Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 45 | Signalementen week 47 >>>

Selectie week 46 (2018)

Parijs-Berlijn. Een reis door Europa na de Groote Oorlog

De Eerste Wereldoorlog is ook een reisbestemming. De plekken waar het bloedvergieten in 1918 eindelijk stopte, hebben altijd een bijzondere aantrekkingskracht uitgeoefend. Ze werden en worden druk bezocht. Slow travellers Erwin De Decker en Peter Jacobs gaan op zoek naar de sporen van de vrede. In Parijs-Berlijn vertellen ze grote en kleine verhalen van de jaren twintig. Ze vinden in Compiègne de wagon waarin de wapenstilstand afgesproken werd en zoeken de tafel waarop in het kasteel van Versailles het verdrag getekend werd.
Fragment: Hoe neutraal Denemarken profiteerde van de Eerste Wereldoorlog
Meer informatie / bestellen

Endlösung. Het lot van de joden 1933-1949

David Cesarani’s boek ‘Endlösung’ – de ‘definitieve oplossing van het Joodse vraagstuk’ – is een complete en diepzinnige geschiedenis van de Holocaust, met ruime aandacht voor wat daaraan voorafging en wat erop volgde. Cesarani beschrijft chronologisch en thematisch het verloop van de vervolging en vernietiging van de Europese Joden in twintig verschillende landen, waaronder Nederland en België. Hij heeft al het onderzoek van de laatste halve eeuw verwerkt, maakt veelvuldig gebruik van brieven en dagboeken van tijdgenoten en ooggetuigen en laat zien hoe nauw de vervolging vervlochten was met het verloop van de oorlog zelf.
Meer informatie / bestellen

Hans Gruijters Een dwarse democraat

Hans Gruijters (1931-2005) was als medeoprichter van D66 en minister in het kabinet Den Uyl een van de toonaangevende politici van zijn tijd. Toch heeft hij zijn talent nooit helemaal kunnen waarmaken en is hij binnen de geschiedenis van D66 en de Nederlandse politiek een voetnoot geworden. Dit vanwege zijn moeilijke en eigenzinnige karakter. “Een dwarse democraat” beschrijft hoe een zeer intelligente jongen uit een katholiek milieu zich ontwikkelt tot een vrijzinnige kroegbaas en journalist. In de jaren zestig gaat Gruijters de politiek in.
Fragment: Waarom Gruijters níet de eerste CvdK van Flevoland werd
Meer informatie / bestellen

Een zoon voor de Führer – Roel van Duijn

De nazi-utopie van Julia Op ten Noort
Dit is de biografie van de meest betekenisvolle nazivrouw die Nederland gekend heeft. Nee, niet Florrie Rost van Tonningen, de Zwarte Weduwe, die extreem lang op haar eigen duim is blijven hameren, maar een dame die meer eigen initiatief had en een veel interessantere ontwikkeling heeft doorgemaakt. Zij verbond zich met huid en haar aan twee niet te bevatten projecten van de nazi’s: de vernietiging van het ene mensenras en tegelijkertijd de schepping van een nieuw ras. In een geheime Lebensborn-kliniek zette ze haar eigen lichaam in om een raszuivere baby te baren: een zoon voor de Führer.
Meer informatie / bestellen

Kampioenen ’14 – ’18. Voetbal in neutraal Nederland

Voetbal was vóór 1914 nog een exclusieve sport die alleen elitaire landskampioenen uit de grote Hollandse steden voortbracht. Tijdens de oorlogsjaren ontwikkelde het voetbal zich tot een volkssport. Tijdens die vier oorlogsjaren ging het Nederlandse landskampioenschap naar vier clubs die nog altijd actief zijn in het betaald voetbal: Sparta (1915), Willem II (1916), Go Ahead (1917) en Ajax (1918). Vier clubs met een eigen karakter en een eigen verhaal.
Fragmenten: Voetbal in neutraal Nederland (1914-1918)
Meer informatie / bestellen

Johannes van Dam. De biografie

Johannes van Dam was naast bekend culinair journalist een bijzonder mens. Hij had dan ook bepaald een roerige achtergrond: zijn joodse ouders overleefden de oorlog in onderduik, op jonge leeftijd was hij betrokken bij het auto-ongeluk waarin zijn vader omkwam en daarbij kwam dan nog zijn ontluikende homoseksualiteit in de burgerlijke jaren vijftig. Voordat hij over eten ging schrijven was zijn leven een chaos vol depressies, cocaïnegebruik en uitzichtloosheid. Daarna stond zijn leven in het teken van eten: spreken over eten, schrijven over eten en alles weten over eten.
Meer informatie / bestellen

