Historiek
Het thema van deze Maand van de Geschiedenis is Arm & Rijk. Gedurende de maand oktober organiseren veel culturele instelllingen activiteiten rond dit thema. Daarnaast zijn er natuurlijk heel veel boeken die ingaan op het thema.
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) stelde naar aanleiding van de Maand een lijst samen van vijfentwintig boeken die aansluiten op het maandthema:
1: De aartsvaders – Wim Wennekes
Over mannen als Gerard en Anton Philips, Henri Deterding, Tony Fokker en Frits Fentener van Vlissingen: de ‘stille krachten achter de wording van de Nederlandse economie’. Wim Wennekes schetst de levens van succesvolle ondernemers en de geboorte van onder meer Unilever, Koninklijke/Shell en Stork. Lees meer…
2: Altijd roomboter – Nelleke Noordervliet
Engelbertha Teljeur-Wiggelaar werd in 1856 in armoede geboren. Met een mengeling van feit en fictie portretteert Nelleke Noordervliet haar overgrootmoeder, die een schare kinderen kreeg en haar hoofd boven water moest houden in karige tijden. Lees meer…
3: Amsterdam voor vijf duiten per dag – Maarten Hell & Emma Los
Voor vier stuivers konden nieuwsgierigen in de Gouden Eeuw struisvogels en aapjes kijken bij ‘menagerie’ Blaauw Jan. Reisgids voor Amsterdam in haar glorietijd. Lees meer…
4: Arm en rijk – David S. Landes
Waarom zijn Europa en de VS economisch zo succesvol, en blijven andere delen van de wereld arm? David Landes bespreekt de invloed van klimaat, religie en politieke vrijheid op de rijkdom van landen. Lees meer…
5: De bakermat van de beurs – Lodewijk Petram
In augustus 1602 konden Amsterdammers, van rijke koopmannen tot eenvoudige dienstbodes, inschrijven op aandelen van de nieuwe VOC. Al gauw ontstond een levendige aandelenhandel. Lodewijk Petram beschrijft het ontstaan van de aandelenbeurs in de straten rond de Dam. Lees meer…
6: Bel Ami – Guy de Maupassant
Journalist Georges Duroy, alias Bel Ami, manipuleert zich een weg naar de top van Parijs. Zijn afkomst is eenvoudig, zijn ambitie tomeloos. Hoe een cynische verleider en leugenaar rijkdom en macht vergaart. Lees meer…
7: De Bovenbazen – Marten Toonder
In de Gouden Bergen wonen de rijke Bovenbazen, die aandelen ruilen. Olivier B. Bommel mag lid worden van de club, maar raakt verstrikt in hun beursspelletjes. De speculaties monden uit in een crisis. Lees meer…
8: Glijvlucht – Anne-Gine Goemans
Gieles’ moeder redt arme kinderen in Afrika, maar heeft weinig tijd voor haar eigen zoon, die met zijn vader naast een landingsbaan woont. Ze komt bijna thuis en Gieles verzint een fantastisch plan om haar in Nederland te houden. Lees meer…
9: De graanrepubliek – Frank Westerman
Rijke herenboeren en arme landarbeiders botsten in Groningen. Frank Westerman beschrijft de tegenstellingen in wat ooit een vruchtbaar landbouwgebied was, maar nu onder water staat. Lees meer…
10: Hoog geboren – Ileen Montijn
Nederland heeft weinig adel, maar tot op de dag van vandaag zijn opvallend veel mensen aan de top ‘hoog geboren’. Ileen Montijn beschrijft hun geschiedenis en gewoontes. Lees meer…
11: Kapitalisme zonder remmen – Maarten van Rossem
Maarten van Rossem over ‘wild-westkapitalisme’ en de kredietcrisis die eruit voortkwam. Lees meer…
12: Karakter – Ferdinand Bordewijk
Katadreuffe, zoon van een dienstmeisje schopt het tot advocaat. Zijn vader, de machtige deurwaarder Dreverhaven, werkt hem voortdurend tegen, maar voedt daarmee zijn wil om hogerop te komen. Lees meer…
13: Koninkrijk der sloppen – Auke van der Woud
