Natascha Neef
Op 10 juni 1944 vond één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland plaats: het bloedbad van Distomo.
In twee uur tijd werden 218 inwoners (ongeveer een kwart van de totale bevolking) van het bergdorpje in Centraal-Griekenland gedood als represaille voor een aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten. Leden van de Waffen-SS gingen ieder huis in Distomo langs en vermoordden iedereen die binnen was. Na de vergeldingsactie brandden de Duitse troepen het dorp plat.
Vooral (zwangere) vrouwen en kinderen werden vermoord bij de vergeldingsactie. Veel mannen bleven gespaard omdat ze op het moment van de aanval op het land aan het werk waren. Van de 218 slachtoffers waren er 53 jonger dan zestien jaar. Sommigen waren zelfs nog baby’s. Een nabestaande vertelde in 2012 in Trouw dat de Duisters buiken van zwangere vrouwen opengesneden en de foetussen vertrapten.
Symbool van gruwelijkheden
Nieuwsuur maakte vorig jaar een reportage in Distomo en sprak daar met de 87-jarige Dimitris Tzitzikos die destijds zag hoe de nazi’s van deur tot deur trokken.
“Waar we ook keken, was bloed. Ze lieten niemand leven. Mannen, honden, vrouwen, kleine kinderen, ze vermoordden iedereen”.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerden de nazi’s ook in andere Griekse dorpen vergelijkbare ‘vergeldingsacties’ uit. Maar het Bloedbad van Distomo staat symbool voor alle gruwelijkheden die in Griekenland hebben plaatsgevonden.
Het Amerikaanse tijdschrift Time Magazine publiceerde op 27 november 1944 een indringende fotoreportage van fotograaf Dmitri Kessel. De foto van Maria Pantiska, die bij de massamoord haar moeder verloor, ging de hele wereld over.
De Leugen van Distomo
In 2006 werd er een documentaire over Distomo gemaakt: Ein Lied für Argyris. De film gaat over Argyris Sfountouris, die als 4-jarig jongetje het bloedbad overleefde maar wel dertig familieleden verloor, waaronder zijn beide ouders. Via een weeshuis in Athene belandde hij uiteindelijk door het Rode Kruis in Zwitserland, waar hij wiskunde en astrofysica studeerde.
Sfountouris voert al sinds 1995 samen met andere nabestaanden een gerechtelijke procedure tegen de Duitse regering voor herstelbetalingen vanwege de gruweldaden tijdens de oorlog. Sfountouris heeft een heel archief opgebouwd over de gebeurtenissen van 10 juni 1944. Hij noemt het ‘de Leugen van Distomo’ omdat Duitsland het bloedbad niet beschouwt als een oorlogsmisdaad maar als ‘een maatregel in het kader van de oorlog’
In 2001 wees een Griekse rechter de nabestaanden een schadevergoeding toe. Maar de Griekse regering verhinderde destijds dat Duits staatseigendom in Griekenland verkocht zou worden om het vonnis uit te voeren, uit angst dat het de betrekkingen met Duitsland zou schaden. De zaak is nog altijd niet afgerond.
