Op 9 september 1976 overleed de Chinese revolutionair en leider van de Communistische Partij Mao Zedong. Zijn lichaam werd gebalsemd en verplaatst naar een mausoleum op het Tiananmenplein, ook wel bekend als het Plein van de Hemelse Vrede. Op ditzelfde plein had Mao in 1949 de oprichting van de Volksrepubliek China geproclameerd.
Mao Zedong was afkomstig uit een vrij eenvoudige boerenfamilie. In 1921 was hij in Peking betrokken bij de oprichting van de Chinese Communistische Partij (CCP). Mao werd later dat jaar secretaris van de partij. De CCP werkte aanvankelijk enige tijd samen met de Kwomintang, een nationalistische Chinese politieke partij. Dit veranderde in 1925 toen de oprichter van deze partij, Sun Yat-sen, overleed en werd opgevolgd door Chiang Kai-shek, een nationalist die niets moest hebben van het communisme. Veel communisten, waaronder Mao, werden vervolgd en vluchtten naar het noorden van het land.
In 1927 scheef Mao Zedong het beroemd geworden werk Rapport over een onderzoek naar de boerenbeweging in Hunan. In datzelfde jaar kwam de nationalist Chiang Kai-shek in China aan de macht. Dat was het startsein voor een grote burgeroorlog tussen de nationalisten van de Kwomintang en de aanhangers van de CCP.
Lange Mars
Mao was een van de oprichters van het Chinese Rode Leger. Na twee mislukte opstanden trok hij zich terug in de Jinggangheuvels van Jianxi en begon hij een guerrilla. In 1934 werden Mao en zijn mannen, en dat was niet voor het eerst, omsingeld door troepen van Chiang Kai-shek. Onder leiding van Mao besloten de communisten tot een uitbraak. Die uitbraak werd bekend als de zogenaamde Lange Mars. Aan de mars namen ongeveer 130.000 Chinese communisten deel. Tienduizenden van hen overleefden de mars, die liep van Jiangxi naar Yan’an in Shaanxi¨, niet. Mao Zedong wist gedurende de Lange Mars definitief de macht te grijpen in de CCP. De leider vestigde eind 1935 in Yan’an zijn hoofdkwartier en bestudeerde daar in de periode hierna het marxisme.
In 1937 werd tijdens de Tweede Chinees-Japanse Oorlog een bondgenootschap gesloten tussen de Kwomintang en de CCP. Na de Japanse nederlaag (1945) brak er echter opnieuw een burgeroorlog uit. Deze eindigde in 1949 met de overwinning van de CCP. Mao Zedong riep op 1 oktober 1949 de Volksrepubliek China uit en werd zelf het staatshoofd.
Grote Sprong Voorwaarts
Propagandaposter voor de ‘Grote Sprong Voorwaarts’
Mao, die kort na de oprichting van de Volksrepubliek een bezoek had gebracht aan Moskou, was van mening dat het land sneller communistisch gemaakt kon worden dan in het sovjet-systeem dat met een zogenaamde planeconomie werkte. In 1958 maakte hij zijn tweede vijfjarenplan voor China bekend. Eerder was de landbouw al gecollectiviseerd en de zogenaamde Grote Sprong Voorwaarts moest van China op korte termijn een economisch supermacht maken. Mao had onder meer bepaald dat er 700.000 coöperaties en collectieve boerderijen samengevoegd moesten worden tot zo’n 25.000 volkscommunes. Die communes moesten vervolgens zelfvoorzienende eenheden worden die zich op kleine schaal ook konden bezighouden met industrie.
Volgens Mao was staal de sleutel voor de Grote Sprong Voorwaarts. Ongeveer honderdduizend Chinezen werden daarom een de landbouwproductie onttrokken en te werk gesteld in honderdduizenden hoogovens die, zo bleek al snel, een vrij slechte kwaliteit staal leverden.
Mao’s Grote Sprong Voorwaarts pakte totaal verkeerd uit. Het land kreeg al snel te kampen met een grote hongersnood die miljoenen levens eiste en daarnaast kreeg de Volksrepubliek enkele natuurrampen te verwerken. Tot ontsteltenis van veel Chinezen liet Mao in 1958 en 1959 zo’n zeven miljoen ton graan reserveren voor de export terwijl zijn landgenoten op grote schaal honger leden. Mao bekommerde zich, op zijn zachtst gezegd, niet erg om hun lot. Volgens sommige bronnen zou hij zelfs gespeeld hebben met de gedachte om de namen van de Chinezen te vervangen door nummers. Door het beleid van Mao stierven tussen 1958 en 1961 naar schatting dertig miljoen mensen door ondervoeding en hongersnood.
Kritiek op zijn bewind was in het openbaar nauwelijks te horen. De CCP controleerde de media en zorgde er voor dat negatieve berichten niet openbaar werden gemaakt. Binnen de partij bestond echter wel ongenoegen over de werkwijze van Mao. In 1959 werd de stalinist Liu Shaoqi staatshoofd in plaats van Mao die echter wel partijleider bleef en zo veel macht behield.
Culturele Revolutie (1966-1969)
In april 1966 lanceerde de toen 72-jarige Mao de zogenaamde Culturele Revolutie. De partijleider wilde dat zijn eigen denken, zoals hij dat had vastgelegd in het zogenaamde Rode Boekje, overgenomen zou worden door alle Chinezen. Mao richtte zich daarbij vooral op jongeren. Zij moesten er met hun zogenaamde Rode Garde voor gaan zorgen dat de smaak, gedachten en levensstijl van alle Chinezen zouden gaan voldoen aan de normen van Mao. Rode Gardisten hielden op grote schaal huis in China. Wie zich in westerse kleding op straat vertoonde liep groot risico. Mao-pakken waren namelijk de norm.
Tijdens de Culturele Revolutie werd afgerekend met veel vooraanstaande personen die enige kritiek hadden (gehad) op het beleid van Mao of zich niet helemaal wilde conformeren aan het gedachtegoed van de ´grote leider´. Door het optreden van de Rode Garde liep de zaak volkomen uit de hand. Mao zag zich in 1968 daarom gedwongen de garde te ontbinden. Het leger herstelde hierna de orde.
Dood
Mao overleed op 9 september 1976. Zijn lichaam werd gebalsemd en verplaatst naar een mausoleum op het Tiananmenplein. Mao was meer dan veertig jaar partijleider geweest en bijna dertig jaar de verpersoonlijking van zijn land. Na zijn overlijden werd hij in China, op veel plaatsen ook letterlijk, van zijn voetstuk gestoten.
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
