Iemands bakermat

Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?

Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.

Iemands bakermat

Verklaring: De bakermat waarvan hier sprake is, was vroeger een mand van hout of matwerk voorzien van een hoge rug. De baker en het kind zaten in die mand als het kind moest worden verschoond en verzorgd. Dit verschonen gebeurde – om afkoeling te voorkomen – voor de haard.

De verhoogde rug was aangebracht tegen de tocht. Na gebruik werd de bakermat aan de muur gehangen.
De bakermand raakte in de zeventiende en achttiende eeuw in onbruik en werd toen vervangen door het bakerstoeltje.

~ Girbe Buist

• Lijst van historische uitdrukkingen (en scheldwoorden)