De maandbladen uit de Très Riches Heures du duc de Berry behoren wereldwijd tot de bekendste miniaturen uit de Middeleeuwen. Veel minder bekend is dat de kunstenaars hiervan uit Nijmegen komen.
Steden zoals Brugge en Amsterdam hebben een Torture Museum en in tv-series zoals Game of Thrones gaat het er hard en meedogenloos aan toe. Meteen duikt het beeld van de gewelddadige Middeleeuwen op. Een vervorming van de werkelijkheid, zo blijkt. Archiefonderzoek wijst uit dat de doodstraf in een stad als Brugge één tot twee keer per jaar voorkwam. Een marteling
Sint Amandus is wellicht de bekendste heilige uit onze vroege Middeleeuwen. De apostel der Franken introduceerde zowat in zijn eentje het christendom in Vlaanderen. Althans zo wil de overlevering het. De realiteit was enigszins anders.
Bij uitgeverij Verloren verscheen een nieuwe vertaling van de beroemde dertiende-eeuwse Roman van de Roos. Het van origine Franse verhaal is door de Amsterdamse emeritus hoogleraar Johan H. Winkelman in een eigentijds jasje gestoken.
Nederland heeft zeker 108 Peperstraten, Peperwegen of Peperstegen. Veel van die straten zijn helemaal niet vernoemd naar de peper zoals wij die kennen uit de keuken. Maar waar komt de naam dan vandaan?
Met haar historische roman probeert Helga Glaesener mee te surfen op de succesroman van Donna Cross die handelt over pausin Johanna die als paus Johannes rond 855 het opperste kerkelijk ambt zou hebben bekleed.
De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? En hoe zat het met hun vermogen?
Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.
In de twaalfde en dertiende eeuw verrezen in het rijke Friese Noorden (Friesland en de Groningse Ommelanden) in korte tijd talloze stenen kerkjes. Ze vormen tegenwoordig een monumentale romanogotische erfenis uit de Middeleeuwen en staan er nog steeds patent bij.
Hoewel maar weinig bronnen zijn overgeleverd uit de vroege Middeleeuwen (pakweg 500 tot 1000 na Chr.), vormt deze periode toch geen dode hoek in de achteruitkijkspiegel van de Nederlandse geschiedschrijving. Dat is voor een flink deel te danken aan Luit van der Tuuk.
Wie een halve eeuw geleden Middelnederlandse werken ‘voor de lijst’ las, kwam vaak uit bij 'Karel en de Elegast', dat lekker kort was, of bij 'Marike van Nimwegen die met de duivel boeleerde, wat dat ook – o lala! – mocht betekenen. En ook werd verfilmd! Dan was er 'Van den vos Reynaerde', over een gewiekste, vuige rekel, die als