Van zessen klaar – Betekenis en herkomst van het gezegde

Wie ‘van zessen klaar’ is, is helemaal klaar. Hij of zij is doortastend, helemaal voorbereid, steekt de handen uit de mouwen of weet wat hem of haar te wachten staat. Waar komt dit gezegde vandaan?

Van zessen klaar afkomstig uit de paardenwereld

Het gezegde van zessen klaar (zijn) komt oorspronkelijk uit de paardenwereld. De zes sloeg op vier goede benen en twee goede ogen. Paarden die deze kenmerken hadden, waren volgens de kenners vrij van ziekten of ongemakken. Bij verkoop van paarden of voorafgaand aan wedstrijden werd paarden op de zes genoemde punten – vier keer een been, twee keer een oog – gecontroleerd en al dan niet goedgekeurd.

Wie dus van 6-en klaar is, is goedgekeurd, bekwaam, vrij van ongemakken, gezond, bijdehand en fysiek en geestelijk klaar voor een bepaalde taak

Ouderdom van het gezegde

Het gezegde van zessen klaar (zijn) is dus al behoorlijk oud. Zo meldt de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse letteren (www.dbnl.org), bij monde van F.A. Stoett, dat de uitdrukking sinds de zeventiende eeuw in gebruik is. Dichter Constantijn Huygens schreef in 1649 in een gedicht:

“Niew, Aengenaem gesangh op Fugen, wel door-regen,
Het beste Contrepunt, en Bindsel, en Beweghen.
Laet een van sessen uyt; het Stuck magh goed zijn; maer
Niet als het wesen souw, dat is, Van sessen claer.”

~ Enne Koops

Ook interessant: Klaar is Kees! – Herkomst van dit gezegde
Overzicht van historische uitdrukkingen en woorden
Boekenrubriek: Taalgeschiedenis

Bronnen