Paul Splingaerd schopte het als Belg tot mandarijn in China. Ruim honderdvijftig jaar geleden reisde hij als tolk door het vrijwel onverkende land, waar buitenlanders werden aangezien als barbaarse ‘duivels’.
Wat gaat er om in het hoofd van een kunstenaar? Het is een vraag die naar boven komt als je het werk van de fin de siècle kunstenaar James Ensor (1860-1949) bekijkt. De geboren en getogen Oostendenaar, die zijn woonplaats nauwelijks uitkwam, is een van de meest bijzondere schilders die België heeft voortgebracht.
Kunsthandelaren zijn de kneusjes van de kunstgeschiedenis. Hun blazoen en reputatie zijn immers niet ongeschonden. Niet onterecht. Maar hun leven is wel spannend, vindingrijk, interessant, uitdagend, besprenkeld met champagne en schoonheid, maar ook intriges en gesjoemel. Zo is het ook voor Ernest Gambart (1814-1902), geboren in Kortrijk maar een kunstspeler op de Europese en internationale markt.
De zestiende-eeuwse ridder Joos Van Ghistele stond bekend als de ‘Groote Reiziger’. Die bijnaam had hij te danken aan een vier jaar durende ‘Voyage naar den lande van belofte’ waarbij hij onder meer op zoek ging naar het mysterieuze Land van Pape Jan.
Vrouwelijke kunstenaars zijn onderbelicht in de (kunst)geschiedenis. Enkele schrijfsters en schilderessen kregen alsnog naamsbekendheid maar beeldhouwsters – een stoer mannenmétier – lijken onbestaand. Toch hield Maria Faydherbe (1587-1643) zich koppig staande.
Schoenmaat 35, 45 kilo, amper anderhalve meter: één brok durf, moed, koppigheid, doorzettingsvermogen, vermetelheid, wilskracht… Hélène Dutrieu (1877-1961), een Belgische sportvrouw die bakens verlegde: wielrenster, wereldkampioene, mogelijks de allereerste vrouwelijke pilote, autoracester, actrice, model, zakenvrouw… Waarom is die wonderbaarlijke waaghals zo ongekend en wanneer komt er eindelijk een film?
Vincent van Gogh verkocht bij leven maar één schilderij, 'De Rode Wijngaard in Montmajour', nu in het Poesjkin Museum in Moskou. Dat doek werd in België gekocht. Door een vrouw: Anna Boch, zelf een kunstenares, maar ook muzikante, verzamelaarster, reizigster en visionair.
De Belgische verpleegster Andrée De Jongh richtte tijdens de Tweede Wereldoorlog een verzetslijn op om militairen in veiligheid te brengen. De ontsnappingsroute kwam bekend te staan als Comète.
Loensend kijkt hij boven zijn luit uit. Theodoor Rombouts (1597-1637) schilderde zichzelf als muzikant maar ook als tandentrekker, als vrolijke disgenoot. Rombouts is een ondergeschoven schilder in de kunstgeschiedenis.