Redactie
Aankomende dinsdag is het weer Openbaarheidsdag bij het Nationaal Archief in Den Haag. Een aanzienlijk aantal voorheen geheime documenten is vanaf dat moment openbaar. Ook het archief van koningin Wilhelmina uit de Tweede Wereldoorlog wordt openbaar.
De eerste dinsdag van het nieuwe kalenderjaar is het altijd Openbaarheidsdag. Een groot aantal documenten zijn vanaf die dag zonder beperking voor iedereen in te zien. De lijst bevat dit keer onder andere veel stukken uit 1940, het eerste oorlogsjaar.
Van het Kabinet van de Koning komen zelfs de archieven uit de gehele oorlogsperiode beschikbaar. Dus ook stukken uit de tijd van Wilhelmina’s ballingschap in Londen en het zogenaamde Geheim Archief. Koningin Wilhelmina schroomde niet haar mening, opmerkingen en plannen op papier te zetten. In de archieven is te lezen wat er tijdens de oorlog door haar hoofd ging.
CDA en het homohuwelijk
Ook het archief van de Centrale Raad Kernenergie uit de jaren zestig komt vrij evenals – bijvoorbeeld – het archief van de Werkgroep Homofilie van het CDA die begin jaren tachtig probeerde een compromis te vinden tussen het politieke en het theologische standpunt op het gebied van het homohuwelijk.
Openbaarheid in Nederland
Ministeries en andere overheidsinstellingen dragen na twintig jaar hun archieven over aan een archiefinstelling. Een groot deel daarvan is direct in te zien. Maar als de inhoud de privacy van nog levende personen kan schaden of hen onevenredig kan benadelen of wanneer het landsbelang volgens de regering in het geding is, wordt de openbaarheid nog enige jaren beperkt.
Dit mag maximaal 75 jaar duren, maar vaak is het korter. Zo worden de notulen van de Ministerraad na 25 jaar openbaar en geldt voor Europese stukken een termijn van 30 jaar. De termijn wordt altijd vooraf vastgesteld en vervalt op de eerste januari na het verstrijken ervan.
Memoires van koningin Wilhelmina: Eenzaam Maar Niet Alleen
