Het Epos van Gilgamesj, algemeen beschouwd als ’s werelds eerste literaire fictiewerk, is een lang gedicht dat de avonturen vertelt van Gilgamesj, een koning uit de oude Soemerische beschaving in het gebied dat tegenwoordig de regio Irak en Syrië is.
Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.
'Dit is het testament van je dochter,’ zei Miep Gies toen ze Otto Frank de door haar bewaarde papieren uit het achterhuis gaf. Gesterkt door de positieve reacties uit zijn omgeving koos Frank ervoor om deze belangrijke erfenis te delen. Vijfenzeventig jaar geleden, 25 juni 1947, verscheen ‘Het Achterhuis’.
De Krim, een schiereiland in de Zwarte Zee, werd in 1954 door partijleider Nikita Chroesjtsjov overgedragen aan Oekraïne, op dat moment nog onderdeel van de Sovjet-Unie. Een bijna symbolische geste, die veertig jaar later grote gevolgen had toen de Sovjet-Unie uiteenviel en de Krim daarmee ook een onderdeel werd van de onafhankelijke staat Oekraïne.
Tegenwoordig verstaan we onder crimineel gedrag alleen gedrag van mensen. Maar het is slechts een paar honderd jaar geleden dat in Nederland en de rest van Europa serieuze strafrechtprocessen gevoerd zijn tegen dieren. De dieren werden veroordeeld voor hun ‘criminele’ gedrag, kregen een straf opgelegd en werden terechtgesteld.
Vooral vrouwen vrouwen werden vroeger met de maan geassocieerd. En het waren dan ook in het bijzonder vrouwen die volgens het bijgeloof de maan konden betoveren. Zij beschikten over magische krachten en hadden profetische gaven.
Waar gereformeerden halverwege de vorige eeuw nog bekend stonden als zeer behoudend, sloegen diezelfde gereformeerden in de jaren daarna steeds vaker linksaf. Dat had grote invloed op Nederland.
Tatoeages zijn tegenwoordig volledig ingeburgerd in het Nederlandse straatbeeld. Kim Heijdenrijk vertelt over de geschiedenis en opmars van de tatoeage in Nederland.
De invloedrijke Amsterdamse regent Reinier Pauw was in 1602 de drijvende kracht achter de oprichting van de VOC, waarvan hij ruim een decennium lang het beleid bepaalde.
Als we het woord ‘Viking’ horen, denken we al snel aan een zwaarbewapende kerel. In middeleeuwse teksten over de martiale Vikingmaatschappij valt echter ook te lezen dat vrouwen ‘in de voorste gelederen meevechten met de dapperste krijgers’.
Selfies werden honderd jaar geleden ook al gemaakt, ‘snapshotesthetiek’ bestond al voor de Polaroidcamera en pasfoto’s zijn ouder dan de identificatieplicht.
In de vroege ochtend van 10 mei 1940 werd de argeloos slapende bevolking van Nederland opgeschrikt door het angstaanjagende geluid van bommenwerpers, afweergeschut, explosies en mitrailleurvuur. In de dagen die volgden legden velen vast wat hen overkwam: soldaten, huisvrouwen, artsen, journalisten, scholieren, predikanten, boeren en ministers.
De spermabank spreekt tot de verbeelding. Zeker de pioniersjaren ervan, waarin er geen regels waren en artsen deden wat ze wilden. Toch weet bijna niemand hoe het er vroeger aan toeging, want donorinseminatie gebeurde in het grootste geheim.
Frits Elzas van de Joodse Raad van Utrecht is een bekend persoon geworden in Nederland. Dat komt door Ad van Liempts boek 'Aan de Maliebaan' en de theatervoorstelling en tv-serie 'De Maliebaanmonologen', die daarop zijn gebaseerd.
Een jammerklacht tegen terreur, dat is waar het doek Guernica voor staat. Het gigantische werk van Pablo Picasso werd gemaakt naar aanleiding van het bombardement op een Baskisch stadje tijdens de Spaanse Burgeroorlog.
De Franse koning Lodewijk XVI en koningin Marie-Antoinette probeerden in 1791 vermomd Parijs uit te vluchten, waar twee jaar eerder de Franse Revolutie is uitgebroken. Bij Varennes werden ze aangehouden, waarna de koning verzuchtte: "Er bestaat geen koning van Frankrijk meer…"
De blinde bezemfabrikant Otto Weidt werd op 7 september 1971 postuum door het Israëlische Holocaustinstituut Yad Vashem onderscheiden als Rechtvaardige onder de Volkeren voor zijn hulp aan Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Inge Deutschkron was een van de Joden die de oorlog overleefde dankzij het handelen van Weidt.
Tonny Vos-Dahmen von Buchholz maakte na de oorlog naam als kinderboekenschrijfster. Tijdens de oorlog werkte ze als secretaresse voor NSB’er Meinoud Rost van Tonningen.
De sterrenhemel van drieduizend jaar geleden was in veel opzichten gelijk aan hoe we hem tegenwoordig zien, maar er waren verschillen.
Het hondje Caesar week niet van de zijde van zijn baasje, koning Edward VII van Engeland. En na het overlijden van de koning zorgde het dier voor een rel.
Op 25 november is de Kultuurkamer een feit. De kranten melden prominent de verordening van de rijkscommissaris: wie kunst wil beoefenen, moet vanaf nu lid zijn van dit instituut.
