Walvis ‘opgedoken’ op 17e-eeuws Schevenings zeegezicht

Het Fitzwilliam Museum in Cambridge is lange tijd eigenaar van een schilderij van de Hollandse meester Hendrick van Anthonissen (1605-1656). Het werk werd onlangs gerestaureerd en dit zorgde voor een verrassing. Er kwam een gestrande walvis tevoorschijn.

Het schilderij, getiteld Gezicht op Scheveningen, dateert uit 1641 en toont een aantal mensen die bij elkaar zijn gekomen op het Scheveningse strand. Waarom de mensen op het schilderij op het strand staan was lange tijd echter een raadsel. Nu het werk gerestaureerd is blijkt dat ze naar een gestrande walvis kijken. De afbeelding van de walvis is vermoedelijk in de achttiende eeuw overgeschilderd. Door de restauratie kwam de gestrande vis weer ‘boven water’.

Het Fitzwilliam Museum heeft het werk al sinds 1873 in de collectie. Shan Kuang, conservator van het museum, ontdekte tijdens de restauratie eerst een kleine afbeelding van een man die op een vreemde manier in de lucht leek te hangen. Later werd duidelijk dat deze man op de rug van de gestrande walvis staat.

Waarom de walvis ooit werd weggeschilderd is niet helemaal duidelijk. Mogelijk dacht de verkoper dat het schilderij beter zou verkopen zonder walvis-lijk erop.

Video over de vondst van de ‘opgedoken walvis’:

Andere ontdekkingen

Bij restauraties worden wel vaker bijzondere ontdekkingen gedaan. Twee jaar geleden werd bijvoorbeeld ontdekt dat op beroemd schilderij van de moord op de gebroeders De Witt (1672), ooit een gruwelijke afbeelding te zien was van de dode lichamen van de broers. Kennelijk vond men dit later een te gruwelijke afbeelding (niet heel vreemd: omstanders buigen zich over de lichamen om vingers, tenen en tong af te snijden). Er werd daarom een kanon over dit deel van het schilderij heen geschilderd. Bij een restauratie kwam het gruwelijke tafereel twee jaar geleden weer naar voren.

Ook op schilderijen van Vincent van Gogh zijn al verschillende keren overgeschilderde werken ontdekt.

Lees ook: Schilderij moord gebroeders De Witt nog gruwelijker

Openingsafbeelding: Gerestaureerde schilderij van Hendrick van Anthonissen, mét walvis (Fitzwilliam Museum)