Eenendertig vergeten archeologische opgravingen

De afgelopen jaren hebben onderzoekers zich gebogen over eenendertig ‘vergeten’ archeologische opgravingen in Nederland. De resultaten van dit zogenaamde Odyssee-project worden vanaf medio april gepresenteerd in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden.

Meer dan de helft van in totaal achtduizend opgravingen die in de twintigste eeuw in Nederland werden gedaan, bleek nooit uitgewerkt te zijn door gebrek aan tijd en geld. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Ministerie van OCW startten zes jaar geleden samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het onderzoeksprogramma Odyssee, waarbinnen eenendertig ‘vergeten’ archeologische opgravingen opnieuw werden onderzocht.

Het project was met name gericht op het digitaliseren van de onderzoeksresultaten. Het ministerie en NWO investeerden gezamenlijk drie miljoen euro in het programma. De resterende twee miljoen euro bestond uit bijdragen van participanten in de projecten zoals gemeenten en provincies.

Tentoonstelling

De resultaten worden gepresenteerd in een tentoonstelling in Leiden. Deze tentoonstelling, getiteld Bij nader inzien, laat naast de resultaten van de archeologische vondsten, oude opgravingsverslagen, tekeningen, notities en foto’s zien, die jarenlang verborgen waren in depots en archieven. Zo ontstaat volgens het RMO niet alleen een overzicht van nooit eerder vertelde verhalen over de archeologie van Nederland, maar ook een beeld van de archeologie in heden en verleden.

De Odyssee-verhalen worden verteld in twee zalen. In de eerste zaal zijn de eenendertig opgravingen gemarkeerd op een grote landkaart van Nederland op de vloer. Hier gaat het over de achtergronden en de aanpak van het Odyssee-project. In de tweede zaal gaat de aandacht uit naar de afzonderlijke projecten. Het RMO:

“Dat levert een ware staalkaart van archeologisch Nederland op. Zowel geografisch als in de tijd: van de Boshoverheide met de grootste prehistorische begraafplaats van Noordwest-Europa, Romeinse forten en dorpjes langs de limes en de kust, vroegmiddeleeuwse grafvelden en stadsopgravingen tot de eerste onderwateropgraving van Nederland en vondsten uit de Tweede Wereldoorlog.”

Alle Odyssee-onderzoekers vertellen in korte filmpjes over hun onderzoek. Met een QR-code kunnen bezoekers de filmpjes ook op hun telefoon bekijken. De tentoonstelling is te zsien vanaf 15 maart tot en met 14 september 2014.