Als we het in Nederland over 'de oorlog' hebben, gaat het normaal gesproken over de Tweede Wereldoorlog. In onze buurlanden ligt dat net wat anders. De Tweede Wereldoorlog is echter onmiskenbaar een oorlog die in heel Europa, maar ook daarbuiten, diepe sporen achter heeft gelaten. Ook vanwege de rassenwaan van de nazi's die uitmondde in de Holocaust.
Achtergrondartikel: De bezetting van Nederland 1940-1945
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stonden twee allianties - de asmogendheden en de geallieerden - lijnrecht tegenover elkaar. In Europa gaat vaak de meeste aandacht naar de strijd die op het Europese continent werd geleverd, maar ook elders - bijvoorbeeld in de voormalige kolonie Nederland-Indië - vielen vele slachtoffers. De oorlog van 1940-1945 was dan ook een echte wereldoorlog.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er in totaal tussen de 50 en 70 miljoen doden. Ongeveer twee derde van alle slachtoffers was burger. Belangrijk onderdeel van de oorlog is de massale vervolging van Joden, maar ook bijvoorbeeld zigeuners, homoseksuelen en jehovah's getuigen. Vervolgden werden door de nazi's veelal opgepakt in ondergebracht in kampen. Sterke gevangenen werden geselecteerd voor dwangarbeid. Ouderen, kinderen en zieken werden in verschillende kampen direct gedood. Voorbeelden van grote vernietigingskampen van de Tweede Wereldoorlog zijn Auschwitz, Treblinka en Sobibor. Tegen het eind van de oorlog probeerden de nazi's de bewijzen van de vernietiging zoveel mogelijk uit te wissen.
Op deze pagina vind je nieuwsberichten en achtergrondverhalen over de Tweede Wereldoorlog, maar ook besprekingen van historische boeken over de oorlog, nieuws over oorlogsmisdadigers en verhalen over bijvoorbeeld nazi-kopstukken als Adolf Hitler, Joseph Goebbels en Heinrich Himmler. Aangrijpende stukken over de jodenvervolging vind je ook via deze pagina.
Bekijk hier de volledige lijst bekende personen uit de Tweede Wereldoorlog
13 in de Oorlog (alle afleveringen)
Achtergrondartikel: De bezetting van Nederland 1940-1945
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
Onder de vele hulporganisaties die in het na-oorlogs Europa neerstreken zat de United Nations Relief and Rehabilitation Administration (UNRRA). De organisatie moest ook als blauwdruk dienen voor de nog op te richten Verenigde Naties.
Hoewel het erop leek dat de Joodse gemeenschap enige mate van zelfbestuur kreeg, werd de Joodse Raad in werkelijkheid de voltrekker van haar eigen ondergang. De leden van de raad kwamen voor enorme dilemma’s te staan.
Voor een monument in het museum van Kamp Westerbork worden de komende tijd anderhalf miljoen knopen verzameld. Elke knoop staat symbool voor een kind dat de Holocaust niet overleefde.
In de winter van 1944 gingen de geallieerden ervan uit dat het Derde Rijk verslagen was. Met een Duitse aanval hielden zij dan ook geen rekening. Toch was dat precies wat er in december 1944 gebeurde. Het Ardennenoffensief schokte de geallieerde legers en leidde tot de bloedigste gevechten in de Tweede Wereldoorlog aan het westfront.
De tweetalige kennisbank is zowel bedoeld voor professional als algemeen geïnteresseerden en bevat een grote hoeveelheid informatie over de geschiedenis van Anne Frank en de andere zeven onderduikers van het Achterhuis.
In de tentoonstelling, getiteld Artsen(l)eed, staat de Eed van Hippocrates centraal, waarin artsen zorgvuldigheid zweren en patiëntenbelang voorop wordt gesteld.
De Amerikaanse federale minister van financiën Henry Morgenthau was na de Tweede Wereldoorlog voor een 'harde' vrede en een collectieve bestraffing. Met het naar hem vernoemde Morgenthau-plan wilde hij definitief voorkomen dat Duitsland ooit een Derde Wereldoorlog zou beginnen.
