Als we het in Nederland over 'de oorlog' hebben, gaat het normaal gesproken over de Tweede Wereldoorlog. In onze buurlanden ligt dat net wat anders. De Tweede Wereldoorlog is hoe dan ook echter een oorlog die in heel Europa, maar ook daarbuiten, diepe sporen achter heeft gelaten. Ook vanwege de rassenwaan van de nazi's die uitmondde in de Holocaust. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stonden twee allianties - de asmogendheden en de geallieerden - lijnrecht tegenover elkaar. In Europa gaat vaak de meeste aandacht naar de strijd die op het Europese continent werd geleverd, maar ook elders - bijvoorbeeld in de voormalige kolonie Nederland-Indië - vielen vele slachtoffers. De oorlog van 1940-1945 was dan ook een echte wereldoorlog.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er in totaal tussen de 50 en 70 miljoen doden. Ongeveer twee derde van alle slachtoffers was burger. Belangrijk onderdeel van de oorlog is de massale vervolging van Joden, maar ook bijvoorbeeld zigeuners, homoseksuelen en jehovah's getuigen. Vervolgden werden door de nazi's veelal opgepakt in ondergebracht in kampen. Sterke gevangenen werden geselecteerd voor dwangarbeid. Ouderen, kinderen en zieken werden in verschillende kampen direct gedood. Voorbeelden van grote vernietigingskampen van de Tweede Wereldoorlog zijn Auschwitz, Treblinka en Sobibor. Tegen het eind van de oorlog probeerden de nazi's de bewijzen van de vernietiging zoveel mogelijk uit te wissen. Op deze pagina zijn nieuwsberichten en achtergrondverhalen over de Tweede Wereldoorlog te vinden, maar ook besprekingen van historische boeken over de oorlog, nieuws over oorlogsmisdadigers en verhalen over bijvoorbeeld nazi-kopstukken als Adolf Hitler, Joseph Goebbels en Heinrich Himmler. Artikelen over de jodenvervolging vind je ook via deze pagina.
Hitlers dictatuur duurde slechts dertien jaar, maar had een invloed die tot op de dag van vandaag na dreunt. Hoewel oorlog, discriminatie en genocide historisch gezien de bepalendste daden van het regime waren, zette Hitler ook de Duitse cultuurwereld op zijn kop. Elke artistieke creatie, van bioscoopfilms en boeken tot zelfs poppenkastvoorstellingen, werd gecontroleerd en zo nodig gecensureerd door het
Tijdens het onderzoek voor het tweede deel van de bibliografie over Hendrik Colijn stuitte schrijver Herman Langeveld op een briefwisseling tussen de voormalige minister-president en het echtpaar Pierson-Franssen. Jan Lodewijk Pierson en zijn ruim vijftien jaar oudere vrouw Lucie Franssen waren verstokte fascisten en bevriend met Mussolini.
De Evangelische Omroep (EO) werkt aan een documentaire over het geallieerde bombardement op de stad Nijmegen van 22 februari 1944. Bij dit bombardement op de Nijmeegse binnenstad vielen bijna achthonderd doden. Het is daarmee het dodelijkste bombardement op Nederlandse bodem.
Het Nationaal Archief heeft de Collectie Arbeidsinzet van het Nederlandse Rode Kruis gedigitaliseerd en op naam doorzoekbaar gemaakt. De collectie bevat informatie over honderdduizenden Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog dwangarbeid in Duitsland verrichtten, beter bekend als de Arbeitseinsatz of arbeidsinzet.
Herinneringscentrum Kamp Westerbork is op zondag 10 december, middenin de viering van het achtdaagse joodse lichtjesfeest Chanoeka, gratis te bezoeken. Het centrum heeft dit besloten vanwege de "toenemende polarisatie en opleving van antisemitisme in Nederland".
Vanaf het moment dat de Verenigde Staten na de Japanse aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 als strijdende partij deelnamen aan de Tweede Wereldoorlog, produceerde Walt Disney Studios de ene na de andere tekenfilm die moest bijdragen aan de geallieerde overwinning. Was er een Duits antwoord op Disney? En werden in nazi-Duitsland tekenfilms ook ingezet als propagandamiddel?
Op 5 maart 1942 verliet het overgrote deel van de Alkmaarse joden de stad, met achterlating van alles wat hun dierbaar was. Naar telling van de politie waren 178 joodse ingezetenen vertrokken. Inspecteur Ten Bensel blikte tevreden terug. In zijn eindverslag rapporteerde hij dat de ‘evacuatie’ een vlot verloop had gekend.
