Dark
Light
Het jaar 1000 – Nederland in het midden van de Middeleeuwen
Het jaar 1000 was, net als het jaar 2000, een belangrijke mijlpaal. In de periode kort voor 1000 heerste er in Europa een ondergangsstemming, waarbij velen verwachtten dat bij het bereiken van het millennium het einde der tijden zou aanbreken en het eeuwige rijk van Christus zou komen. Her en der deden mensen afstand van hun bezittingen in de vaste
Oude mensen waren in late middeleeuwen een zeldzaamheid
De adel in de late middeleeuwen trouwde vroeg. Kinderen van vorsten en hoge adel werden om politieke en dynastieke redenen soms al direct na hun geboorte uitgehuwelijkt (oftewel beloofd) aan kinderen van collega-vorsten en -edelen.
Parijs in de Middeleeuwen
De term ‘Middeleeuwen’ komt uit de Renaissance en was niet bepaald als compliment bedoeld. Na hun herontdekking van het antieke erfgoed deden Italiaanse humanisten uit de veertiende en vijftiende eeuw de duizendjarige periode die hen scheidde van het glorieuze Romeinse verleden af als niet meer dan een tussenperiode.
Handel en ambacht in de vroege Middeleeuwen
Hoewel maar weinig bronnen zijn overgeleverd uit de vroege Middeleeuwen (pakweg 500 tot 1000 na Chr.), vormt deze periode toch geen dode hoek in de achteruitkijkspiegel van de Nederlandse geschiedschrijving. Dat is voor een flink deel te danken aan Luit van der Tuuk.
Ambachtslieden in de vroege middeleeuwen
Omdat goede oogsten door betere omstandigheden meer overschotten opleverden, breidde de handel zich uit van lokale markten naar internationale handelsnetwerken. De economie in heel Noord-Europa groeide op ongekende wijze en men kon nu ook rijk worden door werk.
Walburga – Beschermheilige uit de Middeleeuwen
Walburg was een Angelsaksische non die halverwege de achtste eeuw op verzoek van Bonifatius naar het continent kwam. Zij werd abdis van het klooster Heidenheim in Beieren, maar genoot in onze streken vooral in de late middeleeuwen bijzondere verering.
Het ommuurde Utrecht in de Middeleeuwen
Als eerste Nederlandse stad startte Utrecht in 1122 met de bouw van haar verdediging. Wat begon als een gracht, vier poorten en enkele natuurstenen torens, veranderde na de uitvinding van de baksteen in hoge stenen muren met ruim vijftig torens. Dat was nodig ook, want de belegeringstechnieken werden steeds geavanceerder.
Transmannen – ‘Manwijven’ in de vroege middeleeuwen
Vrouwen die als man door het leven werden weliswaar als onhandelbaar en koppig beschouwd, maar uit Scandinavische teksten kunnen we afleiden dat deze vrouwen, die ook wel karlkonur (manwijven) genoemd werden, desondanks maatschappelijk geaccepteerd waren.
Johan Huizinga’s “Herfsttij der Middeleeuwen”
"Herfsttij der Middeleeuwen" (1919) van de befaamde cultuurhistoricus Johan Huizinga behoort tot de beroemdste werken uit de Nederlandse historiografie.
Eeuwen des Onderscheids: standaardwerk over de Middeleeuwen
Het boek 'Eeuwen des onderscheids', dat voor het eerst in 2002 verscheen, is een toegankelijk overzichtswerk over de geschiedenis van de middeleeuwen in Europa.
Lepra in de Middeleeuwen
Het recent verschenen boek De ziekte van Lazarus (Uitgeverij Aspekt, 2017) is een inhoudsrijke monografie over ziekte en maatschappelijke uitsluiting in de Middeleeuwen, specifiek wat de ziekte lepra betreft. Opmerkelijk is dat lepra in de Middeleeuwen sterk verknocht was met religie.
