Dark
Light

Aletta Jacobs (1854-1929) – Vrouw aan de universiteit

Auteur:
1 minuut leestijd
Portret van Aletta Jacobs door Isaac Israëls, 1920
Portret van Aletta Jacobs door Isaac Israëls, 1920

De Nederlandse arts en feministe Aletta Jacobs is de geschiedenisboeken ingegaan als de eerste Nederlandse vrouw die een universitaire studie succesvol afrondde. Wie was Aletta Jacobs? Een beknopte overzicht.

Aletta Jacobs
Aletta Jacobs
Aletta Jacobs wordt 9 februari 1854 geboren in de Groningse plaats Sappemeer. De Groningse wil arts worden en schrijft daarom een brief aan de minister van binnenlandse zaken: Johan Rudolf Thorbecke. Ze vraagt toestemming als vrouw academische lessen te gaan volgen. Thorbecke antwoordt binnen een week. In een brief aan Aletta’s vader laat de minister weten dat Jacobs naar de universiteit mag. Daarmee is Aletta Jacobs in 1871 de eerste Nederlandse die echt officieel toegelaten wordt aan een universiteit: de Rijksuniversiteit Groningen. Ruim twee eeuwen hiervoor volgde de beroemde Anna Maria van Schurman, enigszins in het geheim, al colleges aan de universiteit van Utrecht.

Aanvankelijk krijgt Jacobs toestemming voor een proefperiode van een jaar. Johan Thorbecke verleent Jacobs op zijn sterfbed echter ook toestemming om examens af te leggen. Jacobs legt in 1877 en 1878 succesvol haar staatsexamen af en is dan de eerste vrouwelijke Nederlandse arts. In 1879 promoveert ze en gaat ze als huisarts aan de slag in Amsterdam. Jacobs blijft zich dan inzetten voor het lot van vrouwen. Ze houdt gratis spreekuren, geeft vrouwen voorbehoedsmiddelen en komt op voor vrouwen die in winkels werken en daar de hele dag moeten staan. De inzet van Jacobs leidt er toe dat er een wet komt die winkels verplicht een ‘zitgelegenheid’ voor personeel te hebben.

Aletta Jacobs en het Vrouwenkiesrecht

De Groningse feministe strijdt ook voor het vrouwenkiesrecht. In 1894 richt ze samen met Wilhelmina Drucker de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht op en later participeert ze in de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht. Al die inzet heeft succes. In 1919 wordt het vrouwenkiesrecht ingevoerd en drie jaar later kunnen Nederlandse vrouwen voor het eerst naar de stembus. Aletta is dan 68 jaar oud.

In 2005 verscheen er een door Mineke Bosch geschreven biografie over de Nederlandse politica: Een onwrikbaar geloof in rechtvaardigheid. Aletta Jacobs 1854-1929.

Canonclip over Aletta Jacobs

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken.

Steun ons werk

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×