Spionnen, infiltranten, verraders en intriganten. Je hebt ze in elke oorlog en tijdens elke bezetting. Zo ook in de provincie Noord-Holland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daar speelde Jan Jumelet, kabinetschef op het provinciehuis, een verraderlijke rol. Hij spioneerde in opdracht van zijn baas, de NSB-Commissaris der Provincie Bakker, maar ook voor de Duitse politiechef Rauter.
Het besluit vloeit voort uit de recente ontdekking van de NSDAP-lidmaatschapskaart van de prins. Hoewel al eerder bekend was dat Bernhard enige tijd lid was van de partij van Adolf Hitler, werd hiervoor met de vondst van de kaart onomstotelijk bewijs geleverd.
Max van Dam was drieëndertig toen hij in 1943 in vernietigingskamp Sobibor werd vermoord. De nazi’s maakten hiermee niet alleen een einde aan een onschuldig mensenleven, maar ook aan een veelbelovende kunstenaarscarrière.
“Overal, overal! Waar de meisjes zijn, waar de meisjes zijn…” Deze tekst is afkomstig uit het in Nederland nog altijd bekende volksliedje dat bekend staat als En datte we toffe jongens zijn. Dat dit vrolijke lied ooit werd gezongen op een duistere plek als vernietigingskamp Sobibor is moeilijk te bevatten. Toch werd het daar “een regelrechte hit”.
Na de Eerste Wereldoorlog gingen velen ervan uit dat de continue uitbreiding van wapenarsenalen voor fundamentele instabiliteit zou zorgen, maar deze aanname werd door de Koude Oorlog onderuitgehaald: leiders met een breed arsenaal aan kernwapens kwamen erachter dat een nucleaire dreiging het denken van wereldleiders in beslag nam en de conflicten tussen grootmachten met succes ontmoedigde.
De Koninklijke Bibliotheek en de NTR presenteren begin november een vierdelige podcastserie over het Venlo-incident. De makers willen laten zien hoe de berichtgeving in de media over dit incident in november 1939 flink werd gemanipuleerd. Dusdanig, dat Hitler-Duitsland de gebeurtenis zelfs als excuus gebruikte om Nederland later de oorlog te verklaren.
Op initiatief van het Anne Frank Fonds in Bazel zijn de originele dagboeken van Anne Frank opnieuw gedigitaliseerd, conform de nieuwste inzichten en technieken. De nieuwe kopieën worden overgedragen aan het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, dat ze beschikbaar stelt voor onderzoek.
Voorafgaand aan de herdenking van de Kristallnacht in Groningen wordt ieder jaar een stille tocht gehouden, die naar de synagoge in de Folkingestraat leidt. Vanwege de situatie in het Midden-Oosten heeft de organisatie echter besloten deze herdenkingstocht dit jaar niet plaats te laten vinden.
Sinds de jaren tachtig is een aantal publicaties verschenen van nazaten van foute Nederlanders. Wat in veel van die boeken opvalt, is dat de (klein)kinderen zoeken naar het goede in hun (groot)vaders en moeders.
Uit oorlogsdagboeken van minister van Buitenlandse Zaken Eelco van Kleffens blijkt dat het oorlogskabinet al vanaf augustus 1944 op de hoogte was van het NSDAP-lidmaatschap van prins Bernhard.
Roofkunst: tegenwoordig een actueel onderwerp, maar toen Marei von Saher, de erfgename van de Joodse kunsthandelaar Goudstikker, zo’n vijftien jaar geleden over teruggave van diens schilderijen begon, was de roep om restitutie van Joods bezit voor velen nog bijzonder – soms zelfs onaangenaam – nieuws.
Koning Willem-Alexander heeft voor de camera van de NOS gereageerd op de vondst van de NSDAP-lidmaatschapskaart van prins Bernhard. Volgens de koning is het goed dat het oorlogsarchief openbaar is en heeft hij er bewust voor gekozen geen stukken achter te houden.
In het persoonlijke archief van prins Bernhard is diens lidmaatschapskaart van de NSDAP gevonden. Hoewel al langere tijd bekend was dat de prins lid was van de nazi-partij, willen verschillende organisaties en politici dat de regering naar aanleiding van de ontdekking onderzoek laat doen naar het oorlogsverleden van de prins.
Koning Willem-Alexander heeft de openbaarheidstermijn van de particuliere archieven van het Koninklijk Huis tot 6 september 1948. Daarmee wordt de gehele regeerperiode van koningin Wilhelmina vanaf 1898 toegankelijk voor onderzoek.
