Rare Romein, die Julius Caesar

Na de eerste euforie even geleden (wow, Julius Caesar was here, in de buurt van Oss nog wel!) volgde al snel de domper. Want de Romeinse strateeg blijkt hier geen edele veldslag van dappere krijgers te hebben geleid; hij hakte rücksichtslos twee vluchtende Germaanse volkeren in Kessel in de pan.

Het gebeurde in 55 jaar voor Christus: de manschappen van Julius Caesar slachtten twee Germaanse volken af. Zelf houdt Caesar het op 430.000 Germanen maar dat getal is waarschijnlijk overdreven. Toch moeten er zeker 150- à 200.000 mannen, vrouwen en kinderen over de kling zijn gejaagd. Om het nog treuriger te maken: dat gebeurde terwijl de Germaanse stamhoofden met hun gevolg in het Romeinse legerkamp waren. In het verslag van zijn campagne, De Bello Gallico, beschrijft Caesar tevreden dat hij de indringers volledig heeft uitgeroeid terwijl er onder zijn eigen troepen geen enkele dode is gevallen.

...uit De Bello Gallico... — …uit De Bello Gallico…

Caesar schrijft onder meer:

“Wij waren snel ter plaatse, hun stamhoofden ontbraken en zij kregen geen tijd om te overleggen en naar de wapens te grijpen. (…) Er was ook een grote groep vrouwen en kinderen en deze sloegen nu naar alle kanten op de vlucht. Ik stuurde de ruiterij achter hen aan. De Germanen hoorden gegil achter zich en toen zij zagen dat hun vrouwen en kinderen werden gedood, smeten zij hun wapens neer (…) en renden hals over kop weg uit het kamp.”

Overigens in Caesar in de Romeinse senaat wel aangesproken op deze handelswijze. Niet zo zeer vanwege de slachting zelf maar zijn tegenstanders namen het hem kwalijk dat hij de erecode had verbroken: overgaan tot aanval terwijl er een wapenstilstand was. Dat behoorde je als beschaafd Romein niet te doen maar Caesar lijkt daar geen scrupules aan te hebben overgehouden.

Het vermoeden dat de Romeinen in deze contreien hadden gestreden, leefde al langer maar fysieke bewijzen ontbraken. Vorige week was het Nico Roymans, hoogleraar archeologie aan de Vrije Universiteit, die bekendmaakte dat hij de locatie van deze veldslag kan aanwijzen: een oude bedding van de Maas, in de buurt van Kessel. Daar zijn in de afgelopen decennia allerlei ruiterzwaarden, speerpunten en een Gallische helm gevonden, net zoals honderden botten en schedels. Dankzij moderne onderzoekstechnieken is via het glazuur mogelijk te bepalen in wat voor landschap iemand is opgegroeid. De slachtoffers kwamen duidelijk niet uit het rivierengebied van Brabant en Gelderland.

Het BHIC is niet de eerste plaats om onderzoek te doen naar Caesars oorlogshandelingen. Maar we hebben wel een prachtige kaart online staan van de Nederlanden ten tijde van de regering van Caesar en Trajanus (van ongeveer 50 voor tot ongeveer 50 na Christus). We zoemen maar eens in op het slagveld van destijds. Wil je de kaart nog beter zien? Bekijk ‘em dan zelf online via onze website: