Onder de plak zitten - Herkomst en betekenis | Historiek

Week van de koloniale geschiedenis

Dark

Light

Onder de plak zitten - © Henk Boudewijns

Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?

Onder de plak zitten - © Henk Boudewijns — Onder de plak zitten – © Henk Boudewijns

Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.

Onder de plak zitten

Betekenis: Onder de duim gehouden worden.

Verklaring: De plak is een instrument waarmee de schoolmeester in het verleden domme of lastige leerlingen strafte. Het is een korte stok met een houten schijf aan het uiteinde, waarmee de meester de leerlingen op de vlakke hand sloeg. Met deze plak regeerde hij zijn leerlingen

Ook op Historiek: Lijst van historische uitdrukkingen
De plak zwaaien – Herkomst en betekenis

Girbe Buist Laatste berichten

Drs Girbe Buist (1955) studeerde Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na een korte loopbaan in de Volwasseneneducatie (onder meer Open Universiteit) heeft hij 25 jaar gewerkt als adviseur erfgoed bij de Stichting Kunst & Cultuur Overijssel. Sinds twee jaar is hij eigenaar van het bureau Buistbelevingsprojecten en houdt hij zich bezig met projectmanagement, tekstproducties en fondsenwerving. Daarnaast is hij freelancejournalist en schrijft hij boeken en artikelen over regionale geschiedenis en immaterieel erfgoed. Verder geeft hij rondleidingen in de Hanzestad Zwolle. Sinds kort schrijft hij voor Historiek de rubriek Taalmuseum.

Voor meer informatie zie de website www.buistbelevingsprojecten.nl

Uit dezelfde rubriek

Restauratie - Kroon (CC0 - Pixabay - skeeze)

Dat spant de kroon – Betekenis van de uitdrukking

De uitdrukking ‘dat spant de kroon’ of ‘de kroon spannen’ heeft een lange geschiedenis. Al in de zestiende eeuw werd deze uitdrukking gebruikt in de Nederlandse taal. Wat is de betekenis van ‘dat spant de kroon’ en waar komt dit gezegde vandaan? Taalgeschiedenis

Te elfder ure - Wijngaard (CC0 - Pixabay - jill111)

Te elfder ure – Herkomst van de uitdrukking

Wie ergens Te elfder ure aan begint, heeft de zaken wel erg lang uitgesteld. Hij of zij begint vlak voor het einde nog eens aan een bepaalde klus. Deze uitdrukking is afkomstig uit de Bijbel. Religieuze geschiedenis, Taalgeschiedenis

Silhouettes in een boek van d'Arthur Rackham - cc

Étienne de Silhouette – De zuinige minister die silhouettes maakte

Wat een silhouet is, weet vrijwel iedereen. Veel minder bekend is dat het woord verwijst naar een voormalige Franse minister: Étienne de Silhouette (1709-1767).

Lezers maken Historiek mede mogelijk. Ons steunen kan op verschillende manieren. Lees hier meer.