Cyriacus van Ancona – ‘Vader van de klassieke archeologie’

De Italiaanse handelaar en humanist Cyriacus van Ancona (ca. 1391-1452) wordt wel eens aangeduid als de ‘vader van de klassieke archeologie’.

Cyriacus werd rond 1391 geboren in een vooraanstaande familie van kooplieden. Dit onder de naam Ciriaco De’ Pizzicolli. Cyriacus’ geboortestad, gelegen aan de Italiaanse oostkust, bestond al in de oudheid en was destijds een kolonie van het Griekse Syracuse. In en rond de stad trof de jonge Cyriacus allerlei objecten aan die herinnerden aan die oude tijd. Slechts weinigen stadsgenoten waren echt geïnteresseerd in die antiquiteiten. De nieuwsgierigheid van Cyriacus was echter wel gewekt.

Cyriacus wijdde een groot deel van zijn leven aan de zoektocht naar nieuwe oudheden en maakte hiervoor verschillende reizen door het Middellandse Zeegebied. Hij bezocht en ontdekte verschillende archeologische sites en schreef hierover in zijn dagboek, waarin hij ook honderden inscripties kopieerde en tekeningen van monumenten opnam. Verder verzamelde hij een groot aantal medaillons, beeldjes en manuscripten. Alle informatie die Cyriacus had verzameld, bundelde hij in zes boeken. Die gingen in 1514 verloren bij een brand. Sommige van zijn notitieboekjes en kopieën bleven echter bewaard.

Een andere ‘vader’

Hoewel Cyriacus geregeld wordt aangeduid als de ‘vader van de archeologie’ zijn er meer onderzoekers die voor die titel in aanmerking komen. Er wordt bijvoorbeeld ook wel eens verwezen naar de Deense onderzoeker Christian Jürgensen Thomsen (1788-1865), die veel onderzoek deed naar de prehistorie. De Deen verdeelde dit lange tijdvak in drie hoofdperioden: de ijzertijd, bronstijd en steentijd, het zogeheten drieperiodensysteem.

Bronnen