Redactie
Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels. Omdat er in het kader van de komende meidagen veel boeken uitkomen over de Tweede Wereldoorlog, hebben we deze gebundeld. Volgende week weer een ‘gewone’ signalementen.
Meer boeken over de Tweede Wereldoorlog
Nieuwe geschiedenisboeken over WOII
Kroniek van ’n vervolging – Joden in Noord-Brabant 1933-1948
Jan Bader (1942) schreef in de periode 1980-2008 een groot aantal publicaties over de joodse gemeenten in Noord-Brabant, voornamelijk over de lotgevallen van deze gemeenschappen in de 19e eeuw. Vanaf 1985 deed hij, met enige onderbrekingen, uitvoerig onderzoek naar de meer recente geschiedenis van de joden in de provincie Noord-Brabant en wel over de vooroorlogse jaren vanaf 1933, de donkere jaren van de Shoah en de moeilijke periode direct na de oorlog. De resultaten van deze langjarige en soms moeilijke zoektocht zijn vastgelegd in deze “Kroniek van ’n Vervolging”, Joden in Noord-Brabant 1933-1948.
Meer informatie / video / bestellen
De bus uit Dachau
De bevrijding kwam voor Hoornik en zijn Nederlandse medegevangenen in Dachau op 29 april 1945, om 17.28 uur. Zij dachten nu wel snel naar Nederland terug te kunnen. De Denen, de Noren, de Fransen, allemaal werden ze opgehaald, vaak met veel eerbetoon. Want Dachau was een concentratiekamp voor vooral politieke gevangenen, onder wie veel Prominenz. Eén land echter liet niets van zich horen: Nederland. Meer informatie / video / bestellen
De slag om Arnhem – Antony Beevor
In ‘De Slag om Arnhem’ geeft gerenommeerd historicus en meesterverteller Antony Beevor, auteur van bestsellers als ‘D-Day’ en ‘Stalingrad’, met veel oog voor de militaire en politieke beslissingen, een compleet beeld van het strijdveld rondom Arnhem. Een van de grootste luchtlandingen uit de oorlog, een heroïsche strijd die negen dagen duurde, een catastrofale misrekening van de Britten en de laatste overwinning van Adolf Hitler. Gebruikmakend van nieuw archiefmateriaal schetst hij de lotgevallen van soldaten en burgers en ontdoet hij de veldslag van zijn mythen. Antony Beevor komt met een nieuw standaardwerk over de Slag om Arnhem: een uitputtende geschiedschrijving met alle militaire details en aandacht voor de menselijke verhalen.
Meer informatie / bestellen
Oorlog in de collegebanken – Studenten in verzet 1940-1945
In de oorlog waren universiteiten voor de bezetter een ideale plaats om vorm te geven aan de nazificatie van Nederland. Voor zowel studenten en docenten als de Duitse autoriteiten stond er veel op het spel. Waar studenten als Erik Hazelhoff Roelfzema in het verzet terechtkwamen, tekenden anderen zonder morren de loyaliteitsverklaring. Het universitaire leven veranderde hoe dan ook drastisch. Sommige universiteiten, zoals die van Leiden, werden al vrij vroeg door de bezetter gesloten. Andere draaiden een groot deel van de oorlog door. Dit boek beschrijft de drijfveren en de organisatie van het studentenverzet in Nederland.
Meer informatie / bestellen
Nijmegen. Collaboratie en verzet
Wat gebeurt er als een stad door een vijandelijk leger wordt bezet? Is het noodzakelijk en verstandig om samen te werken met de nieuwe machthebber? Of moet er weerstand worden geboden tegen zijn aanwezigheid en beleid? Deze vragen speelden voortdurend tijdens de Duitse bezetting van Nederland tussen 1940 en 1945, toen de spanning tussen collaboratie en verzet zich in het dagelijks leven manifesteerde. Meer informatie / bestellen
Veel valse hoop. De Jodenvervolging in Nederland 1940-1945
Veel valse hoop van de Duitse historicus Katja Happe vertelt de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Happe doet dat niet alleen vanuit Nederlands oogpunt, maar plaatst die geschiedenis in internationaal perspectief. Ze besteedt aandacht aan specifieke maatregelen van de nazitop in Berlijn voor Nederland, behandelt uitvoerig de berichtgeving van Otto Bene, de vertegenwoordiger van het Duitse naziregime in Nederland, aan zijn regering en beschrijft de op Nederland gerichte acties van internationale Joodse hulporganisaties.
