Elias Howe (1819-1867) – Uitvinder van de naaimachine

De Amerikaan Elias Howe wordt door sommigen beschouwd als de uitvinder van de naaimachine. Feitelijk is dat niet juist, maar hij ontwikkelde in 1846 wel de eerste naaimachine die geschikt was voor praktisch gebruik.

Elias Howe wordt op 9 juli 1819 geboren in de stad Spencer (Massachusetts). In zijn jeugd werkt hij onder meer in een textielfabriek. In deze periode gaat een groot deel van het spinnen en weven al machinaal, maar het naaien van kledingstukken wordt nog altijd volledig met de hand gedaan.

De Parijse kleermaker Barthélemy Thimonnier is een van de eersten die probeert een bruikbare naaimachine te bouwen. Hij maakt een model waarmee met één draad gestikt kan worden en vraagt hierop in 1830 patent aan. Thimonnier zet met een aantal van deze machines een atelier op en spreekt met het Franse leger af dat hij uniformen gaat maken. Een aantal kleermakers en naaisters is echter bang dat de machines hen van hun baan zullen ontdoen. Ze breken daarom in in het atelier van de Fransman en vernielen al zijn machines.

Patent op de naaimachine

In de periode hierna proberen mensen op verschillende plekken ter wereld een goede naaimachine te ontwikkelen. In 1846 heeft Elias Howe een plan voor zo’n machine. Deze machine van Howe werkt met twee draden en produceert een kettingsteek, waarbij de ene draad uit een spoel komt en de ander door een naald wordt gevoerd. Howe ontvangt patent op de machine, maar kan vervolgens niemand vinden die erin wil investeren. De Amerikaan verhuist hierop naar Engeland en verkoopt – om aan geld te komen – de patentrechten voor 250 Engelse ponden.

Bijna bankroet

Het vergaat de uitvinder hierna niet al te best. Zijn financiële situatie verslechterd waardoor hij zijn gezin terugstuurt naar de Verenigde Staten. Kort hierna is Elias Howe nagenoeg bankroet en keert hij zelf ook terug naar Amerika waar hij erachter komt dat zijn vrouw doodziek is en velen aan de haal zijn gegaan met zijn uitvinding. Voor Howe breekt dan een periode van gerechtelijke procedures aan waarin hij probeert zijn rechten op de naaimachine te behouden. Howe procedeert onder meer tegen de Amerikaanse zakenman Isaac Merit Singer die de naaimachine heeft geperfectioneerd en er goed handel mee drijft. In die periode is de naam van Singer veel meer verbonden aan de naaimachine dan die van Howe.

Howe wint de rechtszaak tegen Stinger en krijgt vanaf dat moment een aandeel in de opbrengst. In 1865 richt de uitvinder de Howe Machine Company op in Bridgeport, Connecticut. Het gaat hem dan financieel weer voor de wind. Elias Howe overlijdt op 48-jarige leeftijd en wordt begraven op de Green-Wood begraafplaats in Brooklyn, New York.

In 2004 krijgt Elias Howe een plek in de United States National Inventors Hall of Fame. The Beatles kunnen de uitvinding van de Amerikaan overigens ook waarderen. Een film van de Fab Four, getiteld Help! uit 1965, eindigt met de zin…

“Respectfully dedicated to Elias Howe who, in 1846, invented the sewing machine.”

• Lijst met andere uitvindingen
• Overzicht uitvinders
• Boek: 1001 Uitvindingen