Nieuwe tekst op sokkel Jan Pieterszoon Coen

De gemeenteraad van Hoorn is het dinsdag eens geworden over een nieuwe tekst op de sokkel van het standbeeld van de bekende VOC-medewerker Jan Pieterszoon Coen (1587-1629).

Jan Pieterszoon Coen - Jacob Waben, zeventiende eeuw — Jan Pieterszoon Coen – Jacob Waben, zeventiende eeuw

Vorig jaar werd er een burgerinitiatief ingediend door een inwoner van Hoorn die zich stoorde aan het feit dat er bij het beeld geen aandacht werd besteed aan de “wrede daden” van de VOC-medewerker. De indiener van burgerinitiatief pleitte er voor een nieuw tekstbord bij het beeld te plaatsen of om het standbeeld te vervangen door een beeld van een historische stadgenoot op wie Hoorn in zijn ogen wel trots kon zijn.

De gemeente besloot uiteindelijk een nieuw tekstbord bij het beeld te plaatsen, maar de afgelopen maanden werd nog druk gesproken over hoe die tekst er dan precies uit moest zien.

De indiener van het burgerinitiatief had graag gezien dat op de sokkel werd vermeld dat Coen zich schuldig had gemaakt aan volkerenmoord, maar dat is uiteindelijk niet gebeurd. Op de sokkel komt de volgende tekst te staan:

Jan Pieterszoon Coen (Hoorn 1587- Batavia 1629)

Koopman, directeur-generaal en gouverneur-generaal van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Vormgever van het succesvolle handelsimperium van de VOC in Azië. Stichter van Batavia, het huidige Jakarta. Geroemd als krachtdadig en visionair bestuurder. Maar evenzeer bekritiseerd om zijn gewelddadige optreden bij het verwerven van handelsmonopolies in Indië.

Voerde in 1621 een strafexpeditie uit tegen één van de Banda-eilanden, omdat de bewoners tegen het verbod in van de VOC nootmuskaat leverden aan de Engelsen. Duizenden Bandanezen lieten hierbij het leven, de overlevenden werden naar Batavia gedeporteerd. Coen kreeg aan het eind van de negentiende eeuw de status van nationale held, compleet met standbeeld in zijn geboortestad. Een landelijk oprichtingscomité onder leiding van de Hoornse burgemeester Van Dedem zamelde hiervoor het geld in. Het bronzen beeld, een ontwerp van Ferdinand Leenhoff (1841-1914), leraar aan de Academie voor Beeldende Kunst in Amsterdam, werd in 1893 feestelijk onthuld.

Onomstreden is het standbeeld niet. Volgens critici verdient Coens gewelddadige handelspolitiek in de Indische archipel geen eerbetoon. Meer weten over Jan Pieterszoon Coen? Scan de QR code en bezoek het Westfries Museum, waar de beroemde portretten van Coen en zijn vrouw Eva Ment te zien zijn, gemaakt door de kunstenaar Jacob Waben.

In Nederland werd in 1966 een tunnel naar de VOC-medewerker vernoemd. Deze zogenaamde Coentunnel verbindt de Zaanstreek met Amsterdam-West.

Ook op Historiek: Jan Pieterszoon Coen (1587-1629)

Boek: Jan Pieterszoon Coen, koopman-koning in Azië