Slavernij

"Rotterdamse snack cultuur": Eethuis Augi, Middellandstraat, mei 2009; Foto; Joris den Blaauwen; Museum Rotterdam 90450-51

“Hoe kolonialisme doorwerkt in de stad Rotterdam”

Het Wereldmuseum Rotterdam opent eind november een tentoonstelling waarin getoond wordt hoe "de wereldwijde erfenis van kolonialisme doorwerkt in de stad". Het museum wil bezoekers onder meer laten nadenken over de vraag hoe "verheerlijking van het verleden" terugkomt in straten en museumcollecties.

Beeldje van een witte slaaf in de Sint-Medardus in Wervik

België·Slavernij

In het spoor van de witte slaven

De kust van Noord-Afrika stond lange tijd bekend als een piratennest. Van daaruit werd niet alleen de Middellandse Zee onveilig gemaakt.

Verwijzing naar de werkzaamheden van de Coymans-familie boven de deur van het pand aan de Keizersgracht 177

Slavernij·Spanje

De familie Coymans, ‘godfathers’ van de slavenhandel op Spaans-Amerika

De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar de betrokkenheid van Nederland bij de trans-Atlantische slavenhandel. Nog relatief onbekend is echter het unieke imperium van de Amsterdamse familie Coymans. Met name Balthasar Coymans (1652-1686) mocht in de jaren 1684 tot 1686 met recht de machtigste slavenhandelaar van het westelijk halfrond worden genoemd.

Frankrijk·Maritieme geschiedenis·Slavernij

Lorient, de Franse poort naar het oosten

In het zuiden van Bretagne, aan de kust van het departement Morbihan, veranderde in de achttiende eeuw een moeraslandschap in een bloeiende stad: Lorient. Het was de wieg van de Franse Oost-Indische Compagnie, een door Lodewijk XIV (1638-1715) gerealiseerd koloniaal handelsproject.

'Christenslaven bewegen zich met ketens aan hun enkels voort' - Jan Luyken, 1684

Boekfragmenten·Populair·Slavernij

Nederlanders in slavernij

Tussen 1600 en 1800 werden in diverse delen van Noord-Afrika duizenden Nederlanders tot slaaf gemaakt. Slechts een vijfde deel van hen keerde terug, ondanks dat verwanten en lokale overheden zich inspanden om hen terug te kopen.

Museumnieuws·Slavernij

Keramiekmuseum verwerft anti-slavernij medaillon

Het medaillon werd vanaf 1787 geproduceerd en verspreid door Josiah Wedgwood (1730-1795), grondlegger van de nog altijd zeer bekende fabriek. De fabrikant was een uitgesproken abolitionist en actief lid van de 'Society for the Abolition of the Slave Trade'.

Illustratie van predikant Jan Brandes op Sri Lanka in 1785: kaneelschillers op een kaneelplantage in een buitenwijk van Colombo.

Slavernij

‘Europese slavernij in Azië lijkt verdwenen uit collectieve geheugen’

Historicus Dries Lyna en zijn collega’s proberen de vergeten Aziatische slavernij weer een plek in de geschiedenis geven. ‘Wij willen familiegeschiedenissen van slaafgemaakten en hun nakomelingen reconstrueren’ Met zijn onderzoek hoopt Lyna bij te dragen aan een breder besef van het koloniale verleden en de doorwerking daarvan in onze cultuur.

Toespraak van koning Willem-Alexander bij het slavernijmonument

Nieuws·Slavernij

Koning biedt excuses aan voor slavernijverleden (toespraak)

In een toespraak heeft koning Willem-Alexander zaterdagmiddag officieel excuses aangeboden voor het Nederlandse slavernijverleden. Hij deed dit tijdens de Nationale herdenking slavernijverleden in Amsterdam. De koning vroeg ook om vergiffenis voor de "misdaad tegen de menselijkheid".

Religieuze geschiedenis·Slavernij

Ongemakkelijk erfgoed: de ‘Slavenbijbel’

Na Genesis 45 – het verhaal over de broers van Jozef die van Egypte naar Kanaän terugreizen om Jakob te vertellen dat Jozef leeft – springt deze Bijbel meteen over naar Exodus 19. Daar gaat het over het volk Israël bij de berg Sinaï. In deze Engelse ‘Slavenbijbel’ ontbreken de verhalen over Israëls onderdrukking en bevrijding uit de Egyptische slavernij

Nieuws·Slavernij·Suriname

Eerherstel en excuus voor schrijver en verzetsman Anton de Kom

Tijdens een bijeenkomst op het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het kabinet excuses aangeboden aan kinderen en andere familieleden van auteur en verzetsman Anton de Kom. Ook is bekendgemaakt dat de Vrije Universiteit in Amsterdam een leerstoel krijgt die de naam van de verzetsman draagt.

