VOC-bestuurder Herman Warner Muntinghe is wel gezien als voorloper van Multatuli die in 1860 zijn geruchtmakende boek 'Max Havelaar' publiceerde. Net als Multatuli was Muntinghe tegen knevelarij van de inlandse bevolking (terwijl beiden geen principiële bezwaren hadden tegen het kolonialisme).
In Indonesië was de bersiap-periode (eind 1945, begin 1946) niet alleen een tijd van moord en doodslag door fanatieke Indonesische ‘pemoeda’ (jongeren). Gematigde pemoeda interneerden en evacueerden van oktober 1945 tot eind mei 1947 zo’n 56.000 (Indo-)Europeanen waardoor deze die barre tijd overleefden.
De West-Javaanse stad Depok, tegen de zuidgrens van de Indonesische hoofdstad Jakarta geplakt, heeft een heel bijzondere geschiedenis. In 1714 vormden vrijgelaten slaven er een unieke gemeenschap. De onafhankelijke Republiek Indonesië maakte daaraan in 1952 een einde. Maar nog steeds voelen verre nazaten van de vrijgelaten slaven een bijzondere band.
Veel Nederlanders hebben een persoonlijke band met Indonesië. Maar paradoxaal genoeg lijken de herinneringen aan het verleden dat Indonesië en Nederland delen in relatief korte tijd uit het collectieve geheugen te zijn gewist.
Veel meer dan aanvankelijk de bedoeling was, maakten Nederlandse troepen in de jaren 1945-1950 in Indonesië gebruik van zware wapens (vooral artillerie en vliegtuigen). Precieze cijfers zijn onmogelijk te geven, maar dat daardoor veel Indonesische slachtoffers vielen – ook burgers – staat wel vast. In elk geval een deel van de Nederlandse militairen hield er een slecht geweten aan over.
'De voornaamste verdienste van de bundel is dat deze aantoont dat oude gewoonten en begrenzingen bij de geschiedschrijving – zowel in Nederland als Indonesië – moeten en ook kúnnen worden doorbroken.'
De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1950) was voor zowel Nederland als Indonesië een historisch tijdperk van groot belang. Zouden Indonesische historici daarover anders schrijven dan hun Nederlandse vakgenoten? Geïnteresseerden kunnen nu zelf de proef op de som nemen.
Wat houdt mensen in de moeilijkste oorlogsomstandigheden op de been? In De kampschilders zoekt veelgeprezen schrijver Jan Brokken naar antwoorden op deze vraag. Centraal in zijn boek staan de persoonlijke verhalen van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Japanse gevangenkampen werden vastgehouden.