Dark
Light

Henck Arron (1936-2000) – Surinaamse premier

Auteur:
2 minuten leestijd
Henck Arron in 1988
Henck Arron in 1988 (CC BY-SA 3.0 nl - Anefo / Croes, R.C. - wiki)

Henck Arron, Surinaams politicus. Voorzitter van de Nationale Partij Suriname (NPS). Onder zijn premierschap werd Suriname in 1975 onafhankelijk.

Henck Arron wordt op 25 april 1936 geboren in Paramaribo. Hij doorloopt de middelbare school (AMS) en vertrekt dan naar Nederland om een opleiding in het bankwezen te volgen. Hierna werkt hij enkele jaren bij de Amsterdamsche Bank en bij zijn terugkeer in Suriname wordt hij staflid bij de Vervuurts Bank.

Politieke carrière

Henck Arron wordt in 1961 bestuurslid van de Nationale Partij Suriname (NPS), een van de grootste politieke partijen van Suriname die met name gesteund wordt door het creoolse volksdeel in het land. In de periode hierna is hij achtereenvolgens Statenlid en waarnemend fractieleider van de NPS. In 1970 wordt Arron voorzitter van de NPS. De partij gaat drie jaar later een coalitie aan met de KTPI en de Progressieve Surinaamse Volkspartij. De partijen doen gezamenlijk aan de verkiezingen mee onder de naam Nationale Partij-kombinatie (NPK). De coalitie wint de verkiezingen en Henck Arron wordt benoemd tot formateur. Arron vormt een kabinet en wordt zelf op 24 december 1973 premier. Hij is dan 37 jaar en daarmee de jongste premier die Suriname ooit gehad heeft.

In 1974 kondigt Arron aan dat Suriname voor het eind van 1975 onafhankelijk zal zijn. Hijzelf leidt de onderhandelingen met Nederland over deze onafhankelijkheid. Oppositieleider Jagernath Lachmon is overigens fel tegen de beoogde onafhankelijkheid.

Arron ondertekent de Onafhankelijkheidsverklaring
Arron ondertekent de Onafhankelijkheidsverklaring
Als Suriname op 25 november 1975 inderdaad haar onafhankelijk krijgt, wordt Arron de eerste premier van de Republiek Suriname. In 1980 wordt de regering van Arron afgezet door de Sergeantencoup van Desi Bouterse, Roy Horb en veertien andere sergeanten. De sergeanten zouden hun coup hebben gepleegd omdat ze het “arrogante gedrag” van Arron en legerleider Elstak niet konden verdragen. Verbolgen waren ze onder meer over het feit dat Arron en Elstak niet wilden onderhandelen over positieverbetering van militairen en misstanden in het leger. Arron wordt na de coup onder meer beschuldigd van fraude en verblijft enige tijd in gevangenschap. Later krijgt hij huisarrest opgelegd.

Onder druk van onder meer de Verenigde Naties, Nederland, Frankrijk en de VS worden de militaire machthebbers in 1987 gedwongen te onderhandelen met de politieke leiders van voor 1980. Dit zogeheten Topberaad wordt onder meer gevoerd tussen het Militair Gezag, Henck Arron en Jagernath Lachmon. Suriname wordt als gevolg van deze onderhandeling weer een democratie. Na de vrije verkiezingen die dat jaar gehouden worden, wordt Arron vicepresident in de regering
van Ramsewak Shankar. Dit tot ontsteltenis van legerleider Desi Bouterse.

De regering Shankar wordt in december 1990 door de legerleiding naar huis gestuurd. De zogenaamde Telefooncoup. De legerleiding maakt op 24 december telefonisch bekend dat de regering Shankar is afgezet waarna politiechef en waarnemend legerleider Ivan Graanoogst waarnemend president wordt. Na de coup treedt Arron terug uit de actieve politiek.

Hartstilstand

In 2000 brengt oud-premier Arron samen met Jagernath Lachmon een bezoek aan Nederland. Dit op uitnodiging van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Op 3 december debatteren Arron, Lachmon en Jan Pronk die als Nederlands minister nauw betrokken was bij de dekolonisatie van Nederland, met elkaar. In het radio-programma De Ochtenden kijken de drie mannen terug op vijfentwintig jaar onafhankelijkheid. Een dag later bezoekt Arron samen met zijn vrouw de Nederlandse Tweede Kamer-voorzitter Jeltje van Nieuwenhoven. ’s Avonds bezoekt hij familie in Alphen aan den Rijn. Hij overlijdt daar aan een hartstilstand. Een maand voor zijn overlijden was Arron door president Ronald Venetiaan, tijdens de herdenking van 25 jaar onafhankelijkheid, onderscheiden met de hoogste Surinaamse onderscheiding: de Gele Ster.
In Paramaribo is in 2003 een straat vernoemd naar de eerste premier van de Republiek Suriname: de Henck Arronstraat.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek en trekt maandelijks honderdduizenden bezoekers. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Meer informatie

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Mede dankzij onze donateurs zijn al onze artikelen gratis te lezen. Op Historiek vindt u dus geen PREMIUM artikelen of 'slotjes'.

Steun ons ook

×