Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.
Selectie week 4
‘Ik weet me geen raad’
Wanhoopsbrieven van Joodse vluchtelingen, 1938-1939
Jaren geleden vond documentairemaker Willy Lindwer bij het oud papier een bundel met tweehonderd brieven, die afkomstig bleken van vervolgde Joden uit Duitsland, Oostenrijk en Tsjechoslowakije. Ze smeekten de Joodse gemeente in Amsterdam massaal om ze een uitweg te bieden, maar die kon niets voor ze betekenen.Fragment: Wanhoopsbrieven van Joodse vluchtelingen: ‘Red ons, red ons’
Afscheid van het oude Nederland
Kunnen we onze democratie nog redden?
Na decennia waarin Nederland bloeide, braken omstreeks 1980 jaren aan waarin het opeens anders moest. De verzorgingsstaat was te groot: nutsbedrijven werden geprivatiseerd, de sociale vangnetten werden minder stevig. Niet iedereen deelde meer mee in de weelde.
Berthe Hoola van Nooten (1817-1892)
Leven en werk van een ongekende bloementekenares
De plantkunde van voormalig Nederlands-Indië kent een lange en rijke geschiedenis. Meestal werd die beschreven door mannen. Maar in 1863 werd in Brussel Fleurs, fruits et feuillages choisis de l’île de Java gepubliceerd, een platenboek over de flora van Java dat vrijwel elke andere populaire titel over dit onderwerp in de schaduw stelde.Bespreking: Berthe Hoola van Nooten, bloementekenares met een leven vol tegenslagen
Geheugen, zing
Het verhaal van de man die de muzikale erfenis van concentratiekampslachtoffers veiligstelde
Op een oktobernacht in 1942 beëindigden SS-bewakers in concentratiekamp Sachsenhausen met geweld een repetitie van een geheim Joods koor. Het gezelschap componeerde symfonieën, arrangeerde muziekstukken en trad regelmatig op.
Het verborgen leven van stenen
Een geologische biografie van de aarde
Geoloog Marcia Bjornerud laat in dit boek zien dat stenen geen solide objecten zijn, maar entiteiten die zelf constant veranderen. Niets gaat ooit verloren, het wordt alleen maar getransformeerd. De aarde is geen passieve achtergrond of bron van grondstoffen, maar een bron vol wijsheid over het leven op deze planeet en onze plek daarin.
Het verhaal van Nederland – Amsterdam
Een nieuwe geschiedenis van onze hoofdstad
In de 750 jaar van zijn bestaan ontwikkelde de stad zich tot spiegel van Nederland. Dit boek vertelt het verhaal van haar bewoners, van migranten en passanten. Van mensen die hun dromen hopen waar te maken – of juist willen verdwijnen in de anonimiteit. Van het Mirakel van Amsterdam tot het ontstaan van de grachtengordel en de slavenhandel.
Loe Lap – de dumpkoning
Jodenbuurt – onderduik – geld en roem
Een Joods leven in de twintigste eeuw. Loe Lap (1914-1993) was een kleurrijke, bekende en invloedrijke man. Zijn dumpwinkels waren een groot succes. Loe Lap was zich als socialist bewust van de politieke, economische en sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen en met name de steeds weer opborrelende antisemitische geluiden raakten hem.
Na de oorlog
Hoe kinderen van overlevenden de Tweede Wereldoorlog met zich meedragen
Een aangrijpende bundel met persoonlijke verhalen over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor latere generaties; verschijnt ter gelegenheid van 80 jaar vrijheid ‘Als ik met mijn moeder door de Beethovenstraat liep wees ze voortdurend huizen en winkels aan; de mensen uit die winkel waren fout geweest, daar had een NSB’er gewoond, en daar had een Joods gezin ondergedoken gezeten dat uiteindelijk verraden was.’
Pacifisme in tijden van oorlog
Kerk en Vrede 100 jaar
Dat een vredesorganisatie honderd jaar bestaat, is niet iets om te ‘vieren’. Het liefst had Kerk en Vrede zich opgeheven omdat oorlog was uitgebannen. Dit jubileumboek laat de vredesboodschap horen die Kerk en Vrede al die jaren uitdroeg, en nog steeds uitdraagt. Want de strijd voor vrede is en blijft broodnodig.Bespreking: Honderd jaar pacifisten in Nederland
Toen we wegvlogen
Een verhaal over Anne Frank voordat ze haar dagboek schreef
Ontroerend en meeslepend fictief verhaal rondom het leven van Anne Frank voordat ze haar dagboek schreef. Te midden van onmogelijk gevaar ontdekt Anne, gedurfd, creatief en onbevreesd, wie ze werkelijk is. Met een wijsheid die haar jaren ver te boven gaat, wordt ze een schrijfster die de wereld zoals wij die kennen zal veranderen.
