De enorme oefenterreinen in de provincie Gelderland mogen dan, na het aflopen van de Koude Oorlog, tot een minimum ingekrompen zijn (al zijn her en der nog altijd ontploffende oefengranaten hoorbaar); het militaire verleden van de provincie, vanaf ongeveer het begin van de jaartelling, laat zich niet zo gemakkelijk uitwissen. Daarom staat deze zomer in het teken van ‘Gelegerd in Gelderland’: een drie maanden durend erfgoedfestival met volop aandacht voor het militaire verleden van de provincie.
De provincie Gelderland bevat veel zichtbare en onzichtbare restanten van het militaire verleden. Er zijn sporen te vinden van grote en kleinere Romeinse legerkampen. In de negentiende en twintigste eeuw werd de Veluwe hét oefenterrein bij uitstek voor dienstplichtige militairen.
Vestingen
De provincie telt meer dan 160 Middeleeuwse kastelen en versterkte huizen. Gelderland kent een groot aantal vestingsteden met verdedigingswerken uit de zestiende tot de achttiende eeuw. Ook lopen door de provincie belangrijke verdedigingslinies, zoals de Grebbelinie, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de IJssellinie (1, 2).
De slotfase van de Tweede Wereldoorlog kenmerkte zich in in Gelderland met Slag om Arnhem en het Rijnlandoffensief vanuit de regio Nijmegen.
200 activiteiten
Het festival, dat op zaterdag 23 juni in Arnhem (Bronbeek) van start gaat, omvat ruim tweehonderd activiteiten verspreid over heel Gelderland. Een groot aantal instellingen houdt lezingen, tentoonstellingen, concerten en evenementen. Ook kunnen bezoekers deelnemen aan excursies en workshops en kinderactiviteiten.
Gelderland is gezegend met een rijke militaire traditie. Al vanuit de tijd van de Romeinen, maar nu nog steeds zijn er op de Veluwe bijvoorbeeld heel veel kazernes. Het doel van het festival is om op een leuke manier de militaire geschiedenis voor het voetlicht te brengen. Alle activiteiten zijn nu met elkaar verbonden. Er is vooral aandacht voor het militaire verleden van de afgelopen 200 jaar, maar ook de Middeleeuwen komen aan bod.
Woordvoerder Koos Meijerink in De Stentor
Het festival is bedoeld voor een gevarieerd publiek, met activiteiten voor ouders en kinderen, voor toeristen uit binnen- en buitenland, maar ook voor oud-dienstplichtigen en veteranen.
Tijdmachine
Rode draad door alle festivals en exposities is een grote Bandritzer 561, de bijzondere ’tijdmachine’. Dat militair-ogende voertuig komt op dertig plekken in Gelderland. In de Bandritzer worden belangstellenden met beeld en geluid geïnformeerd over de militaire geschiedenis van Gelderland.
Gelegerd in Gelderland wordt georganiseerd door: stichting Gelders Erfgoed, Gelders Archief, Gelders Genootschap en CODA Museum in Apeldoorn.
Lees ook:
