Redactie
Het Van Gogh Museum in Amsterdam heeft een pastel van de Franse impressionist Edgar Degas (1834-1917) verworven: Badende vrouw uit circa 1886. Het werk toont een intieme blik op een naakte vrouw die zich wast met een spons.
De tekening maakt deel uit van een tiental ambitieuze pastels uit de periode 1884-1887, toen Degas volledig in beslag werd genomen door het afbeelden van vrouwelijk naakt. Waar hij zich in de periode hiervoor vooral richtte op het weergeven van het moderne Parijse leven, zoals de balletstudio of het bordeel, zonderde hij zijn modellen nu het liefst af in een hoek van de bad- of slaapkamer. Het Van Gogh Museum:
“Hij liet daarbij amper ruimte voor het interieur; alle aandacht gaat naar het model en haar houding, met zijdelings wat attributen, zoals een handdoek, een spons of een tobbe. Tijdens de rest van zijn leven zou Degas zich volledig richten op het weergeven van naakten. Daarbij zou hij de opvallende pose van ‘Badende vrouw’ meermaals opnieuw gebruiken.”
Op de achtste en laatste impressionistische tentoonstelling van 1886 in Parijs toonde Degas een selectie uit zijn groep gepastelleerde naakten onder de noemer ‘Suite de nus de femmes se baignant, se lavant, se séchant, s’essuyant, se peignant ou se faisant peigner (pastels)’. Mogelijk werd ‘Badende vrouw’ hier ook getoond. De tentoonstelling leverde Degas de meeste persaandacht van zijn gehele carrière op; zijn naakten kregen zowel lof als kritiek. Van Gogh bezocht deze tentoonstelling en zijn waardering voor Degas is volgens het museum vooral op deze serie naakten gestoeld.
“Waar Monet bij hem voor het moderne landschap stond, vereenzelvigde hij Degas met het eigentijdse naakt. Van Gogh werkte in die tijd zelf ook aan naaktstudies op het atelier van Cormon in Parijs. Zijn schilderoefeningen naar gipsmodellen van antieke sculpturen van begin 1887 vertonen opvallende overeenkomsten met de pastels van Degas. Zo positioneerde Van Gogh venustorso’s op een wijze die vergelijkbaar is met de manier waarop Degas zijn naakten weergaf.”
Ook voor het modelleren middels arceringen in verschillende kleuren was Van Gogh volgens het museum schatplichtig aan Degas. Dezelfde schilderstijl in kruisarceringen zijn bijvoorbeeld terug te vinden in enkele van zijn geschilderde landschappen en stillevens uit Parijs.
