Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 17 | Signalementen week 19 >>>

Selectie week 18

Achtung! Ich knispe!

Duitse soldaten fotograferen in bezet Nederland
Na het succesvolle Nach Holland brengt Gerard Groeneveld opnieuw een fotoboek met veel ongepubliceerde Duitse privéopnamen. Maakten Duitse soldaten tijdens de aanval op Nederland in mei 1940 al veelvuldig gebruik van hun fotocamera, tijdens de bezetting nam hun lust tot fotograferen nog meer toe. Zo hielden ze hun herinneringen vast voor later en konden ze via hun kiekjes met familie en naasten thuis communiceren.

Bekijk boek

Boven het maaiveld

25 jaar Archeologische vondsten
De afgelopen 25 jaar (2000-2025) heeft archeologisch onderzoek in Nederland een grote vlucht genomen, met name door nieuwe wetgeving. Er zijn in deze periode naar schatting zo’n 3000 grotere en kleinere opgravingen gedaan, die een veelvoud hiervan aan resultaten hebben opgeleverd. Honderdduizenden vondsten zijn letterlijk ‘boven het maaiveld’ gekomen.

Bekijk boek

Herdenk ons

Amerikaanse opoffering, Nederlandse vrijheid en een eeuwige belofte in de Tweede Wereldoorlog
a vierenhalf jaar Duitse bezetting trekken Amerikaanse troepen in september 1944 Limburg binnen, maar het offensief van de geallieerden wordt tot staan gebracht, met veel slachtoffers als gevolg. Nog altijd bevindt zich in het Limburgse dorp Margraten de grootste militaire begraafplaats in Europa met Amerikaanse gesneuvelden en tot op de dag van vandaag zijn de graven geadopteerd door de lokale Limburgse bevolking.

Bekijk boek

Het verraad aan de verlichting

Hoe progressieven de weg kwijtraakten (en het kunnen terugvinden)
De westerse beschaving heeft haar geloof in de verlichting verloren: de grootse ambitie om de wereld te blijven verbeteren door middel van wetenschap, technologie en de vrije uitwisseling van ideeën. Lange tijd werd dat geloof uitgedragen door ‘progressieven’ – het woord zegt het zelf: progressie is vooruitgang. Helaas hebben velen onder hen zich ondertussen afgekeerd van deze revolutionaire ideeënstorm die in West-Europa ontstond.

Bekijk boek

Jules Schelvis, getuige van Sobibor

De man die acht kampen overleefde
Schelvis zweeg vijfentwintig jaar over zijn kampervaringen. Dat veranderde na een interview met hem in Het Vrije Volk in 1970. Vanaf dat moment ging hij op zoek naar de feiten over het kamp en schreef hij het boek Vernietigingskamp Sobibor. Dat werd het standaardwerk over dit kamp. De kennis die hij had opgedaan, gebruikte hij later als mede-aanklager in de processen in Duitsland tegen de nazi-beulen.

Artikel: Iedere keer als Jules Schelvis over Sobibor sprak, nam hij revanche op Heinrich Himmler

Bekijk boek

Kroniek der Jodenvervolging, 1940-1945

Met bewonderenswaardig inzicht in de denkwereld van het nationaalsocialisme geeft hij zijn zienswijze op de nazitheorieën waaruit de Jodenvervolging en genocide voortkwamen. Zich tot grote lijnen beperkend, maar de lezer steeds met anekdotes bij de werkelijkheid betrekkend, beschrijft hij hoe de nazi’s langzaam, stap voor stap, het net van de vernedering, de rechteloosheid, de ontmenselijking rond de Joden sloten.

Bekijk boek

Leven op een vulkaan

Franz Junghuhn, een biografie
Franz Junghuhn (1809-1864) was een onwaarschijnlijk veelzijdig geleerde die de natuur in haar totaliteit wilde begrijpen. Hij beschouwde haar als een organisme waarin geen enkel element op zichzelf kan bestaan, ook de mens niet. Junghuhn was een tijdgenoot van de beroemde vader van de ecologie Alexander von Humboldt (1769-1859), met wie hij correspondeerde, en die zijn werk bewonderde.

Bekijk boek

Spion in smoking

Het intrigerende levensverhaal van verzetsman en beroepsavonturier Peter Tazelaar
Een spion in smoking. Dit iconische beeld is geen Hollywood-bedenksel maar historisch terug te voeren op het Nederlandse verzetsepos Soldaat van Oranje. Toch bleef de spion in kwestie, Peter Tazelaar, een mysterieuze figuur. In het boek Soldaat van Oranje van zijn kameraad Erik Hazelhoff Roelfzema duikt hij op sleutelmomenten op in het verhaal, maar in werkelijkheid was Tazelaar de hoofdrolspeler tijdens een cruciale fase in de Tweede Wereldoorlog.

Bekijk boek

Oorlogstranen op Ameland

Vakantie in De Terrorist
In 1946 opent vakantiehuis De Terrorist de deuren voor weduwen en kinderen van gestorven verzetsstrijders en voor mensen die gewond of getraumatiseerd uit de Tweede Wereldoorlog waren gekomen. Ze gingen gratis op vakantie. Uitwaaien op Ameland, in de hoop dat de zeewind hun tranen zou drogen.

Bekijk boek

Tijdlijn van de Tweede Wereldoorlog

Ontdek het complete verloop van de Tweede Wereldoorlog in één oogopslag. Aan de hand van honderden afbeeldingen, kaarten en toegankelijke beschrijvingen belicht deze tijdlijn alle facetten van WO II: van de opkomst van het fascisme en de Blitzkrieg tot D-day, Hiroshima en de oprichting van de NAVO. Leer de globale impact kennen van wat werkelijk een ‘wereld-oorlog’ was.

Bekijk boek

Van kinderwieg tot soldatengraf

Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland
Al vroeg in de oorlog werd gewaarschuwd voor het gevaar van geradicaliseerde nazi-jeugd. In de laatste oorlogsmaanden verdedigden Duitse tieners hun verwoeste vaderland.

Fragment: Vechten tegen kindsoldaten tijdens de ondergang van Hitlers rijk
Fragment: Oorlog als kinderspel: speelgoed en bordspellen in nazi-Duitsland
Interview: Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland
Bespreking: Onderwijs in dienst van de Führer

Bekijk boek

Waar ik me voor schaam

Over zwijgen en het doorgeven van schuld
Sheila Sitalsings moeder verzweeg tot haar dood een cruciaal deel van haar familiegeschiedenis voor iedereen die haar nabij stond. Sitalsing bleef achter met duizenden-een vragen. De archieven over de rechtsvervolging van zij die van collaboratie verdacht werden in de Tweede Wereldoorlog worden steeds verder ontsloten. In veel families komt daardoor na ruim tachtig jaar een einde aan het hardnekkige zwijgen over familieleden die aan de verkeerde kant van de geschiedenis hebben gestaan.

Bekijk boek