Eerste vrouwen deden stiekem mee aan Boston Marathon

De Boston Marathon is een van de oudste en populairste professionele marathons. In de jaren zestig van de vorige eeuw wilden vrouwen ook graag deelnemen aan de wedstrijd, maar dat mocht niet. Alleen mannen kregen een rugnummer. In 1967 slaagde Kathrine Switzer er toch in een rugnummer te bemachtigen. Dat betekende echter niet dat ze de marathon rustig uit kon lopen…

In 1966, een jaar voor Switzer, deed de 23-jarige Roberta “Bobbi” Gibb mee aan de marathon van Boston. Ze had al eens een startnummer aangevraagd, maar dat werd geweigerd. Volgens organisator Will Cloney waren vrouwen fysiek niet in staat marathonafstanden te lopen. Gibb was echter een zeer geoefend langeafstandloper en was er vanwege de weigering nog meer van overtuigd dat ze de marathon móest lopen. Ze wilde Cloney’s ongelijk bewijzen. In een interview zei ze hierover later:

“At that moment, I knew that I was running for much more than my own personal challenge. I was running to change the way people think. There existed a false belief that was keeping half the world’s population from experiencing all of life. And I believed that if everyone, man and woman, could find the peace and wholeness I found in running, the world would be a better, happier, healthier place.”

Gibb besloot stiekem mee te doen. Voor de start verstopte ze zich in de bosjes. Gelijk na het startschot sprintte ze de weg op om in de rennende massa te verdwijnen. Om niet op te vallen liep ze in sweater met capuchon en een bermuda-broek die ze van haar broer had geleend. Veel atleten rondom haar hadden echter al snel door dat er een vrouw meeliep. De meeste van hen reageerden enthousiast en waren zelfs blij dat er een vrouw mee deed. Ook verslaggevers ontdekten dat er tussen alle mannen één vrouw liep. Het nieuws verspreidde zich nu als een lopend vuurtje. Gibb voelde hierdoor nog meer druk de marathon uit te lopen. Lukte dat haar niet, dan speelde ze tegenstanders van vrouwendeelname immers in de kaart. Gibb had het gevoel voor alle vrouwen te lopen en was vastbesloten aan te tonen dat leden van het zogenaamde ‘zwakke geslacht’ prima een marathon konden uitlopen.

124e

In de laatste vijf kilometer kreeg Gibb het echt zwaar, ook omdat ze zich wijs had laten maken dat het ongezond was om tijdens de marathon water te drinken. Dat zou kramp veroorzaken. Ze liep de marathon uiteindelijk uit in 3:21.25. Na de finish werd ze luid toegejuicht door het publiek en de pers deed uitgebreid verslag van haar prestatie. Volgens de organisatie, die net deed alsof ze de blondine niet hadden opgemerkt, zou ze op de 124e plaats zijn geëindigd als ze een man was geweest. Gibb had haar doel bereikt. Ze had bewezen dat vrouwen de marathon konden uitlopen. Dat betekende echter niet dat de weg voor vrouwen nu letterlijk en figuurlijk open lag…

Kathrine Switzer

Een jaar later, 1967, was deelname aan de marathon nog steeds verboden. Organisator Will Cloney had zich niet laten overtuigen. Geïnspireerd door Gibb deden dit jaar toch vijf vrouwen aan de marathon mee. Ze liepen allemaal zonder rugnummer. Alleen Kathrine Switzer was erin geslaagd toch een rugnummer te bemachtigen. Bij haar aanvraag had ze slim alleen haar initialen opgegeven – K.V. Switzer – waardoor het voor de organisatie niet duidelijk was dat het om vrouw ging.

Voor het eerst in zeventig jaar liep er zo een vrouw met startnummer de marathon van Boston. Net als een jaar daarvoor reageerden de mannelijke atleten positief. En de pers smulde ook van het verhaal. Fotojournalisten vroegen Switzer zelfs wat zachter te lopen, zodat ze betere foto’s van haar konden maken. Jurylid Jock Semple was minder blij. In de reglementen stond dat vrouwen niet mee mochten doen en dus moest Switzer gestopt worden. Hij sprong uit zijn auto en begon onder toeziend oog van journalisten aan Switzer’s arm te sleuren. De atlete hoorde hem roepen:

“Get the hell out of my race and give me those numbers.”

Switzer’s vriend, die ook meeliep, nam het voor de loopster op en wist de verwilderd ogende Semple te stoppen. Het jurylid verklaarde later overigens dat hij alleen het startnummer van Switzer’s rug had willen trekken. In dat laatste slaagde hij ook niet. Net als Gibb een jaar eerder, was Switzer na dit incident vastbesloten de race uit te lopen. Dat lukte, in vier uur en twintig minuten.

Vijf jaar

De kranten stonden in de dagen hierna vol met foto’s van Switzer en haar worsteling met Jock Semple. De beelden maakten veel los, maar uiteindelijk zou het nog vijf jaar duren voor deelname aan de marathon van Boston officieel werd opengesteld voor vrouwen. Kathrine Switzer bleef zich hierna inzetten voor vrouwenrechten. Ze maakte zich onder meer hard voor opname van de vrouwenmarathon op de Olympische Spelen.

Boek: Pleidooi voor de rechten van de vrouw – Mary Wollstonecraft

Bronnen ▼