Meer informatie / bestellen
De populist – Benjamin Carter Hett
Adolf Hitler, de ondergang van de Weimarrepubliek en de opkomst van het Derde Rijk
Hoe was het mogelijk dat een democratie zo volledig en zo snel uiteenviel als Duitsland in de jaren dertig? Hoe kon een democratisch gekozen regering Adolf Hitler toestaan de macht te grijpen? Al vanaf de late jaren twintig riep het politieke spel van de Weimarrepubliek verzet op. Maar zeggen dat Hitler democratisch werd verkozen, is te simpel. Hett laat zien dat Hitler nooit aan de macht zou zijn gekomen als de andere politici niet hadden geprobeerd hem te paaien – een strategie die ertoe leidde dat zij uiteindelijk met de rug tegen de muur stonden.
Meer informatie / bestellen
Niets om het hoofd op neer te leggen – Francoise Frenkel
De vlucht van een joodse boekverkoopster, met een voorwoord van Patrick Modiano
Dit boek vertelt het verhaal van een joodse boekverkoopster uit Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Pas zeventig jaar na dato is het erkend als een verhaal met klassieke allure over een vrouw die vanuit haar liefde voor literatuur aan het noodlot weet te ontkomen. Frenkel (1889, Łódź) groeit op in een joodse bourgeoisiefamilie, en studeert in Parijs en in Duitsland. Haar belangstelling en de passie die ze dan ontwikkelt voor de Franse taal en cultuur zorgt ervoor dat ze besluit een boekwinkel te beginnen, een Franse boekhandel in Berlijn: La Maison du Livre.
Meer informatie / bestellen
De apotheker van Mengele – Patricia Posner
Patricia Posner beschrijft in ‘De apotheker van Mengele’ het waargebeurde verhaal van Victor Capesius. Deze vriendelijke artsenbezoeker van farmaceutisch bedrijf Bayer ging in 1943 bij de SS en beheerde in Auschwitz het dodelijke gas Zyklon B. Hij leverde medicijnen voor de experimenten van gruwelarts Josef Mengele. Het is ook het verhaal van nazi-jager Frits Bauer die de apotheker voor het gerecht wist te krijgen. En ten slotte is dit het huiveringwekkende verhaal over Bayer/IG Farben, dat door collaboratie met de nazi’s en dwangarbeid miljarden verdiende aan de Holocaust. Een onbekend hoofdstuk de Tweede Wereldoorlog, grondig onderzocht.
Meer informatie / bestellen
De stilte en de storm. 4 en 5 mei sinds 1945
Op 4 en 5 mei voelen Nederlanders zich met elkaar verbonden, meer dan op andere nationale momenten. Waarom is er dan toch bijna ieder jaar discussie rond deze dagen? Wat herdenken we, wie herdenken we, en hoe kunnen we dat het beste doen? Elke generatie heeft haar eigen antwoord op deze vraag. “Hoe houd je de geschiedenis van oorlog en bevrijding levend? Ilse Raaijmakers’ boek is een tour de force waarmee zij in kaart brengt hoe dwingend én schurend die debatten over “goede” en “foute” herdenkingen verliepen. Haar prachtige en rijke boek maakt ook duidelijk hoe moeilijk het is stil te staan bij de vrijheid die we inmiddels als vanzelfsprekend zien.
Meer informatie / bestellen
De treinreis – Willy Lindwer & Aline Pennewaard
De miraculeuze ontsnapping van Hongaars-Nederlandse Joden tijdens de bezetting
De treinreis beschrijft een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland. Historica Aline Pennewaard ontdekte dat in 1943 met vijf transporten 89 Hongaars-Joodse gezinnen vanuit bezet Nederland naar het toen nog vrije Boedapest werden gebracht. In 1944, na de inval van de nazi’s in Hongarije, wisten de meesten van hen mede dankzij de hulp van de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg opnieuw de dans te ontspringen. Het merendeel van de overlevenden keerde na de oorlog veilig terug naar Nederland.
Meer informatie / bestellen
De tien van Renesse. Een eiland in oorlogstijd
Het ophangen van de ‘Tien van Renesse’ op 10 december 1944 is een van de ergste oorlogsmisdaden van de Duitsers in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nog jaarlijks worden de ‘Tien van Renesse’, herdacht. Wat ging er aan dit drama vooraf? Wie verraadde hen? Waarom ging het mis? En wat gebeurde er met de gedupeerde gezinnen? In De tien van Renesse recontrueert journaliste Ellen De Vriend de gebeurtenissen aan de hand van getuigenverhoren, archiefstukken en gesprekken met nabestaanden en betrokkenen.
Meer informatie / bestellen
De rechter en de deporteurs – Dick de Mildt
In dit boek staat de strafvervolging en berechting centraal van een aantal personen die hoofdverantwoordelijk waren voor de wegvoering van de Joden uit Nederland gedurende de Tweede Wereldoorlog. In het middelpunt van dit onderzoek staat de voormalige Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des Sicherheitsdienstes in den Niederlanden dr. Wilhelm Harster. Als rechterhand van de Höhere SS- und Polizeiführer Hanns Albin Rauter was Harster de feitelijke organisator van de vervolgingsmaatregelen en deportaties.