In de negentiende eeuw groeiden Nederlandse steden explosief. Armen leefden opeengepakt in sloppen. Auke van der Woud onderzocht hun grauwe bestaan in de tijd dat het moderne Nederland vorm kreeg. Lees meer…
14: Max Havelaar – Multatuli
Assistent-resident Havelaar strijdt tegen uitbuiting van de Javaan. Een aanklacht tegen de oneerlijk verkregen rijkdom van Nederlandse kolonialen en de Javaanse elite. Lees meer…
15: Meisje nummer achttien – Anna Woltz
Het leven is karig en liefdeloos voor de elfjarige Hanna, die rond 1900 in het Culemborgse Elisabeth Weeshuis belandt. Roman over Hanna´s pogingen zich te ontworstelen aan de strikte tucht en haar zus terug te vinden, van wie ze bruut gescheiden is. Lees meer…
16: De lotgevallen van Oliver Twist – Charles Dickens
Het straatarme jongetje Oliver moet na de dood van zijn moeder zijn te overleven in een keiharde wereld. Wereldberoemde schets van het grimmige bestaan aan de onderkant van de Victoriaanse samenleving. Oliver belandt in de criminaliteit maar uiteindelijk blijkt er een riante erfenis voor hem klaar te liggen. Lees meer…
17: De ondergang van de Batavia – Mike Dash
Barstensvol goud, zilver en edelstenen liep VOC-schip de Batavia op 4 juni 1629 vast voor de Australische kust. Na het ongeluk richtte Jeronimus Cornelisz een bloedbad aan onder de bemanning. In deze roman vol echte geschiedenis legt Mike Dash uit hoe de onderkoopman tot zijn daden kwam. Lees meer…
18: Overvloed en onbehagen – Simon Schama
Hoe gingen de calvinistische inwoners van de Republiek om met de overvloed van de Gouden Eeuw? Simon Schama onderzoekt de leefwereld van de inwoners van een klein land dat even een wereldrijk was. Lees meer…
19: Het pauperparadijs – Suzanna Jansen
De voorouders van Suzanna Jansen ondergingen een heropvoedingsexperiment in het Drentse Veenhuizen. Jansen reconstrueert de geschiedenis van hun armoede en diepgewortelde schaamtegevoel. Lees meer…
20: De prooi – Jeroen Smit
In 2007 ging ABN Amro ten onder. Het management faalde volgens Jeroen Smits wegens trots en arrogantie. Smit interviewde direct betrokkenen om te achterhalen hoe de bank de controle verloor. Lees meer…
21: Publieke werken – Thomas Rosenboom
Verblind door hebzucht overvraagt vioolbouwer Walter Vedder de bouwers van Hotel Victoria, dat op de plaats van zijn huis moet komen. Vanwege zijn absurde eisen wordt het hotel om zijn pand heen gebouwd. Roman met historische basis: wie Amsterdam CS uit loopt, kan nog steeds de omslachtige constructie van het hotel zien. Lees meer…
22: Voor jou tien anderen – Will Tinnemans
Ruim 250.000 postbodes, schoonmakers, beveiligers en andere werkende armen verdienen te weinig om rond te komen, schrijft Will Tinnemans, en dat is een direct gevolg van het neoliberale marktdenken. Hoog tijd om de welvaart eerlijker te verdelen. Lees meer…
23: De wereld als markt en strijd – Michel Houellebecq
In een illusieloze roman van de beroemdste Franse schrijver van het moment proberen twee eenzame figuren zichzelf te verkopen, in het werk en in de liefde. Lees meer…
24: Zout – Mark Kurlansky
De economische betekenis van zout is altijd groot geweest. Mark Kurlansky vertelt de wereldgeschiedenis aan de hand van dit ingrediënt, met talloze wetenswaardigheden en opmerkelijke anekdotes. Lees meer…
25: Zwarte sneeuw – Simone van der Vlugt
Arme Emma (die met haar vader en broers in een kolenmijn bij Kerkrade werkt) ontmoet rijke Rudolf (de zoon van de landeigenaar). De twee raken in de problemen als ze samen een mijngang in gaan. Kinderboek over een bar bestaan in negentiende-eeuws Zuid-Limburg. Lees meer…
