Dark
Light

Een blauwtje lopen

Herkomst van de uitdrukking
Auteur:
1 minuut leestijd
Een blauwtje lopen (cc - Pixabay - Capri23auto)
Een blauwtje lopen (cc - Pixabay - Capri23auto)

Wie een blauwtje loopt, slaagt ergens niet in en krijgt de kous op de kop. Vaak wordt een mislukte versierpoging aangeduid als ‘een blauwtje lopen’, maar ook als je een droombaan misloopt, loop je een blauwtje. Hoe komen we precies aan deze uitdrukking?

Een blauwe scheen

Dronken man zittend op een vat, Sophia Wilhelmina Evans, 1782 (Rijksmuseum)
Dronken man zittend op een vat, Sophia Wilhelmina Evans, 1782 (Rijksmuseum)
De uitdrukking bestond al in zeventiende eeuw, sowieso sinds de jaren 1670, aldus Etymologiebank.nl. In de uitdrukking is ‘het blauwtje’ een afkorting van ‘een blauwe scheen’. Als je dus een blauwtje loopt heb je je scheenbeen gestoten. Flink gestoten natuurlijk, want er zit dan een blauwe plek op.

Wellicht schopten vrouwen de mannen die al te opdringerig waren, flink tegen de benen. Maar dat is pure speculatie.

Andere uitdrukkingen met ‘blauw’

Het woord ‘blauw’ komt niet alleen in ‘een blauwtje lopen voor, maar ook nog in diverse andere uitdrukkingen en gezegden. Zoals ‘een blauwe maandag’ en ‘blauw zijn’. Ook in deze uitdrukking is blauw, hoewel een prachtige kleur, niet positief. Wie een blauwe maandag ergens werkt, is maar kort in dienst.

En wie ‘blauw is’, heeft te veel drank gehad en is dus ladderzat. Maar iemand van de blauwe knoop daarentegen is juist niet ladderzat. Zo’n persoon wordt niet snel met bier gezien. Lid zijn van de blauwe knoop houdt namelijk in dat je je geheel onthoudt van alcohol.

Ook op Historiek: Hou je waffel!

Boek: Gids voor trefzeker taalgebruik – Rik Schultz

Bronnen â–¼

Internet
-https://onzetaal.nl/taaladvies/een-blauwtje-lopen
-http://www.wrmmagazine.nl/blauw-in-gezegden/
-http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/blauwtje

Enne Koops (1978-2023) was historicus en docent geschiedenis en maatschappijleer aan het Rietschans College in Ermelo. Zijn interesse ging uit naar onderwerpen als religie- en cultuurgeschiedenis, oorlogen, migratie, en de geschiedenis van Noord-Amerika, Nederland en Duitsland. Publiceerde vele artikelen op Historiek. Zie ook: In memoriam

Gerelateerde rubrieken:

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Ruim 50.000 geschiedenisliefhebbers ontvangen wekelijks onze gratis nieuwsbrief.

Meld u ook aan

×