Gestolen voorouderbeeldje na 80 jaar terug in Tropenmuseum

Tachtig jaar geleden werd uit het Tropenmuseum in Amsterdam een voorouderbeeldje uit Nieuw Guinea gestolen. Sinds kort is het beeldje weer te zien in het museum.

Het kleine houten sculptuur, dat een bijvrouw voorstelt en deel uitmaakt van een beeldengroep, werd in de jaren dertig gestolen uit het museum. Daarna belandde het in de collectie van een Spaanse verzamelaar. Hoe het beeld daar terecht is gekomen is onduidelijk. Na zijn overlijden liet de verzamelaar het beeldje na aan zijn zoon. Die heeft het beeldje onlangs teruggegeven aan het Tropenmuseum, waar het vanaf nu weer te bewonderen is in de vaste tentoonstelling Nieuw-Guinea.

De sculptuur maakt deel uit van een beeldengroep van tien goden- en voorouderfiguren die afkomstig is van een dorp aan de Mayalibit-baai op het eiland Waigeo, in het westen van Nieuw-Guinea. De goddelijke familie bewaakte het welzijn van de mensen. Het gestolen beeldje, een bijvrouw van de oudste zoon van de scheppergod, is de kleinste en minst imposante van de set maar toch is het volgens het museum belangrijk dat de familie nu weer compleet is.

De groep is uniek, er is nergens ter wereld een tweede, en van grote schoonheid. Voorstellingen van goden zijn zeer zeldzaam in Papua, dit maakt deze beeldengroep extra interessant.

De beeldengroep is verzameld door professor Van Eerde, de eerste directeur van de afdeling volkenkunde van het Koloniaal Instituut (nu het Koninklijk Instituut voor de Tropen). Tijdens zijn verblijf op Nieuw Guinea in juli 1929, kreeg hij toestemming om objecten te selecteren en deze te verzenden naar Nederland. Deze collectie was door missionarissen en overheidsambtenaren verzameld. Van Eerde stelde een collectie van 89 bijzondere objecten samen, waaronder de groep van tien beelden uit Nieuw-Guinea en schreef ze in bij het Koloniaal Museum, dat nu het Tropenmuseum is.

De groep bestaat uit een goddelijke figuur, de creatieve kracht van het universum, zijn twee zonen, en hun vrouwen. Tot de tien korwarfiguren (voorouderfiguren) behoort een schedelkorwar. Deze bevat de schedel van de stichter van de clan, die deze groep goden en een voorouder eerde en ter bescherming aanriep. Een groep beelden met een voorouder die wordt voorgesteld als afstammeling van de goden is volgens het Tropenmuseum uniek.