In het Verenigd Koninkrijk verrichtte de Nieuw-Zeelandse kno-arts Harold Gillies (1882-1960) tijdens de Eerste Wereldoorlog baanbrekend werk op het gebied van gezichtsreconstructies bij zwaargewonde militairen. Een vriend noemde hem in een brief daarom de ‘Facemaker’.
De afgelopen jaren waren niet al te best voor de reputatie van het koloniale leger. In het nieuws werd het KNIL vooral geassocieerd met oorlogsmisdaden en extreem geweld. Vroeger was dat wel anders. Dienstdoen in het KNIL werd aangeprezen als ‘een eervol bestaan’ voor jongemannen.
De zestiende eeuw staat bekend als de eeuw van politieke en religieuze verandering. Jos de Weerd onderzocht hoe de omwenteling van kerk en wereld werd beïnvloed door lokale gemeenschappen, en andersom.
De geschiedenis van de Perzen begint in Centraal-Azië waar ze een nomadisch bestaan leiden, voordat ze zo’n 5000 jaar geleden naar het hoogland van Iran trekken. Dan duurt het nog even voor ze dominant worden en daar oude gevestigde volken overwinnen, zoals de Meden, Elamieten en later ook de Babyloniërs en de Assyriërs.
De hervormde predikant Cornelis E. van Koetsveld richtte in 1855 in Den Haag de Idiotenschool op, de eerste school voor speciaal onderwijs. Het motto van de school was: “Genezing door opvoeding…”.
Er wordt weleens gezegd dat het de goede oude tijd was, maar klopt dat wel? Dat is de centrale vraag die de Belgische heemkundige Veerle Maebe in haar uitstekende en vlot geschreven boek beantwoordt op grond van talrijke getuigenissen en verhalen van mensen die nog actieve, persoonlijke herinneringen aan die wereld hebben.
Volgens historicus Timothy Snyder was de “geschiedenis van de vorige eeuw niet eerder zo actueel” en zijn er veel mensen die (onterecht) denken dat onze democratieën sterk genoeg zijn om ‘antidemocratische aanvallen’ te weerstaan. Wie die overtuiging heeft, voelt misschien ook niet de urgentie om zelf in actie te komen, terwijl daar wat Snyder betreft wel alle reden toe is.
In Foute vrouwen tekent Paul van de Water opmerkelijke levensverhalen op van Nederlandse en Vlaamse vrouwen die collaboreerden of op andere manieren de bezetter hielpen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De eigengereide Sacha Gerdes groeit in de jaren dertig op in een welvarend gezin in ’t Gooi. Haar vader, kunstschilder Ed Gerdes, ontwikkelt na de dramatische scheiding van Sacha’s moeder sympathie voor het nationaalsocialisme. Sacha wordt heen en weer geslingerd tussen de liefde voor haar vader en haar afschuw van de NSB.
Officieel is politicus/diplomaat Ide Anak Agung Gde Agung (1921-1999) in Indonesië een nationale held. Maar in haar boek over koloniaal geweld en politiek op Bali laat historica/journalist Anne-Lot Hoek de Balinese vorst met donderend geraas van zijn voetstuk vallen.
In Nederland bestaan nogal wat ‘misverstanden’ over wat zich in Indonesië afspeelde in de zogenoemde ‘bersiap-periode’ (augustus 1945 tot en met maart 1946). In het boek 'Het geluid van geweld' zetten historici Esther Captain en Onno Sinke die stuk voor stuk recht.
Van alle wereldberoemde schilderijen uit de twintigste eeuw is Guernica van Pablo Picasso uit 1937 misschien wel het verontrustends.
De gemiddelde redder was zich bewust van de hulpbehoevendheid van het slachtoffer, had de gelegenheid om te helpen en had vaak het gevoel dat hij de enige was die hulp kon of zou aanbieden.
In de prehistorie hielden mannen zich bezig met jagen. Vrouwen verzamelden bessen, kookten en zorgden voor de kinderen. Zo staat het in de lesboekjes. Maar klopt dit beeld? Een internationaal team van meer dan dertig wetenschappers twijfelt er ernstig aan.
De prachtige kaarten in het net verschenen 'Het grote kaartenboek – vijf eeuwen cartografie' zijn een lust voor het oog. Het boek is ontstaan naar een idee en onder redactie van Ron Guleij, die werkt als collectiespecialist cartografie bij het Nationaal Archief.
In de Nederlandse natuur is de menselijke hand voor de leek meestal niet direct zichtbaar, maar wel overal aanwezig. Alles wat groeit en leeft in onze bossen, heiden, duinen, graslanden en moerassen is sterk beïnvloed door menselijke activiteit, soms van recente datum en soms van eeuwen geleden.
Nederlandse historici hebben lang verzaakt met het beschrijven van de oorlog in Indonesië (1945-1950). Daardoor hebben ze sterk bijgedragen aan het ‘ont-herinneren’ van die oorlog en zeker van de ergste aspecten daarvan, zoals extreem geweld en oorlogsmisdaden.
In 'Oorlog met Rusland' schrijft NRC journalist Michel Krielaars zijn woede over de oorlog in Oekraïne van zich af.
Paul van der Lugt was op 6 mei 2002, de datum waarop de noodlottige verwikkelingen zich afspeelden, zendercoördinator van publieke omroep 3FM. Dit radiostation interviewde Fortuyn vlak voor hij op de parkeerplaats van het Media Park in Hilversum zijn bloedige einde vond.
Toen de Nederlanders op 9 mei 1940 naar bed gingen, wisten ze niet dat ze de volgende dag zouden opstaan in een andere werkelijkheid. Natuurlijk wist men dat Hitler op 1 september 1939 Polen was binnengevallen en op 10 april 1940 Denemarken en Noorwegen. Velen vertrouwden echter op de Nederlandse neutraliteit.
In de bonte protestantse wereld van kerkgenootschappen is de doopsgezinde gemeenschap een van de oudste. Menisten, Mennonieten cq doopsgezinden volgden in de 16e eeuw leraar Menno Simons.