Meer informatie / bestellen
De wintertuin. Een Duitse familie in de lange twintigste eeuw
Aan het begin van de vorige eeuw, in 1902, komt Hilde Grunewald ter wereld in het Saksische Meißen. Ze is de oudste dochter in een kleinburgerlijk gezin en zal op een haar na de honderd halen. Hilde groeit op in het Duitse Keizerrijk, trouwt in de Weimarrepubliek en haar kinderen worden geboren onder de doem van de nazidictatuur. Na de oorlog beleeft Hilde de opkomst en ondergang van de DDR. Uiteindelijk is het de vreedzame revolutie van 1989 die haar tot burger van de Bondsrepubliek maakt. Het leven van Hilde en haar familie wordt getekend door de geschiedenis.
Meer informatie / bestellen
De Joodse bruiloft. Een koffer vol oorlogsgeheimen
In 1939 trouwden Barend Boers en Mimi Dwinger. Het feest kreeg een zeer donkere rand, want behalve het bruidspaar zou bijna niemand van de aanwezigen de oorlog overleven. In dit boek komen zij opnieuw tot leven. Enkele jaren nadat Barend Boers en Mimi Dwinger in Leeuwarden waren getrouwd, trokken ze samen de Pyreneeën over. Zo overleefden ze de oorlog – anders dan de meeste bruiloftsgasten. Na het overlijden van Mimi in 2007 kwam een rijkgevulde koffer tevoorschijn, met brieven, foto’s en, heel bijzonder, een film waarop ze allemaal te zien zijn.
Fragment: Een koffer vol oorlogsgeheimen
Meer informatie (+ de originele video) / bestellen
Jodenvervolging in Nederland 1940-1945 – Lou de Jong
Loe de Jong schreef het veel geprezen seriewerk Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Dit veertiendelige overzichtswerk verscheen in 30 boekbanden (inclusief bijlagen, commentaren en register)in de periode 1969 t/m 1994. Vanwege deze lange tijdspanne van een kwarteeuw. konden lezers geen helder en integraal beeld verkrijgen van het meest omvangrijke thema uit Loe de Jongs levenswerk: zijn analyse van de Jodenvervolging in Nederland. Daarom bundelt Uitgeverij Verbum in samenwerking met het NIOD, Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies, alle passages over de Jodenvervolging uit Het Koninkrijk in twee overzichtelijke banden. Meer informatie / reserveer
Met witte bussen naar de vrijheid – Arie Wolfert
Een van de grootste reddingsacties tijdens de Tweede Wereldoorlog was ‘Het witte bussenplan’. Op initiatief van Noorwegen en Denemarken werd een reddingsplan opgesteld. Met als doel om – vóór de ineenstorting van het Derde Rijk – de Noorse en Deense gevangenen uit de Duitse kampen, gevangenissen en tuchthuizen op te halen. Het Zweedse Rode Kruis o.l.v. Folke Bernadotte heeft dit plan in het voorjaar van 1945 uitgevoerd. Hierover is regelmatig met Himmler onderhandeld.
Bespreking: Een van de grootste reddingsacties van de oorlog
Meer informatie (+ video) / bestellen
De laatste getuige – Frank Krake
De man die drie concentratiekampen en een scheepsramp overleefde
Wim Alosery (1923) zwerft als kleine jongen door de straten van Kattenburg in Amsterdam om uit de handen van zijn drinkende stiefvader te blijven. Daar leert hij te overleven en ontwikkelt hij eigenschappen die tien jaar later zijn leven zullen redden. Liggend op het dak van een rijdende trein ontvlucht hij de verplichte Arbeitseinsatz in Duitsland. Hij duikt onder bij een boer in West-Friesland en schuilt maandenlang in een kist onder de grond, tot hij bij een razzia wordt opgepakt.
Voorpublicatie: Wim Alosery overleefde drie concentratiekampen en …
Meer informatie (+ video) / bestellen
Ons gaat het in ieder geval nog goed
In 1922 kwam de Rotterdamse stoffenhandelaar Michiel Hoogendijk in het bezit van het landgoed Schakenhof in Oost-Pruisen. Daar beleefde hij met zijn vrouw en zeven kinderen de opkomst van het nationaalsocialisme, de oorlog, de komst van de Russen en de ondergang van het Derde Rijk. Ruim tien jaar geleden kwam zijn kleindochter, Ingrid Hoogendijk, in het bezit van een omvangrijke verzameling brieven. Het waren de brieven die de gezinsleden elkaar schreven in die roerige tijd. Dit boek vertelt het aangrijpende verhaal van een familie die door oorlog verscheurd raakt, alsook het verhaal van Oost-Pruisen, een land dat uit ons collectieve geheugen verdwenen is.
Meer informatie / bestellen
Meer boeken over de Tweede Wereldoorlog