Het elfde uur – Pieter Serrien

11 november 1918, de gewelddadige laatste dag van de Eerste Wereldoorlog
Op 11 november 1918, om iets na vijf uur ’s ochtends, besloten de strijdende legers dat de wapens exact om 11 uur zouden zwijgen. Ondanks dat besluit ging op vele fronten – ook in België – de strijd onverminderd door.
Bespreking: Doorvechten tot Zero Hour op 11 november 1918
Fragment: Hoe Constantin Jacops stierf aan de Spaanse Griep
Fragment: Duitse gasaanvallen op West-Vlaamse burgers
Interview: ‘Te onwaarschijnlijk voor fictie’
Meer informatie / bestellen

Wijnkronieken. Twintig eeuwen Nederlanders en wijn

Wijnkronieken, van de hand van Mariëlla Beukers, is een rijk geïllustreerd en verrassend boek over de eeuwenlange relatie tussen Nederlanders en wijn. Een geschiedenis die heel wat verder terug blijkt te gaan dan de pakken goedkope Pinard uit het supermarktschap van de jaren zeventig van de vorige eeuw. Zo zal het weinig bekend zijn dat Nederland al veel eeuwen terug een ‘wijnproducerend’ land was. Dat wil zeggen: wijn werd hier in ‘ruwe’ vorm geïmporteerd en handelaren bewerkten vervolgens de wijn tot een drank naar de smaak van de klant. En daarvóór al hadden de Romeinen wijn en wijncultuur in de Lage Landen geïntroduceerd.
Fragmenten: Morgenwijnen. Een stevig elf-uurtje
Meer informatie / bestellen

Zeeuws geluk – Carolijn Visser

Op uitnodiging van een Zeeuwse zorgorganisatie schreef wereldreizigster Carolijn Visser ‘Zeeuws geluk’, een boek over Zeeland, het land van haar jeugd. Zij logeerde op Walcheren en Noord-Beveland in verblijven waar ouderen aan wie het heden ontglipt een thuis wordt geboden. Zij sprak met bewoners en hun familie, met zorgmedewerkers en vrijwilligers. Over hoe het water kwam, over de zo geliefde klederdracht, de Duitse badgasten, de strenge kerk. Maar ook over de weidse landschappen, het silhouet van Veere en de levendige dorpscafés.
Meer informatie (+video) / bestellen

Het jongenshuis – Thomas Lindblad

Een Zweeds gezin strijkt neer in Yogyakarta. De vijf jongens van het gezin gaan het verleden van hun fraaie woning uitzoeken. Ze stuiten op raadsels en vergeten geheimen. Daarbij ondervinden ze tegenwerking maar ook hulp uit onverwachte hoek. Tegelijkertijd ontvouwt de dramatische naoorlogse geschiedenis van Indonesië zich voor hun ogen.
Artikel: Zwarte Sinterklaas in Indonesische context
Meer informatie / bestellen

De witte duisternis. Een eenzame reis over Antarctica

Henry Worsley was een liefhebbende vader en een onderscheiden officier van de Britse special forces. Zijn grote idool: Ernest Shackleton, de man die in de negentiende eeuw probeerde om als eerste de Zuidpool te bereiken en later probeerde om Antarctica te voet te doorkruisen. Levensgevaarlijke tochten, waarbij Shackleton zich een heldhaftig leider toonde. Een van de voorouders van Worsley, Frank Worsley, was meegeweest op een van de tochten van Shackleton.
Meer informatie / bestellen

De Groote Klassenoorlog 1914 1918

Hoewel de Eerste Wereldoorlog vaak wordt gezien als een oorlog voor de democratie, bestond in het Europa van 1914 niet eens algemeen stemrecht. Overal heerste een kleine elite van grootgrondbezittende adel en industriële burgerij. Die eerste klasse monopoliseerde de politieke, de tweede de economische macht. Maar beide deden het in hun broek voor ‘de volksmassa’s’ en het spook van de revolutie dat hen overal volgde. De analyse van Jacques Pauwels is onthutsend. Om een omverwerping van de heersende orde te vermijden, kwamen adel en burgerij terecht bij oorlog.
Meer informatie / bestellen