In 1986 publiceerde de eenendertigjarige Britse historicus/journalist Timothy Garton Ash een opzienbarend tijdschriftartikel, dat in vier afleveringen door de Volkskrant werd overgenomen. Het droeg de titel ‘Bestaat Midden-Europa?’ Ash vond van wel, hij zag het gras opschieten tussen de tegels in het betonnen, onveranderlijk gewaande Oost-Europa.
Na eeuwenlange verdeeldheid sloegen zes landen in Europa de handen in elkaar. Grenzen vervaagden en slagbomen verdwenen. Het continent werd verenigd door instellingen op te richten en verdragen te sluiten.
Toen Geert Mak op de valreep van de millenniumwisseling in opdracht van NRC Handelsblad een reis maakte door Europa zag de wereld er anders uit dan nu.
Een achtbaanrit, dat is waarmee Ian Kershaw (1943) de geschiedenis van Europa van na de Tweede Wereldoorlog tot nu vergelijkt. Soms ging de politieke of economische situatie opwaarts, zoals bij het einde van dictaturen in Spanje en Portugal en de val van het IJzeren Gordijn. Op andere momenten ging het neerwaarts, bijvoorbeeld in de vorm van terroristische aanslagen door de
Al eerder publiceerde taaljournalist Gaston Dorren het boek Taaltoerisme. Feiten en verhalen over 53 Europese talen (2012). Dit boek werd in diverse talen vertaald en kreeg lovende recensies. Recent is een sterk uitgebreide editie verschenen: Lingua. Dwars door Europa in 69 talen (Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2017). In deze vernieuwde editie biedt Dorren de lezer een fascinerende kijk
De Europese Unie staat momenteel weer volop in de belangstelling. Onder meer door de Brexit, maar ook de kritiek op de Unie in het algemeen of uitspraken van de Amerikaanse president Donald Trump die zei dat de Europese Unie wel opgeheven kan worden. Mede vanwege de actualiteit van het onderwerp, dook historicus Rolf Falter in de geschiedenis van de Europese
Sinds de aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001 is een patroon ontstaan waarbij ook Europa meermalen te maken kreeg met terrorisme. Bekend zijn de aanslagen op 11 maart 2004 op treinen in Madrid en in het openbaar vervoer in Londen (7 juli 2005). Meer recent waren steden als Londen, Toulouse, Brussel, Parijs, Kopenhagen, Nice en Berlijn doelwitten