Lilian Visser
De mammoet overleefde de Arctische kou doordat het een soort ‘anti-vries’ had in het bloed. Dat meldt het wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics.
Volgens wetenschappers van de universiteit van Manitoba in Winnipeg (Canada) is dat het belangrijkste verschil tussen de wolharige mammoet en hun tropische verwant, de olifant. Die kan namelijk niet tegen erg goed tegen de kou. Het hemoglobine, het eiwit in het bloed dat zuurstof en koolstofdioxide langs de organen pompt, werkt dan niet goed meer.
De wetenschappers van de universiteit hebben voor hun onderzoek DNA-monsters geanalyseerd van drie Siberische mammoeten die eerder in het ijs zijn gevonden. Het DNA werd omgezet in zogenaamd RNA, een molecuul dat sterk lijkt op DNA en een belangrijke rol speelt bij de productie van eiwitten. Het molecuul werd hierna ingebracht in de E. coli-bacterie die vervolgens hemoglobine van de mammoet produceerde.
De geproduceerde hemoglobine verschilt volgens de onderzoekers niets van de hemoglobine die ze verkregen zouden hebben als ze duizenden jaren geleden een levende mammoet hadden onderzocht.
De onderzoekers hebben de verkregen hemoglobine nauw bestudeerd en ontdekten dat het eiwit zelfs bij hele lage temperaturen nog zuurstof bleef rondpompen. Datzelfde gebeurt bij het hemoglobine van warmbloedige dieren die momenteel vertoeven op koude grond, zoals het rendier en de muskusos.
Wolharige mammoet
De wolharige mammoet is de mammoetsoort waarvan de meeste overblijfselen zijn gevonden. Het dier leefde in het noorden van Europa, Azië en Amerika tijdens het Pleistoceen, de ijstijd. De mammoet zou zich 4,8 miljoen jaar geleden hebben afgesplitst van de Aziatische olifant. Zo’n 12.000 jaar geleden, aan het einde van de laatste ijstijd, stierf de mammoet vermoedelijk uit. In 1993 werden echter resten gevonden van een dwergmammoet op het Russische Wrangeleiland van pas 3700 jaar geleden.
In de 18e en 19e eeuw ontdekten Russische onderzoekers goed bewaarde mammoet-overblijfselen in het permafrost. In 1901 werd zelfs een volledig lichaam van een mammoet gevonden. De grootste mammoetverzameling ter wereld ligt in het Naturalis-museum in Leiden. Die botten komen met name uit de Noordzee.
