Als we het in Nederland over 'de oorlog' hebben, gaat het normaal gesproken over de Tweede Wereldoorlog. In onze buurlanden ligt dat net wat anders. De Tweede Wereldoorlog is echter onmiskenbaar een oorlog die in heel Europa, maar ook daarbuiten, diepe sporen achter heeft gelaten. Ook vanwege de rassenwaan van de nazi's die uitmondde in de Holocaust.
Achtergrondartikel: De bezetting van Nederland 1940-1945
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stonden twee allianties - de asmogendheden en de geallieerden - lijnrecht tegenover elkaar. In Europa gaat vaak de meeste aandacht naar de strijd die op het Europese continent werd geleverd, maar ook elders - bijvoorbeeld in de voormalige kolonie Nederland-Indië - vielen vele slachtoffers. De oorlog van 1940-1945 was dan ook een echte wereldoorlog.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er in totaal tussen de 50 en 70 miljoen doden. Ongeveer twee derde van alle slachtoffers was burger. Belangrijk onderdeel van de oorlog is de massale vervolging van Joden, maar ook bijvoorbeeld zigeuners, homoseksuelen en jehovah's getuigen. Vervolgden werden door de nazi's veelal opgepakt in ondergebracht in kampen. Sterke gevangenen werden geselecteerd voor dwangarbeid. Ouderen, kinderen en zieken werden in verschillende kampen direct gedood. Voorbeelden van grote vernietigingskampen van de Tweede Wereldoorlog zijn Auschwitz, Treblinka en Sobibor. Tegen het eind van de oorlog probeerden de nazi's de bewijzen van de vernietiging zoveel mogelijk uit te wissen.
Op deze pagina vind je nieuwsberichten en achtergrondverhalen over de Tweede Wereldoorlog, maar ook besprekingen van historische boeken over de oorlog, nieuws over oorlogsmisdadigers en verhalen over bijvoorbeeld nazi-kopstukken als Adolf Hitler, Joseph Goebbels en Heinrich Himmler. Aangrijpende stukken over de jodenvervolging vind je ook via deze pagina.
Bekijk hier de volledige lijst bekende personen uit de Tweede Wereldoorlog
13 in de Oorlog (alle afleveringen)
Achtergrondartikel: De bezetting van Nederland 1940-1945
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
De eigengereide Sacha Gerdes groeit in de jaren dertig op in een welvarend gezin in ’t Gooi. Haar vader, kunstschilder Ed Gerdes, ontwikkelt na de dramatische scheiding van Sacha’s moeder sympathie voor het nationaalsocialisme. Sacha wordt heen en weer geslingerd tussen de liefde voor haar vader en haar afschuw van de NSB.
In Foute vrouwen tekent Paul van de Water opmerkelijke levensverhalen op van Nederlandse en Vlaamse vrouwen die collaboreerden of op andere manieren de bezetter hielpen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
'Dit is het testament van je dochter,’ zei Miep Gies toen ze Otto Frank de door haar bewaarde papieren uit het achterhuis gaf. Gesterkt door de positieve reacties uit zijn omgeving koos Frank ervoor om deze belangrijke erfenis te delen. Vijfenzeventig jaar geleden, 25 juni 1947, verscheen ‘Het Achterhuis’.
Zaterdag is het precies 75 jaar geleden dat Anne Franks Het Achterhuis bij uitgeverij Contact verschijnt, op 25 juni 1947.
Journalist en schrijver Auke Kok duikt de komende jaren in het leven van een van de beruchtste Nederlanders van de twintigste eeuw: Anton Mussert.
De Nationale Herdenking bij het Indisch Monument in Den Haag wordt de komende jaren 's avonds gehouden. Op die manier hoopt de organisatie dat een veel grotere groep mensen de herdenking kan volgen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was kamp Amersfoort een van de locaties waar de bezetter zich van zijn slechtste kant liet zien. Van augustus 1941 tot april 1945 werden hier door de nazi’s circa 47.000 mensen gevangen gehouden. Duitse bewakers, bijgestaan door niet minder fanatieke Nederlandse collaborateurs, stelden hun gevangenen bloot aan een regime dat zich kenmerkte door zware arbeid, uitputting,
Erik Hazelhoff Roelfzema, ook wel bekend als de 'Soldaat van Orannje': een van de bekendste verzetsstrijders uit de Nederlandse geschiedenis.
Terwijl Sword Beach tijdens D-Day door commando’s werd bestormd, wandelde de Schotse doedelzakspeler Bill Millin heen en weer over het strand om zo het moreel van de manschappen hoog te houden.
De gemiddelde redder was zich bewust van de hulpbehoevendheid van het slachtoffer, had de gelegenheid om te helpen en had vaak het gevoel dat hij de enige was die hulp kon of zou aanbieden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog liet de Duitse veldmaarschalk Erwin Rommel op veel plekken versperring plaatsen die een eventuele geallieerde invasie moesten bemoeilijken.
In de Beurs van Berlage in Amsterdam wordt volgende maand voor het eerst het concert-drama Requiem van Theresienstadt uitgevoerd. Het stuk bestaat uit een opvoering van het beroemde Requiem van Verdi, afgewisseld met historische filmbeelden van nazi-getto Theresienstadt.
Terwijl de meeste Duitsers zich tijdens de Tweede Wereldoorlog afzijdig hielden of de Jodenvervolging actief of passief ondersteunden, behielden sommigen hun menslievendheid. Met gevaar voor eigen leven besloten zij hun Joodse medemensen te helpen.
Nazi-Duitsland kende verschillende slogans. Eén van de meest bekende en meest gebruikte was Ein Volk, ein Reich, ein Führer (Eén volk, één rijk, één leider).
In april 1945 brachten ongeveer vijftienhonderd inwoners van het Duitse stadje Weimar een bezoek aan concentratiekamp Buchenwald. Het bezoek was georganiseerd door de Amerikanen die het een goed idee vonden als 'gewone Duitsers' met eigen ogen eens zouden zien wat er in het concentratiekamp was aangericht.
Deze week is een begin gemaakt met de restauratie van het Nationaal Monument op de Dam, waar jaarlijks op 4 mei de nationale herdenking van de Tweede Wereldoorlog wordt gehouden.
De nieuwe directeur vervulde in haar carrière verschillende leidinggevende functies in de cultuur- en mediasector en was eerder onder meer bestuurlijk actief bij het door haar opgerichte Jeugdcultuurfonds.
In 1948 verkocht de Stichting Nederlands Kunstbezit aan prinses Juliana het schilderij 'Landschap met St. Hubertus' van kunstschilder Paul Bril. Voor die verkoop had de oorspronkelijke eigenaar, de joodse kunstenaar en kunsthandelaar Joseph Henri Gosschalk, toestemming moeten geven.
Volgende week wordt een originele brief van Holocaust-overlevende Jules Schelvis overgedragen aan het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam.
Eind jaren dertig proberen veel Duitse Joden de vervolging in nazi-Duitsland te ontvluchten. Nederland laat ze mondjesmaat toe. Joden in Nederland zetten zich in voor deze vluchtelingen, ze helpen ze de grens over en regelen opvang.
Op 13 mei 1940 vergaderde het Nederlandse kabinet op het ministerie van Economische Zaken. Terwijl de krijgsmacht buiten een wanhopig gevecht tegen de Duitse invasiemacht aan het voeren was, overtuigde minister van Defensie Adriaan Dijxhoorn zijn collega’s om naar Engeland uit te wijken. Ook koningin Wilhelmina kreeg het dringende advies te vertrekken.