Nieuws·Slavernij

Anton de Kom-lezing 2023 verzorgd door Akwasi

De jaarlijkse Anton de Kom-lezing wordt volgende maand verzorgd door de Nederlandse rapper en dichter Akwasi. De Anton lezing is een initiatief van Verzetsmuseum Amsterdam en dagblad Trouw en wil aandacht vragen voor “de strijd tegen intolerantie en discriminatie en voor de geschiedenis van minderheidsgroepen en hun positie in de Nederlandse samenleving”.

Boekfragmenten·Slavernij

Bonaire, de witte hel (1650)

Bonaire was voor Nederland behalve een straf- en verbanningskolonie een belangrijk verversingsstation en zoutleverancier. Honderden slaafgemaakte Afrikanen moesten hier dwangarbeid verrichten op de natuurlijke zoutpannen. Velen kregen lichamelijke klachten van het werken in ‘de witte hel’.

Voorbeeld van een archiefstuk dat is opgenomen in het MoW-register

Nieuws·Slavernij

Archieven over slavernij op UNESCO-lijst

Een groot aantal archieven over tot slaaf gemaakten en hun nazaten in Suriname en de Nederlandse Antillen is opgenomen in het Memory of the World Register (MoW-register) van UNESCO. Hierbij zitten ook drie archieven uit de collectie van het Nationaal Archief in Den Haag.

Boekbesprekingen·Slavernij·Suriname

Marten Douwes Teenstra, een Groningse Multatuli

Dat ook Groningen tot over zijn oren betrokken was bij de slavernij is dankzij diverse publicaties intussen genoegzaam bekend. Maar al vroeg klonken er ook tegengeluiden. Een van de luidste stemmen was van de boerenzoon Marten Douwes Teenstra die in Nederlands-Indië en Suriname gewerkt had. Deze schrijver te Ulrum ontwikkelde zich tussen 1833 en 1864 tot een vooraanstaande abolitionist.

Biografieën·Populair·Slavernij

Jacobus Capitein – De zwarte predikant die de slavernij verdedigde

De zwarte predikant Jacobus Capitein betoogde in 1742 dat slavernij niet strijdig was met het christelijk geloof. Slavernij kon volgens de dominee zelfs voordelig zijn voor Afrikanen, omdat ze dankzij de slavenhandel in aanraking kwamen met Europeanen en zo kennis konden nemen van de christelijke normen en waarden.

Een set tronies van een jonge man van Afrikaanse herkomst in oriëntaals kostuum en een jonge man van Afrikaanse herkomst met een gele gevederde baret, circa 1640-43

Amsterdam·Kunstgeschiedenis·Museumnieuws·Slavernij

Twee “tronies” van vrije zwarte migranten

De zeventiende-eeuwse Leidse schilder Jan van Staveren was zowel tijdgenoot als stadsgenoot van Rembrandt als Gerard Dou. Laatstgenoemde schilderde eerder al zwarte tronies en van Rembrandt zijn minstens tien schilderijen, zes tekeningen en zes etsen bekend van zwarte modellen.

Binnenplaats van het Oost-Indisch Huis in Amsterdam

Amsterdam·Nieuws·Slavernij·VOC

UvA laat eigen koloniale verleden onderzoeken

Volgens de universiteit is er onvoldoende bekend over de rol die de UvA en haar voorlopers in de koloniale geschiedenis speelde.

De tentoonstelling Slavery. Ten True Stories of Dutch Colonial Slavery van het Rijksmuseum bij de Verenigde Naties in New York.

Museumnieuws·Slavernij

Slavernijtentoonstelling Rijksmuseum te zien bij Verenigde Naties

In de beknopte tentoonstelling worden tien persoonlijke verhalen uit de oorspronkelijke tentoonstelling gepresenteerd rond één enkel object uit de Rijksmuseumcollectie: een voetboei waarin meerdere mensen konden worden vastgeketend.

Afrika·België·Boekfragmenten·Slavernij

De menselijke zoo van Tervuren

Op de wereldexpo van 1897 wil koning Leopold II de publieke opinie in Europa en eventuele investeerders charmeren voor zijn privékolonie in Afrika door een ‘mensentuin’ in te richten in Tervuren, een ‘zoo humain’. 267 Congolezen zijn onder dwang uit hun omgeving geplukt en naar België gebracht.