Hedy Lamarr (1914-2000) – Uitvindster en actrice

Maandag 9 november 2015 was het precies 101 jaar geleden dat de Oostenrijks-Amerikaans actrice en uitvindster Hedy Lamarr werd geboren. Google stond de hele dag bij dat feit stil met een speciaal logo, een zogenaamde Google Doodle.

Het grote publiek leerde Hedy Lamarr kennen als actrice, maar ze maakte in haar latere leven ook naam als uitvindster. De jaarlijkse Dag van de Uitvinders wordt ter ere van Lamarr op haar geboortedag gehouden: 9 november. In de Google Doodle, een animatiefilmpje dit keer, werd zowel stilgestaan bij Lamarrs carrière als actrice, als bij haar werk als uitvindster.

Communicatietechniek

Lamarr stond aan de wieg van de moderne communicatietechniek. Via haar eerste man – die naast zijn werk als wapenhandelaar ook vliegtuigen bouwde en onderzoek deed naar besturingssystemen – raakte ze geïnteresseerd in radiocommunicatie. Ze wist begin jaren veertig uiteindelijk een methode voor deze communicatie te ontwikkelen, die door middel van frequentieverspringing ongevoelig werd gemaakt voor storingen van buitenaf: het zogenaamde Secret Communications System. De uitvinding werd, mede door het feit dat de uitvindster een vrouw was, aanvankelijk niet erg serieus genomen. Pas in 1962 werd de uitvinding militair toegepast.

De uitvinding stond ook aan de basis van het zogenaamde frequency hopping spread spectrum. Deze techniek wordt vandaag de dag toegepast in vrijwel alle draadloze digitale communicatietechniek, zoals GPS, UMTS, Bluetooth en soms ook in WIFI.

Boek: Hedy Lamarr and a Secret Communication System

De Google Doodle ter ere van Hedy Lamarr:

Tweede Wereldoorlog

De uitvindster en actrice, geboren als Hedwig Eva Maria Kiesler, trouwde in 1933 met de Weense wapenfabrikant Fritz Mandl. Een gelukkig huwelijk was het niet. Mandl was zeer jaloers en stond negatief tegenover de filmcarrière van zijn vrouw, die niet gelukkig was met haar man. Mandl verkeerde, hoewel hij zelf Joods was, veelvuldig in nazi-kringen. In 1937 vluchtte Lamarr voor haar man naar Londen, waar ze ook haar nieuwe naam aannam.

Naakt in Extase

Lamarr is ook de geschiedenisboeken ingegaan als de eerste vrouw die naakt in een speelfilm te zien was. Dit gebeurde in 1933 in de Tsjechische film Extase. Ze kwam niet in een flits naakt voorbij, maar was maar liefst tien minuten zonder kleding te zien. Eerst badend in een meertje, en daarna rennend door een bos. Vanwege het naakt was de film nogal controversieel. In verschillende landen werd de film verboden. Andere landen besloten de film eerst te laten censureren.

Een andere bekende film waarin de actrice te zien was is Samson and Delilah. Lamarr speelde hierin de rol van Delilah.

• Boeken over Hedy Lamarr
• Lijst van uitvindingen