaten veilig in de ark. Via hen werd de mensheid gered.

Nadat de aarde honderdvijftig dagen lang met water was bedekt, kwam er eindelijk weer land in zicht. De ark liep uiteindelijk vast op het Araratgebergte en de bewoners van de ark konden hun onderkomen eindelijk verlaten. God sloot toen een nieuwe verbond met Noach en zijn nakomelingen. Hij zei:

“Deze belofte doe ik jullie: nooit weer zal alles wat leeft door het water van een vloed worden uitgeroeid, nooit weer zal er een zondvloed komen om de aarde te vernietigen. En dit,’ zei God, ‘zal voor alle komende generaties het teken zijn van het verbond tussen mij en jullie en alle levende wezens bij jullie: ik plaats mijn boog in de wolken; die zal het teken zijn van het verbond tussen mij en de aarde.”

Kunstenaars

Het verhaal van de zondvloed heeft al eeuwenlang kunstenaars geïnspireerd. We plaatsen hieronder een aantal bijzondere werken waarin deze bijbelse geschiedenis is verwerkt.

Het Nederlandse woord zondvloed heeft overigens helemaal niets te maken met het woord zonde. Het woord is ontstaan uit het Middel-Nederlandse sintvloet dat ‘grote vloed’ betekent.

NB: Bijbelteksten zijn afkomstig uit het NBG

De zondvloed in de kunst:

Het laden van de ark – Edward Hicks, 1846
De zondvloed – Gustave Doré, ca. 1866
De zondvloed – John Martin, 1834 (Yale University)
De zondvloed – Anoniem, 1450 – 1499 (Rijksmuseum Amsterdam)
De zondvloed – Houtsnede van van Christian Rohlfs, 1918
De zondvloed – Agostino Carracci, ca. 1616-1618 (Louvre)
De zondvloed – Joseph-Désiré Court, 1827 (Musée des beaux-arts, Lyon)
De zondvloed – Francis Danby, ca. 1840 (Tate Britain)
De zondvloed – Willem de Zwart, ca. 1900-1931 (Rijksmuseum Amsterdam)
Azulejo van de zondvloed in een Portugese kerk
Noach en de zondvloed – Adi Holzer, 1975
×