Iemand ringeloren – Herkomst en betekenis

Als je iemand ringeloort, houd je een persoon in bedwang. Je houdt de persoon in kwestie kort en hebt hem of haar helemaal naar je hand gezet. Het is allemaal zo geregeld dat de ander precies doet wat jij wilt. Waar komt het woord ringeloren precies vandaan?

Het woord ringeloren, dat nog geregeld wordt gebruikt, verwijst naar de praktijk waarbij men stieren of beren (mannetjesvarkens) letterlijk een ijzeren ring door de neus sloeg. Hierdoor konden de niet ongevaarlijke dieren wat makkelijker in toom worden gehouden.

In figuurlijke zin kwam het woord ringeloren (of ringelen) zo symbool te staan voor het bedwingen van andere personen. Vroeger werd het woord vooral vaak gebruikt als mannen onder de plak zaten van hun echtgenotes. Als de vrouw thuis ‘de broek aan had’ was de man dus ‘geringeloord’. Zo verwijst Genootschap OnzeTaal bijvoorbeeld naar een gedichtje van Jacob Cats uit 1622:

“Men vint in ouden tijd, en op ten dag van heden, Veel Prinssen wijt en breet van yder aengebeden, Geducht by al het volck, en deftigh van bedrijf, Maer in hun eygen huys geringelt van een wijf.”

Tegenwoordig wordt ringeloren vooral in algemene zin gebruikt.

Bronnen ▼