Voorpublicaties van geschiedenisboeken

Arthurus Dentus, Voet-pat der eenvoudigher menschen. Ofte Den conincklijcken wech tot den hemel. A. van Herwijck, Utrecht, voor H. Laurensz, Amsterdam, 1614, en: Biblia dat is De gansche Heylige Schrift. Uldrich Cornelisz, Leiden, voor J.E. Cloppenburch, Amsterdam, en I.J. Canin, Dordrecht, 1615. Koninklijke Bibliotheek, Den Haag, KW 1769 E 1 © Jos Uljee

‘De mooiste geborduurde band in Nederland’

Boeken kan je niet alleen lezen, je kan er ook mee pronken. Vroeger werden bijvoorbeeld geborduurde banden gemaakt, van zijde, goud, zilver en parels. Meer dan dertig van deze geborduurde boekbanden uit de periode 1585-1670 hebben de tand des tijds doorstaan.

Tannakin Skinker, uit: ‘A Monstrous Shape, or a Shapelesse Monster’, 1640

Boekfragmenten·Dieren·Hekserij·Volksverhalen en volkscultuur·Voorpagina

Juffrouw Skinker, een vormloos monster

In Engeland ging in de zeventiende eeuw een verhaal rond over ene Tannakin Skinker, een Hollandse juffrouw met een varkenshoofd. Heel lieflijk en keurig opgevoed. Maar toch was er geen man die met haar wilde trouwen...

Karel de Grote bracht - op brute wijze - eenheid in Europa.

Boekfragmenten·Middeleeuwen·Voorpagina

De vroegste geschiedenis van ‘die natte uithoek van Europa’

De geschiedenis is vaak niet meer dan een uitkomst van toevallige gebeurtenissen. Dat wij nu, van Limburg tot Groningen en van Zeeland tot Overijssel, hetzelfde land delen, berust volgens Serge ter Braake grotendeels op stom toeval.

Fossiel van de Torvosaurus tanneri (CC BY-SA 3.0 - Ninjatacoshell - wiki)

Archeologie·Boekfragmenten·Prehistorie

Hoe word je een fossiel?

Fossielen zijn de versteende overblijfselen van planten of dieren die soms wel honderden miljoenen jaren oud zijn. Maar het is eigenlijk heel zeldzaam dat een organisme daadwerkelijk een fossiel wordt.

Amerikaanse geschiedenis·Boekfragmenten·Taalgeschiedenis·Voorpagina

“Nederlandstaligen zijn in donkere tijden blijven steken”

In Albany maakten Nederlandstalige inwoners zich eind achttiende eeuw hard voor het behoud van waterspuwers, die gebruikt werden om regenwater mee af te voeren. Deze strijd stond voor iets groters. Het was de Nederlandse manier om regenwater af te voeren. In Leiden, Zutphen en Harderwijk deden ze het ook zo. Veel Engelstalige bewoners konden maar weinig begrip opbrengen voor deze

Gezicht op Jodensavanne vanaf de Surinamerivier

Boekfragmenten·Suriname

Pierre Jacques Benoit en zijn ‘Voyage à Surinam’

In 1839-1840 verscheen 'Voyage à Surinam' van de Belgische kunstenaar en reiziger Pierre Jacques Benoit. Het werk trok vooral de aandacht vanwege de honderd kleurrijke steendrukken die het bevatte. Het boek heeft sterk bijgedragen aan het beeld dat men zich in Nederland van Suriname vormde.

Model van Fort Cristina, Amerikaans Zweeds Historisch Museum, Philadelphia

Amerikaanse geschiedenis·Boekfragmenten·Denemarken·Voorpagina·Zweden

Nieuw-Zweden, een onbekende kolonie in Noord-Amerika

In 1638 werd een klein houten fort gebouwd in wat nu Wilmington is in de Amerikaanse staat Delaware. Het werd naar de Zweedse koningin Fort Christina vernoemd. Dit was het begin van een kolonie die later bekend werd als Nieuw-Zweden, de enige Scandinavische poging om een steunpunt te vestigen in Noord-Amerika na de poging van de Groenlanders zeshonderd jaar eerder.

Een Boswellia sacra, 'wierrookboom' in Oman

Boekfragmenten·Midden-Oosten·Oudheid·Voorpagina

De Wierookroute, voorloper van de Zijderoute

De Zijderoute ontstond niet vanuit het niets. In het Midden-Oosten waren al duizenden jaren complexe handelsnetwerken aanwezig waarvan Babel, in het oude Mesopotamië, het kloppende hart was.

Begrafenis van pestslachtoffers in Doornik

Boekfragmenten·Historische achtergronden

Hoe rampen de wereld veranderen

Hoewel we onszelf graag als rationele mensen beschouwen, blijken we vaak onrealistische, bijna mythische, verwachtingen van het leven te hebben. Zo hebben we bijvoorbeeld de neiging om rampen uit het verleden te vergeten.

Jonge overlevenden van de Holocaust, kort na de bevrijding van Auschwitz, januari 1945 (cc - USHMM)

Boekfragmenten·Duitsland·Jodenvervolging·Tweede Wereldoorlog

De concentratiekampen: wist u ervan?

Begin jaren zeventig stelde de Duitse schrijver Walter Kempowski aan allerlei mensen – schrijvers, kunstenaars, taxichauffeurs, de krantenverkoper op straat – de vraag: Heeft u Hitler gezien? Enkele jaren later stelde Kempowski de vraag die niemand durfde te stellen: Wist u ervan? Velen ontkenden of antwoordden ontwijkend, anderen vertelden juist gretig waar ze getuige van waren geweest.

