Koning gebruikt Gouden Koets voorlopig niet

Koning Willem-Alexander gaat de historische Gouden Koets voorlopig niet gebruiken. Momenteel is het gerestaureerde rijtuig nog te vinden in het Amsterdam Museum vanwege een tentoonstelling, maar deze loopt volgende maand af. In principe zou de koets daarna weer gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld op Prinsjesdag of tijdens andere officiële gelegenheden, maar de koning heeft dus besloten dat voorlopig niet te doen. Hij liet dat vandaag weten in een videoboodschap.

Dit besluit heeft te maken met gevoeligheden rondom de koets. De afgelopen jaren was geregeld kritiek te horen op het rijtuig. Die draaide met name om een afbeelding op de linkerzijde van de koets. Op deze schildering, getiteld hulde der koloniën, zijn enkele halfnaakte zwarte mannen en vrouwen te zien die hun rijkdommen aanbieden aan het koningshuis. Critici pleitten ervoor dit paneel te verwijderen. Koning Willem-Alexander gaf eerder echter aan dit niet te willen omdat het paneel “deel uitmaakt van het Nederlandse culturele erfgoed”.

De koets gebruiken zoals vroeger wil hij voorlopig echter ook niet. In zijn videoboodschap zegt de koning onder meer:

“Het heeft geen zin om wat gebeurd is door de bril van onze tijd te veroordelen en te diskwalificeren. Simpelweg historische objecten en symbolen verbannen is beslist ook geen oplossing. In plaats daarvan is een gezamenlijke inspanning nodig die dieper gaat en langer duurt. Een inspanning die ons verbindt in plaats van verdeelt.

[…]

De Gouden Koets zal pas weer kunnen rijden als Nederland daar klaar voor is. En dat is nu niet het geval. Alle burgers van dit land moeten het gevoel kunnen hebben dat ze gelijkwaardig zijn en eerlijke kansen krijgen. Iedereen moet zich deelgenoot kunnen voelen van wat in ons land is opgebouwd en daar trots op kunnen zijn. Ook de Nederlanders met voorouders die onvrij waren in de Oost of de West. Alleen met mooie wetten, zoals artikel 1 van de grondwet, zijn we er niet. Zolang er mensen in Nederland leven die dagelijks de pijn van discriminatie voelen, werpt het verleden nog zijn schaduw over onze tijd en is het nog niet voorbij. Naar elkaar luisteren en begrip hebben voor elkaar zijn wezenlijke voorwaarden om tot verzoening te komen en pijn in de ziel van mensen weg te nemen.”

Videoboodschap van de koning over het gebruik van de Gouden Koets

Geschenk

De Gouden Koets werd in 1898 door de inwoners van Amsterdam geschonken aan koningin Wilhelmina, toen zij op achttienjarige leeftijd werd ingehuldigd. Er werkten meer dan twaalfhonderd ambachtslieden aan de koets. Zo hielpen de weesmeisjes uit het Burgerweeshuis, de huidige locatie van het Amsterdam Museum, mee aan het borduren van de kussens in de koets.

Tijdens Prinsjesdag wordt sinds de restauratie van het rijtuig de Glazen Koets gebruikt. Vanwege de coronacrisis was er de afgelopen twee jaar echter helemaal geen rijtoer per koets.

Boek: De Gouden Koets. Een Amsterdams geschenk