Historiek
Het Archeologiehuis Zuid-Holland bevindt zich op het terrein van themapark Archeon in Alphen aan den Rijn. Het is voortaan de huisvesting voor zowel het Romeins Museum Alphen aan den Rijn als voor het Provinciaal Archeologisch Centrum en de Archeologische Werkgemeenschap Nederland.
In het archeologiehuis worden de opgravingen uit Zuid-Holland vanaf 8000 voor christus tot aan de achttiende eeuw gepresenteerd.
Albaniana
In het Romeins Museum Alphen aan den Rijn staan de opgravingen van het oude Romeinse fort Albaniana centraal. Tussen 1999 en 2001 werden delen van dit oude verdedigingswerk bij Alphen opgegraven.
De gemeente zelf beschikte niet over museale voorzieningen om de vondsten tentoon te stellen. Door samenwerking tussen Archeon, de gemeente Alphen aan den Rijn en het Provinciaal Archeologisch Centrum kan de Romeinse geschiedenis van de provincie nu toch getoond worden. De collectie bestaat onder meer uit aardewerk, munten, sieraden en delen van wapenuitrustingen.
Het gebouw waarin het museum is gehuisvest, Villa Rijswijk, is een reconstructie van de in 1960 in Rijswijk opgegraven herenboerderij uit de derde eeuw na Christus. Deze werd destijds in Romeinse stijl gebouwd en kenmerkt zich onder meer door wandschilderingen, een Romeins bad en een verwarmingssysteem.
In het Provinciaal Archeologisch Centrum zijn vondsten uit de provincie Zuid-Holland opgeslagen. Musea kunnen deze in bruikleen krijgen voor tentoonstellingen. Scholen, studenten en geïnteresseerden kunnen een bezoek brengen aan het centrum. Bij de Archeologische Werkgemeenschap Nederland zijn vrijwilligers actief met onderzoek. Archeon biedt tot slot een kennismaking met de Nederlandse archeologie en geschiedenis uit drie perioden; prehistorie vanaf de midden steentijd, Romeinse periode en de middeleeuwen.
