Dark
Light

Poseidon – de god van de zee en het water

Auteur:
3 minuten leestijd
Neptunus (Poseidon) en zijn vrouw Amphitrite - Paris Bordone, 1560
Neptunus (Poseidon) en zijn vrouw Amphitrite - Paris Bordone, 1560

In de Griekse mythologie is Poseidon de god van het water en de zee en van de paarden en aardbevingen. Hij is, net als de oppergod Zeus, een zoon van Cronus en Rhea en maakt onderdeel uit van de twaalf Olympische goden. De god staat bekend om zijn stugge karakter en om de drietand (trident) die hij altijd in zijn hand heeft. Dit attribuut krijgt hij van de cyclopen (éénogige reuzen). Het Romeinse equivalent van de godheid is Neptunus.

Een afbeelding van Poseidon met drietand op een Korinthische plaque (550–525 v.Chr., Penteskouphia, Louvre)
Een afbeelding van Poseidon met drietand op een Korinthische plaque (550–525 v.Chr., Penteskouphia, Louvre)
In de strijd die Zeus met zijn broers en zussen tegen de Titanen aangaat speelt Poseidon een belangrijke rol. Na het verslaan van de Titanen en de verovering van de macht over het universum, ligt het voor de hand dat Zeus als leider alle macht krijgt. Zeus stemt er echter mee in dat ook zijn broers Hades en Poseidon een gebied krijgen. Er wordt geloot. Zeus krijgt de hemel toebedeeld, Hades het dodenrijk en Poseidon de wateren. Over de aarde wordt gemeenschappelijk geheerst.

De zeegod speelt ook een belangrijke rol in de vruchtbaarheid van de grond. Hiervoor is immers ook water nodig. Hij wordt vaak voorgesteld als een oudere man met lang, golvend haar en een weelderige baard. In zijn hand houdt hij de drietand. Soms verplaatst hij zich met een gouden zeewagen die door paarden of dolfijnen wordt voortgetrokken.

Offers voor Poseidon

Wie met een schip op reis ging vaak eerst een offer aan Poseidon, in de hoop dat dat offer de god gunstig zou stemmen en de zeereis dus zonder stormen kon worden voltooid. De god had namelijk de gave om zwaar onweer te laten losbarsten of juist tot bedaren te brengen. Zeker zeevaarders konden daardoor in grote problemen komen. Niet verwonderlijk is dat veel van de tempels voor de zeegod aan de kust verschenen, bij landtongen en kapen. Poseidon werd beschouwd en aanbeden als de beschermheer van schippers en vissers.

Volgens een van de verhalen raakt de zeegod op een dag verliefd op de nimf Thetis, maar hij trouwt niet met haar. Trouwen lijkt de god geen goed idee, omdat het verhaal gaat dat de zoon van Thetis groter zal worden dan zijn vader. Poseidon trouwt uiteindelijk met een andere nimf (of nereïde): Amphitrite.

Neptunes (Poseidon) en de rijkdom van de zee - Luca Giordano
Neptunes (Poseidon) en de rijkdom van de zee – Luca Giordano

Poseidon krijgt veel kinderen die hij verwerkt bij meerdere vrouwen. Een van zijn bekendste nakomelingen is waarschijnlijk de cycloop Polyphemos. Deze wordt door de koning Odysseus blind gemaakt. De zeegod is hier woest over en zorgt ervoor dat de Odysseus met zijn schip tien jaar lang over de zee moet zwerven voor hij naar zijn thuisland terug kan keren .

Triton, zoon van de zeegod en diens vrouw Amphitrite
Triton, zoon van Poseidon en Amphitrite
Bij zijn wettige echtgenote Amphitrite verwekt de god een zoon en drie dochters: Triton, Rhode, Kymopolea en Benthesikyme. Ook wordt vermeld dat de godheid met Medusa het leven schonk aan het gevleugelde paard Pegasus en de reus Chrysaor.

Gouden paleis

Hoewel de Griekse god van de zee tot de zogenoemde Olympische goden behoort, woont Poseidon niet op de Olympus, de berg van de hoofdgoden waar hij wel toegang toe heeft. Op de bodem van de zee bij Aigai heeft hij zijn eigen gouden paleis.

Samen met zijn neef Apollo zou de god de stad Troje hebben gemaakt. In de mythische verhalen wordt vooral ook vaak verteld over eilanden die door de god worden gemaakt. Voorbeelden hiervan zijn Rhodos, Anaphe en Delos. Poseidon heeft daarnaast de koperen poorten gemaakt die de Tartaros (een deel van de onderwereld) sluiten.

In Rome werd ter ere van Neptunus jaarlijks in juli een feest gevierd: de Neptunalia. In deze drogere periode van het jaar hoopten de Romeinen op de gunst van het zeegod, waarvan beweerd werd dat hij het ook kon laten regenen.

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Ruim 50.000 geschiedenisliefhebbers ontvangen wekelijks onze gratis nieuwsbrief.

Meld u ook aan

×