Dark
Light

Zich geradbraakt voelen

Auteur:
1 minuut leestijd
Radbraken - © Henk Boudewijns
Radbraken - © Henk Boudewijns

Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?

Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.

Zich geradbraakt voelen

Radbraken - © Henk Boudewijns
Radbraken – © Henk Boudewijns
Betekenis: zich door grote inspanningen uitgeput voelen

Verklaring: Deze uitdrukking herinnert aan de oude lijfstraffelijke rechtspleging, waarbij de veroordeelde op een balk werd gebonden en de beul hen armen en benen kapotsloeg. Voor het uitvoeren van de straf gebruikte men een kruisvormige bank met vijf armen, waarop het lichaam werd vastgemaakt en een koevoet of stang gebruikt werd om de ledematen stuk te slaan.

Oorspronkelijk sloeg men de ledematen niet met een stang kapot, maar door er met een zwaar negen of tienspakig rad op te stampen. Daarna werd het lichaam door de spaken van het rad gevlochten. Men bond de misdadigers op het rad om door de vogels gegeten te worden.

Gerelateerd:

Drs Girbe Buist (1955) studeerde Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na een korte loopbaan in de Volwasseneneducatie werkte hij 25 jaar als adviseur erfgoed bij de Stichting Kunst & Cultuur Overijssel. Eigenaar van het bureau Buistbelevingsprojecten, freelancejournalist en gids. Schrijft boeken en artikelen over regionale geschiedenis en immaterieel erfgoed.

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 50.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.015 actieve abonnees)


Mede dankzij onze donateurs zijn al onze artikelen gratis te lezen. Op Historiek vindt u dus geen PREMIUM artikelen of 'slotjes'.

Steun ons ook

×