Na de Tweede Wereldoorlog raakte de Duitse keizersfamilie Hohenzollern al haar landerijen, kastelen en kunst kwijt. Met rechtszaken, intimidatie en manipulatie proberen leden van de familie tot op de dag van vandaag hun verloren eigendommen terug te krijgen.
“Na die laatste brief was alles veranderd. Na die laatste brief wilde Vicente alleen nog maar niet weten. Niets weten. In één klap helemaal niets meer weten."
De Conferentie van Potsdam is een belangrijke historische gebeurtenis tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. De afspraken die wereldleiders op deze conferentie maakten, hadden grote impact op de Europese en mondiale naoorlogse geschiedenis.
Wat als de nazi’s de Sovjet-Unie hadden verslagen? De vraag lijkt iets voor zogeheten ‘alternatieve geschiedenis’. Het eerste halfjaar na de inval van nazi-Duitsland en zijn bondgenoten in de Sovjet-Unie op 22 juni 1941 was de instorting van de unie echter alles behalve hypothetisch. De nazi’s hadden ook uitgewerkte plannen klaarliggen voor het ontmantelen van de verslagen Sovjet-Unie en de
Wat houdt mensen in de moeilijkste oorlogsomstandigheden op de been? In De kampschilders zoekt veelgeprezen schrijver Jan Brokken naar antwoorden op deze vraag. Centraal in zijn boek staan de persoonlijke verhalen van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Japanse gevangenkampen werden vastgehouden.
Prins Bernhard was volgens een bekende uitspraak van de Britse koning George VI ‘de enige die echt van de oorlog genoten heeft’. De oorlog was zonder twijfel inderdaad het hoogtepunt uit het leven van de prins.
In verschillende totalitaire staten nam de door de heersende partij gemonopoliseerde politiek de vorm aan van een seculiere religie. Voorbeelden hiervan zijn fascistisch Italië en nazi-Duitsland. Veel vroege socialistische bewegingen waren echter evenmin vrij van messiaanse kenmerken.
In een laatste wanhoopspoging de geallieerde opmars te stoppen, slaagde het Duitse leger er eind 1944 in de vijand te overrompelen. Gedekt door het strenge winterweer waardoor de geallieerden geen gebruik konden maken van hun superioriteit in de lucht – een dichte mist hield hun vliegtuigen aan de grond – vielen drie Duitse legers in de Ardennen aan.
De vaste presentatie van het Verzetsmuseum Amsterdam is recent vernieuwd. Mirjam Huffener bezocht de tentoonstelling.
De naam van het Duitse stadje Colditz in Saksen is voor altijd verbonden met wat zich hier in de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld. Het hier op een steile heuvel gelegen kasteel werd door het Duitse leger gebruikt als krijgsgevangenenkamp voor geallieerde officieren die bekend stonden als ontsnappingsgevaarlijk en deutschfeindlich.
Wat zou er gebeurd zijn als Adolf Hitler op 13 oktober 1918 aan het front was gesneuveld in plaats van korte tijd zijn gezichtsvermogen was kwijtgeraakt? Had de republiek van Weimar overleefd? Waren er dan geen NSDAP en nazi’s geweest?
De van geboorte Belgische actrice, danseres en filantroop Audrey Hepburn (1929-1993) geldt als een van de beroemdste tv-personages uit de geschiedenis. Ze maakte met name in de jaren 1950 en 1960 furore op het filmdoek, in de tijd van wat wel de 'Gouden Eeuw van Hollywood' is genoemd.
‘Ik voel me verdrietig om kameraad Van der Lubbe, dolgraag had ik hem nog eens een hand gegeven…’ Deze woorden verschenen twee dagen na Marinus van der Lubbe’s terechtstelling in het blad De Fascist. De schrijver ervan was dan ook geen geestverwant van Van der Lubbe. Het was Jan Baars, de leider van de Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond (ANFB).
In Den Haag waren er twee Indonesische studentenverenigingen die een cruciale basis vormen voor het verzet tegen de Duitse bezetter, waarin niet alleen jonge mannen maar ook jonge vrouwen actief waren. ‘Eerst Nederland, dan Indonesië bevrijden’ was de gedachte onder de studentenverenigingen.
