Als we het in Nederland over 'de oorlog' hebben, gaat het normaal gesproken over de Tweede Wereldoorlog. In onze buurlanden ligt dat net wat anders. De Tweede Wereldoorlog is echter onmiskenbaar een oorlog die in heel Europa, maar ook daarbuiten, diepe sporen achter heeft gelaten. Ook vanwege de rassenwaan van de nazi's die uitmondde in de Holocaust.
Achtergrondartikel: De bezetting van Nederland 1940-1945
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stonden twee allianties - de asmogendheden en de geallieerden - lijnrecht tegenover elkaar. In Europa gaat vaak de meeste aandacht naar de strijd die op het Europese continent werd geleverd, maar ook elders - bijvoorbeeld in de voormalige kolonie Nederland-Indië - vielen vele slachtoffers. De oorlog van 1940-1945 was dan ook een echte wereldoorlog.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er in totaal tussen de 50 en 70 miljoen doden. Ongeveer twee derde van alle slachtoffers was burger. Belangrijk onderdeel van de oorlog is de massale vervolging van Joden, maar ook bijvoorbeeld zigeuners, homoseksuelen en jehovah's getuigen. Vervolgden werden door de nazi's veelal opgepakt in ondergebracht in kampen. Sterke gevangenen werden geselecteerd voor dwangarbeid. Ouderen, kinderen en zieken werden in verschillende kampen direct gedood. Voorbeelden van grote vernietigingskampen van de Tweede Wereldoorlog zijn Auschwitz, Treblinka en Sobibor. Tegen het eind van de oorlog probeerden de nazi's de bewijzen van de vernietiging zoveel mogelijk uit te wissen.
Op deze pagina vind je nieuwsberichten en achtergrondverhalen over de Tweede Wereldoorlog, maar ook besprekingen van historische boeken over de oorlog, nieuws over oorlogsmisdadigers en verhalen over bijvoorbeeld nazi-kopstukken als Adolf Hitler, Joseph Goebbels en Heinrich Himmler. Aangrijpende stukken over de jodenvervolging vind je ook via deze pagina.
Bekijk hier de volledige lijst bekende personen uit de Tweede Wereldoorlog
13 in de Oorlog (alle afleveringen)
Achtergrondartikel: De bezetting van Nederland 1940-1945
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
In Den Haag waren er twee Indonesische studentenverenigingen die een cruciale basis vormen voor het verzet tegen de Duitse bezetter, waarin niet alleen jonge mannen maar ook jonge vrouwen actief waren. ‘Eerst Nederland, dan Indonesië bevrijden’ was de gedachte onder de studentenverenigingen.
Een filmarchivaris heeft tot nu toe onbekende beelden gevonden van Rotterdam kort na het bombardement van 14 mei 1940. Op de beelden zijn nog smeulende resten te zien.
Van de hand van historicus Perry Pierik verscheen enige tijd geleden het boek Wapenbroeders, over de Duits-Roemeense relatie in de oorlogsjaren. In Roemenië bleef dit boek niet onopgemerkt.
Het Verzetsmuseum Amsterdam in Amsterdam wordt 1 december aanstaande officieel heropend door prinses Margriet. Momenteel is het museum gesloten vanwege een grootscheepse verbouwing en herinrichting.
De Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs gaat dit jaar naar de Anne Frank Stichting. Dat is dinsdag bekendgemaakt in het Radio 1-programma Spraakmakers.
Op 16 juli 1945, om 5.29 uur, lichtte er in de woestijn van New Mexico een bovennatuurlijke gloed op en klonk er een gerommel als de donder, dat tot 160 kilometer in de omtrek te horen was. Boven Los Alamos rees een zuil radioactieve rook op die tot ruim 12.000 meter hoogte reikte. Operatie Trinity was een succes: de eerste
Toen Duitse troepen op 15 mei 1940 Amsterdam binnen marcheerden, becommentarieerde de opa van documentairemaakster Marieke van der Winden dat in zijn dagboek met de woorden: “machtig!! machtig!!”. Dat hij sympathiseerde en zelfs collaboreerde met de Duitse bezetter bleef lange tijd verborgen voor zijn kleindochter.
Hanns Albin Rauter (1895-1949) was een hoge Oostenrijkse SS-generaal, die gedurende de Tweede Wereldoorlog een belangrijke politieke positie in Nederland bekleedde, als rechterhand van SS-leider Heinrich Himmler.
Tijdens de bezettingsjaren 1940-1945 stierven bewoners van psychiatrische- en gehandicapten instellingen in veel grotere aantallen dan burgers in Nederland. Hun familieleden, geconfronteerd met overlijdensberichten, plaatsten niet zelden grote vraagtekens bij dit overlijden.
In de serie staat de zoektocht naar Walter Heinrich centraal. Deze SS’er verdween aan het einde van de Tweede Wereldoorlog spoorloos. Als grondlegger en jonge kampcommandant van Kamp Amersfoort vonden onder zijn bewind 325 mannen de dood.
In februari 1945, toen het Oostenrijkse dorp Oberperfuss nog onder het naziregime zuchtte, speelde zich hier een geheime operatie af die dankzij ‘Hollywood’ een cultstatus heeft verworven.
Op 2 oktober is het tachtig jaar geleden dat de joodse werkkampen in Nederland werden ontruimd. Die nacht in 1942 zorgde voor een enorme toename van het aantal gevangen in kamp Westerbork.
Op het Sovjet Ereveld zijn sinds vandaag de namen te raadplegen van veel oorlogsslachtoffers die er begraven liggen. Ze staan in een nieuw grafregister.
Op 8 september 1944 werd in Wassenaar de eerste Duitse V2-raket richting Engeland gelanceerd. Een monument ter herinnering aan die historische gebeurtenis is recent vernieuwd.
Kort voor de Duitse capitulatie op 7 mei 1945 wisten gespecialiseerde Britse en Amerikaanse commandoteams eind april beslag te leggen op een zeer bijzondere en zeer grote buit: het complete archief van de Duitse marine.
Na de Tweede Wereldoorlog werden 39 Nederlandse oorlogsmisdadigers geëxecuteerd. Onder hen de Heerlense kampbewaker Johannes Driehuis.
Herinneringscentrum Kamp Westerbork toont vanaf half september een groot aantal archeologische objecten die de afgelopen dertig jaar op en rond het voormalige kampterrein zijn opgegraven.
Honderdduizend Joden vervulden in de Eerste Wereldoorlog militaire dienst in het Duitse leger, hoewel dit al tijdens de oorlog werd ontkend door rechts-radicale antisemieten in wier wereldbeeld Joden slechts oorlogsprofiteurs en lijntrekkers konden zijn.
Enkele maanden geleden blijkt een beroemde foto van Winston Churchill te zijn gestolen uit een hotel in Canada. Het gaat om een foto die de bekende Canadees-Armeense fotograaf Yousuf Karsh in 1941 maakte van de Britse premier, nadat die een toespraak had gegeven in het Canadese parlement.
Met de capitulatie van Japan kwam er op 15 augustus 1945 officieel een eind aan de Tweede Wereldoorlog. Kort daarvoor hadden de Amerikanen de Japanners op de knieën gedwongen door atoombommen te gooien op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki. Tienduizenden mensen kwamen hierbij om het leven.
Vanaf Bulgaars grondgebied werd in de jaren 1940-1945 geen enkele Jood gedeporteerd. Dit mede dankzij grootschalig verzet van de Bulgaarse bevolking.