Een groep Nederlandse zoeaven, circa 1867.

Boekfragmenten·Italië·Militaire geschiedenis·Religieuze geschiedenis

Martelaren voor de paus

Ruim drieduizend jonge Nederlandse mannen reisden tussen 1861 en 1870 naar Rome om dienst te nemen bij de zoeaven, het elitekorps van de paus. De katholieke oorlogsvrijwilligers steunden de paus in zijn strijd tegen het koninkrijk Italië. Als strijders voor de paus genoten oud-zoeaven tot diep in de twintigste eeuw groot aanzien.

Model van klei en hout van een stierenkar met landbouwproducten in grote potten uit Mohenjo-daro. Deze site werd verlaten in de 19e eeuw voor Christus.

Boekfragmenten·Filosofie·Prehistorie

De uitvinding van de landbouw: de grootste fout aller tijden?

Een artikel van de Duitse filosoof Hanno over een eeuwenoude discussie die ook momenteel weer in de belangstelling staat: was het ontstaan van de landbouw goed of slecht voor de mensheid?

Boekfragmenten·NSB·Tweede Wereldoorlog

Straf en heropvoeding in Kamp Vught, 1944

Na een snelle ontruiming door de Duitsers werd Kamp Vught in oktober 1944 een interneringskamp voor mensen die ‘fout’ waren geweest. Er zaten NSB’ers, collaborateurs, kampbewakers en geharde Nederlandse SS’ers, maar ook onschuldigen...

De aanslag op 2 juni in de Neue Illustrierte Zeitung (CC0/wiki)

Boekfragmenten·Duitsland

De aanslagen op keizer Wilhelm I (1878)

Op zondagmiddag 2 juni 1878 reed keizer Wilhelm I in een open koets van zijn paleis naar de Tiergarten. Het was ruim drie weken nadat Max Hödel een aanslag op zijn leven had gepleegd. Hij werd vergezeld door zijn kamerdienaar en zijn koetsier. Omdat het zondag was, had de keizer zich officieel uitgedost met zijn Pickelhaube, zijn helm met ijzeren

Amsterdam·Boekfragmenten

Halsstarrige behoudzucht en megalomane uitbreidingsdrift

Ze waren me eigenlijk nooit speciaal opgevallen, die twee malle huisjes die in de gevel van het Victoriahotel in Amsterdam opgenomen zijn. Pas toen ik de roman 'Publieke werken' van Thomas Rosenboom gelezen had, fietste ik er speciaal heen om die bizarre situatie eens goed te bekijken. Eén huisje is laag, het telt maar twee verdiepingen, het lijkt wel alsof

Boekfragmenten·India

Verdeeldheid binnen het Indiase nationalisme

Twee kwesties zorgden steeds weer voor verdeeldheid binnen het Indiase nationalisme. De eerste had met de middelen te maken. Met welke middelen moesten de nationalisten hun doel – de hervorming en later het einde van de Britse heerschappij – nastreven? Het tweede twistpunt ging over identiteit.

Zwemmende blauwe vinvissen voor de kust van Californië, VS

Boekfragmenten·Dieren·Populair

Het grootste dier ooit

Het is een eenvoudige, maar belangrijke constatering die het waard is nog eens herhaald te worden: het grootste dier dat ooit heeft geleefd leeft hier en nu. Van alle miljarden soorten die gedurende de miljarden jaren van de aardgeschiedenis hebben geleefd, behoren wij tot de paar bevoorrechte soorten die dat kunnen zeggen.

'Christenslaven bewegen zich met ketens aan hun enkels voort' - Jan Luyken, 1684

Boekfragmenten·Populair·Slavernij

Nederlanders in slavernij

Tussen 1600 en 1800 werden in diverse delen van Noord-Afrika duizenden Nederlanders tot slaaf gemaakt. Slechts een vijfde deel van hen keerde terug, ondanks dat verwanten en lokale overheden zich inspanden om hen terug te kopen.

'GayVB'-tram in regenboogkleuren op de Dam in Amsterdam, 2017

Amsterdam·Boekfragmenten·Seksualiteit

Hoe Amsterdam met Benno Premsela (1929-1997) uit de kast kwam

Amsterdam staat al jaren bekend als een tolerante stad met een bloeiende homogemeenschap. In de jaren negentig was Amsterdam zelfs Gay Capital of the World. Deze vrijheden zijn echter niet zonder slag of stoot verkregen.

Matties (vriendinnen). Suriname. Eigendom van E. Klein, Paramaribo. No. 182. Lichtdruk in kleur. Paramaribo, H.B. Heyde, [ca. 1911].

Boekfragmenten·Fotografie·Suriname

Suriname in oude ansichten

Ruim een eeuw geleden was Suriname voor veel westerlingen nog een verre, onbekende kolonie. Met de opkomst van de fotografie en de ontwikkeling van het postwezen ontstond eind negentiende eeuw een nieuwe manier om een glimp van het leven in Suriname te delen met de rest van de wereld: de prentbriefkaart.

Milicianas tijdens de Spaanse burgeroorlog (1936-1939)

Boekfragmenten·Fotografie·Militaire geschiedenis

Vrouwen tijdens de oorlog (in kleur)

Moderne oorlogvoering zou onmogelijk zijn zonder vrouwen. Vechten wordt vaak gekenmerkt als de ultieme machobezigheid, maar al vanaf het allereerste begin van de geschiedenis worden er verhalen verteld over vrouwen die zich vermommen als man om deel te nemen aan het gevecht.

1 2 3 … 33 Volgende