Redactie
Het Van Gogh Museum heeft dinsdag een website gelanceerd waarop de Franse prentencollectie van het museum is te bekijken. Vanwege lichtgevoeligheid en de omvang van de verzameling is het niet mogelijk deze circa 1800 prenten en affiches uit het Franse fin de siècle in zijn volledigheid en permanent tentoon te stellen.
“De bezoeker kan via de talloze dwarsverbanden tussen de prenten associatief dwalen in deze hechte wereld en kiest zelf hoeveel informatie hij tot zich neemt. Op bijna elke prent kan tot de papiervezel worden ingezoomd.”
Met de website hoopt het museum niet alleen academici maar ook visueel ingestelde jongeren te bereiken. De collectie bestaat momenteel uit 1800 artistieke prenten, affiches en boeken. Het museum over de nieuwe toepassing:
“De Parijse prentenwereld is een mooi voorbeeld van onze verkenning van de nieuwe technische mogelijkheden: onderzoeksgegevens zijn op een dynamische en overkoepelende manier met elkaar in verband gebracht. Door bij een prent op een van de omringende beelden te klikken, opent er meteen weer een nieuw venster naar een nieuw object uit de collectie. Door de verbanden vervolgens te verklaren met teksten in plaats van een beschrijving per werk, ontstaat een nieuw soort digitale publicatie die voortdurend herzien en verrijkt kan worden.”
De prentencollectie
De Van Gogh Stichting kocht in 2000 een verzameling prenten uit het Franse fin de siècle van een particulier, bestaande uit 786 prenten en 18 kunstenaarsboeken. Volgens het museum ging dit om een van de mooiste internationale collecties prentkunst uit deze bloeiperiode.
“De collectie is van groot belang voor ons museum, dat als doelstelling heeft het leven en werk van Vincent van Gogh en de kunst van zijn tijd toegankelijk te maken. De hausse aan prenten begon op stoom te komen in de jaren dat Van Gogh in Parijs woonde (1886-1888), toen hij en zijn broer Theo de ontwikkelingen volgden en samen ook grafiek van tijdgenoten verzamelden. Dankzij de prentencollectie is het mogelijk om lijnen te trekken van voorlopers van Van Gogh naar zijn vrienden en tijdgenoten en vervolgens naar kunstenaars die weer door hen zijn geïnspireerd.”
Sinds de aankoop wordt de collectie prenten voortdurend uitgebreid.
Prentenrevolutie in het fin de siècle
Tot halverwege de negentiende eeuw werd prentkunst in Frankrijk voornamelijk gebruikt om schilderijen en beelden zo nauwkeurig mogelijk te reproduceren voor een groot publiek. Vanaf de tweede helft van de eeuw veranderde dit compleet: kunstenaars experimenteerden volop met prenttechnieken en elke druk werd nu gezien als een individueel kunstwerkje op zich. Werd voorheen de oplage bepaald door de marktvraag en de conditie van de plaat, nu werd een beperkte oplage een bewuste keuze om de prenten een zeldzaam karakter te geven. Deze ontwikkeling nam een hoge vlucht in het fin de siècle (1890-1905): toen een nieuwe generatie kunstenaars de prentkunst omarmde als het moderne medium van hun tijd.
De prentkunstenaars deelden in een fascinatie voor het moderne leven, zoals het opwindende Parijse uitgaansleven, de Japanse prentkunst en het intieme huiselijke bestaan van de gegoede burgerij. Ideeën over moderniteit en kunst werden gedeeld met elkaar en met schrijvers, dichters en denkers en komen in de prenten uit die tijd naar voren. Deze ontwikkeling kwam in een stroomversnelling na de dood van Van Gogh in 1890, maar de grafiekrevolutie is volgens het Van Gogh Museum niet los te zien van zijn tijdgenoten en de generatie kunstenaars die na hem kwam.
- Meer artikelen over Vincent van Gogh
- Boek: Prentkunst in Parijs. De rage van het fin de siecle
