Historiek
Vanwege een tentoonstelling over Vermeer in het museum in Wenen dat het doek momenteel in bezit heeft, is de discussie over het doek weer opgelaaid. Het gaat om het doek De Schilderkunst dat Johannes Vermeer tussen 1664 en 1673 schilderde. Het is het grootste schilderij uit het bescheiden oeuvre van Vermeer. De Oostenrijker Jaromir Czernin onderhandelde in 1938 over de verkoop van het doek met de Duitse industrieel Philipp Reemtsma, die mogelijk in opdracht van Hermann Goering werkte. In 1940 eiste Hitler het doek echter op voor het zogenaamde Führermuseum dat hij in Linz wilde laten bouwen. Hitler betaalde 1,65 miljoen Reichsmark voor het schilderij.
Het Führermuseum kwam er overigens nooit en rond 1943 werd het beroemde doek van Vermeer overgebracht naar een zoutmijn bij Bad-Aussee. In de lente van 1945 verhuisde het doek nogmaals. Ditmaal naar München. Na de oorlog droegen de Amerikanen het doek over aan de Oostenrijkse regering die het doek vervolgens onderbracht in de collectie van het Kunsthistorisches Museum in Wenen.
September 2008 eisten nazaten van Jaromir Czernin het doek terug. Ze deden hierbij een beroep op de Kunstrückgabegesetz, een Oostenrijkse wet die instellingen verplicht de oorlogsbuit uit de periode 1938-45 in kaart te brengen en waar mogelijk terug te geven aan overlevenden of nabestaanden. Het museum onderzoekt momenteel of de claim op het doek terecht is en of het terug moet worden gegeven aan de nabestaanden van Czernin.
Nabestaanden van Czernin zijn van mening dat Jaromir Czernin het doek onder dwang verkocht. Hij zou een stuk meer voor het doek hebben gekregen als Hitler het niet had opgeëist. Zelf beweerde hij na de oorlog, zo meldt persburau Bloomberg, dat hij zich verplicht voelde het doek aan Hitler te verkopen. Weigeren was volgens hem gevaarlijk geweest. Na de oorlog probeerde Jaromir Czernin vijftien jaar lang tevergeefs het doek weer in bezit te krijgen. In het Kunsthistorisches Museum in Wenen is dinsdag een tentoonstelling over Vermeer geopend.
Boek: Johannes Vermeer
