Religie. De geschiedenis van godsdienst. Berichten over onder meer het christendom, jodendom, islam, de reformatie, kerkgebouwen en religieuze kunstwerken.
Het woord inspiratie. is afgeleid van het Latijnse woord inspirare, dat letterlijk ‘inademen’ of ‘inblazen’ betekent. Als nadere uitleg wordt gewezen op ‘de inwerking van Gods Geest op het menselijk gemoed’. Maar lang niet iedereen zal een voorstelling kunnen maken bij het begrip Gods Geest.
Beatrijs, het middeleeuwse Maria-mirakel, behoort ongetwijfeld tot de Nederlandse klassieken. Maar wat moet je ermee? Is het werkje alleen nog bedoeld als verplicht leesvoer voor onze ‘middelbare’ scholieren, of biedt het verhaal nog steeds een levende levensles voor de mens in nood?
Oude kerken bezitten vrijwel zonder uitzondering fraaie kerkelijke kunstschatten. Zij beogen een “veraanschouwelijking van het geloof” te zijn, zoals Frits van der Meer het formuleerde. Maar menig oude kerk heeft ook een minder zichtbare vorm van kunstig houtsnijwerk: de misericordes, die vermoeide kapittelheren tot steun waren.
Beeldende kunstenaars uit de Middeleeuwen hebben zich veelvuldig door de aangrijpende gebeurtenissen rond Pasen laten inspireren. Centraal stonden daarbij de dood van Christus en zijn verrijzenis. Maar ook de weg die de ziel van de mens na de dood moet afleggen is een uiterst geliefd thema.
Bedevaarten waren in de late Middeleeuwen erg populair. De pelgrims onderweg genoten veel ontzag. Voor sommige minder vrome tijdgenoten was dat een reden zich te vermommen.
Sint Amandus is wellicht de bekendste heilige uit onze vroege Middeleeuwen. De apostel der Franken introduceerde zowat in zijn eentje het christendom in Vlaanderen. Althans zo wil de overlevering het. De realiteit was enigszins anders.
Cunera is de eerste vrouwelijke heilige van Nederland. Ze wordt onder meer vereerd als beschermheilige tegen ziekten en ongeluk. Volgens de overlevering was Cunera een prinses die in de vierde eeuw na Christus leefde en werd gedood met een wurgdoek. Haar verering is vooral verbonden met de Utrechtse stad Rhenen.
De Nijmeegse Universiteitsbibliotheek herbergt de oude boekencollectie van vrouwenklooster Soeterbeeck. Twaalf jaar geleden begonnen Hans Kienhorst en Ad Poirters, beiden filoloog en boekhistoricus, aan een studie over de historische bibliotheek van de zusters.
Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.
Vooral vrouwen vrouwen werden vroeger met de maan geassocieerd. En het waren dan ook in het bijzonder vrouwen die volgens het bijgeloof de maan konden betoveren. Zij beschikten over magische krachten en hadden profetische gaven.
Heiligenlevens of hagiografieën (in het Latijn vitae geheten) zijn een belangrijke bron voor historici. Dit geldt zeker voor de periode van de vroege middeleeuwen waarvan, in tegenstelling tot later eeuwen, weinig is overgeleverd.