Historiek
In het Rijksmuseum in Amsterdam is dit voorjaar de tentoonstelling Hollandse Wildernis te zien. In deze tentoonstelling toont het museum ruim twintig van zijn mooiste zeventiende-eeuwse tekeningen en prenten met duinlandschappen.
Er zijn maar weinig landen die zo geordend zijn als Nederland. Er wordt dan ook terecht vaak gezegd dat het Hollandse landschap door de mens is geschapen. De strandvlakten en duinen langs de kust zijn echter wel grotendeels door de natuur gecreëerd.
In de zeventiende eeuw, toen Holland de meest verstedelijkte regio van Europa was, waren de duinen voor veel bewoners van de overvolle steden een welkome vrijplaats. Ook kunstenaars uit die tijd, zoals Hendrick Goltzius (1558-1617) en Rembrandt (1606-1669) waren er geregeld te vinden.
Het Rijksmuseum toont van 15 maart tot en met 20 juni 2011 ruim twintig tekeningen en prenten die zeventiende-eeuwse kunstenaars van dit landschap maakten. Huigen Leeflang, conservator prenten van het Rijksmuseum:
Het duingebied is de geboortegrond van de Hollandse landschapskunst. Opvallend is dat de duinervaring in al die eeuwen nauwelijks is veranderd. Nog steeds trekken we graag de duinen in en nog steeds raken kunstenaars door dezelfde weidsheid en ruige schoonheid geïnspireerd.
De vroegst bekende getekende Hollandse landschappen zijn de duingezichten die Hendrick Goltzius omstreeks 1600 in de omgeving van Haarlem maakte. In de periode hierna volgden een groot aantal kunstenaars Goltzius’ naar de duinen, onder wie Esaias van de Velde, Jacob van Ruisdael, Aelbert Cuyp en Rembrandt. In de tentoonstelling komt een wisselend beeld naar voren. Van ramptoerisme bij aangespoelde potvissen op het strand tot uitstapjes van stedelingen naar linnenblekerijen.
